10 Dywizjon Artylerii Ciężkiej
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita
| |
| Sformowanie | 1939 | |
| Rozformowanie | 1939 | |
| Tradycje | ||
| Rodowód | 4 pułk artylerii ciężkiej | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | mjr Tadeusz Kozłowski | |
| Działania zbrojne | ||
| kampania wrześniowa | ||
| Organizacja | ||
| Rodzaj sił zbrojnych | wojsko | |
| Rodzaj wojsk | artyleria | |
| Podległość | 10 Dywizja Piechoty | |
10 Dywizjon Artylerii Ciężkiej (10 dac) – oddział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego.
Dywizjon nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w sierpniu 1939 roku, w Łodzi, przez 4 pułk artylerii ciężkiej z przeznaczeniem dla 10 Dywizji Piechoty.
W jego skład weszły dwie trzydziaławe baterie: armat 105 mm i haubic 155 mm[1].
Działania bojowe[edytuj | edytuj kod]
Po osiągnięciu gotowości dywizjon przeszedł niezwłocznie do rejonu koncentracji 10 DP w rejonie Sieradza i zajął stanowiska na przedmościu miasta. W nocy z 1 na 2 września przeszedł do kompleksu leśnego Brąszewice. 3 września odmaszerował na wybrane SO w rejonie Męckiej Woli i stąd prowadził ogień na przedpole Smardzewa i Zapust. 4 września dywizjon wspierał swoim ogniem ciężkie walki o zajęcie i utrzymanie głównych pozycji obronnych dywizji. Tu stracił działo 105 mm wraz z całą obsługą. 5 września dywizja opuściła linii Warty i prowadząc działania opóźniające wycofywała się w kierunku na Wojsławice i dalej za rzekę Ner. Z rejonu Lutomierska dywizjon prowadził dalekie ognie na artylerię niemiecką za Wartą i zgrupowania piechoty w rejonie Bielenia. Marsze oddziałów w nocy bez map, sprzeczne informacje rozpoznawcze i doraźne walki z podjazdami pancernymi nieprzyjaciela doprowadziły do rozczłonkowania oddziałów dywizji. W nocy z 7 na 8 września dywizjon minął Głowno i skierował się na Łowicz. O świcie osiągnął Kębliny. Część 1 baterii pomaszerowała na Skierniewice, następnie na Mszczonów. Stąd wspólnie z baterią 10 pal skierowała się na Warszawę.
Z Kłębin dywizjon przeszedł do Bolimowa. Rano 8 września stoczył zwycięską walkę z podjazdem pancernym nieprzyjaciela na zachodnim skraju lasów nieborowskich i skierował się przez Błonie do Warszawy. Do stolicy dotarł w nocy 8 na 9 września. Posiadał wtedy jedną armatę 105 mm i trzy haubice 155 mm. Z Warszawy skierowano dywizjon do Otwocka do grupy płk. Grobickiego. 12 września brał udział w zaciętych walkach pod Ostrówkiem niszcząc 5 czołgów niemieckich. 13 września dywizjon wrócił do Warszawy. Walczył do dnia kapitulacji.
Organizacja i obsada personalna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja i obsada personalna[1][2]
- dowódca dywizjonu – mjr Tadeusz Kozłowski
- oficer zwiadowczy – ppor. Jerzy Lewszecki
- dowódca 1 baterii armat – kpt. Czesław Gaj (VM)[a]
- dowódca 2 baterii haubic – kpt. rez. Gustaw Zygadłowicz
- oficer ogniowy – ppor. Feliks Piechuta †23 IX 1939
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Galster 1975 ↓, s. 386.
- ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 334.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 335, 348.
- ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 483.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914 – 1939. Londyn: 1975.
- Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Artur Kuprianis: Łódzka 4 Grupa Artylerii w latach 1929-1939. Łódź: Wydawnictwo Ibidem, 2010. ISBN 978-83-62331-00-0.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||