Świelubie (województwo zachodniopomorskie)

Świelubie
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kołobrzeski
Gmina	Dygowo
Liczba ludności (2011)	140
Strefa numeracyjna	94
Tablice rejestracyjne	ZKL
SIMC	0306176
Położenie na mapie gminy Dygowo Świelubie
Położenie na mapie Polski Świelubie
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Świelubie
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego Świelubie
54°05′33″N 15°40′59″E

Świelubie (niem. Zwilipp, także Zwilip, Zwielipp) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Dygowo.

Według danych z 1 stycznia 2011 r. wieś miała 140 mieszkańców.

Historia

W 1159 roku Świelubie jest wymienione jako wieś, która wcześniej, bo już przed 1156 rokiem, weszła w skład własności ziemskiej premonstratensów z Grobia koło Uznamia. Natomiast treść dokumentu biskupa kamieńskiego Hermanna von Gleichena (1251-1289), informującego o patronacie klasztoru benedyktynek w Altstadt – dzisiejszym Budzistowie koło Kołobrzegu – nad kościołem w Świelubiu, pozwala na wnioskowanie o istnieniu świątyni w tej miejscowości już w 1278 roku. W 1337 roku, mieszczanin koszaliński Konrad Wilk kupił od Piotra Święcy wioskę Świelubie. Właścicielem wsi był także patrycjuszowski ród Vosów.

Zabytki

• grodzisko nizinne z X w. w kształcie nieregularnego owalu, położone w dolinie Parsęty nad prawym brzegiem rzeki, wymiary grodziska 50x80m, wysokość 3m
• cmentarzysko kurhanowe z IX w. z ciekawymi zabytkami skandynawskimi leżące na zachód od drogi prowadzącej z Bard do Pobłocia.

Badania archeologiczne wykazały istnienie cmentarzyska kurhanowego datowanego na IX wiek. Cmentarzysko należało do mieszkańców grodu, typowej wspólnoty terytorialnej, w pobliskich Bardach. Prace archeologiczne pozwoliły na odkrycie zróżnicowanych pod względem wyposażenia grobów całopalnych, zawierających m.in. dirhemy arabskie oraz ozdoby skandynawskie.

• Kościół w Świelubiu – treść dokumentu biskupa kamieńskiego Hermanna von Gleichena (1251-1289), informującego o patronacie klasztoru benedyktynek w Altstadt – dzisiejszym Budzistowie koło Kołobrzegu – nad kościołem w Świelubiu. Istnieniu świątyni datuje się już na 1278 roku. Zachowane zostało imię proboszcza kościoła i parafii w latach 1417-1425 – był nim ksiądz Henning Gruttemaker.

Obecny kościół pw. św. Jana Ewangelisty (filialny parafii w Dygowie) zawiera w sobie partie pierwszej, murowanej świątyni w Świelubiu. Przyjmuje się jednak, że mury obecnej świątyni wzniesiono głównie w XV/XVI wieku. Świątynia jest orientowana, jednonawowa, z niewyodrębnionym prezbiterium, zakończonym trójbocznie. Od strony zachodniej wznosi się wieża, murowana z kamienia i cegły, lecz w przeważającej części, zwłaszcza u podstawy, z kamienia. Wieża jest najstarszą częścią sakralnego obiektu.

W 1989 roku świątynia mocno ucierpiała na skutek pożaru. Pożar strawił wnętrze kościoła, a także korpus wieżowy, który nie został już jednak odbudowany do wysokości trzech kondygnacji sprzed pożaru.

• stodoła ryglowana z 2 poł. XIX w.