Andrzej Tęczyński (zm. 1536)
| ||
![]() | ||
![]() Topór | ||
Rodzina | Tęczyńscy herbu Topór | |
Data urodzenia | ok. 1480 | |
Data śmierci | 2 stycznia 1536 |
Andrzej Tęczyński herbu Topór (ur. ok. 1480, zm. 2 stycznia 1536[1]) – wojewoda lubelski, wojewoda sandomierski, wojewoda krakowski, kasztelan krakowski, hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z możnowładczego, najpotężniejszego w Małopolsce rodu Tęczyńskich, pieczętującego się herbem Topór. W 1519 roku, decyzją sejmu piotrkowskiego, stanął na czele komisji, której zadaniem było "poprawienie statutów sprzecznych, usunięcie wadliwych oraz ujednolicenie prawa zwyczajowego"[2]. Wynikiem prac komisji była Formula processus. W latach 1526-1528 stał na czele komisji, której zadaniem było przygotowanie przyszłej egzekucji praw. Komisja miała zbadać całe obowiązujące prawo publiczne i prywatne oraz wskazać to, co wymaga naprawy. Ostatecznym efektem prac komisji była, opracowana w 1532 roku, Korektura praw.
Pozytywnie opisali go pisarze, między innymi Stanisław Orzechowski, który w Mowie na pogrzeb Zygmunta tak określił Jędrzeja Tęczńskiego: mały wzrostem, ale wielki umysłem i wymową, zaś w Dyjalogu około egzekucyjej VI pisał o nim: jeden z ludzi, którzy w radzie królewskiej Demostenesowi i Cyceronowi bardzo podobne[3]. Zmarł bezpotomnie.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
- 1503 – dworzanin królewski,
- 1510 – sekretarz królewski,
- 1510 – podkomorzy sandomierski,
- 1511 – kasztelan biecki,
- 1512 – referendarz koronny,
- 1515 – 1519 – wojewoda lubelski,
- 1519 – wojewoda sandomierski,
- 1527 – hrabia cesarstwa[4].
- 1527 – wojewoda krakowski,
- 1532 – kasztelan krakowski,
Poza tym piastował urzędy: starosty sandomierskiego, bełskiego, chełmskiego, trembowelskiego, krasnostawskiego, hrubieszowskiego, sokalskiego, ojcowskiego, ratneńskiego oraz tyszowieckiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J. Kurtyka "Latyfundium tęczyńskie" KA Kraków 1999
- ↑ Wacław Uruszczak , Historia państwa i prawa polskiego. Tom I (966-1795) s.169, 2010 .
- ↑ Por. St. Orzechowski:Wybór pism. Oprac. J. Starnawski. Wrocław 1970. BN Ser. I, nr 210, s.41, 425-426
- ↑ otrzymał od cesarza Ferdynanda I dla swojego rodu dziedziczny tytuł hrabiego cesarstwa. (Habsburgowie jako cesarze rzymscy nadawali niektórym rodom polskim w dowód wdzięczności tytuły książąt i hrabiów Sacri Imperii Romanii. Stąd przedstawicieli tych rodów nazywano także „hrabiami cesarstwa rzymskiego”)
|
- Polscy hrabiowie Świętego Cesarstwa Rzymskiego
- Kasztelanowie bieccy
- Kasztelanowie krakowscy (I Rzeczpospolita)
- Referendarze wielcy koronni
- Wojewodowie krakowscy (I Rzeczpospolita)
- Wojewodowie lubelscy (I Rzeczpospolita)
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Sekretarze Zygmunta I Starego
- Podkomorzowie sandomierscy
- Starostowie sandomierscy
- Starostowie bełscy
- Starostowie trembowelscy
- Starostowie krasnostawscy
- Starostowie sokalscy
- Starostowie ojcowscy
- Starostowie hrubieszowscy
- Starostowie ratneńscy
- Starostowie tyszowieccy
- Tęczyńscy herbu Topór
- Dworzanie królewscy
- Urodzeni w XV wieku
- Urzędnicy ziemscy I Rzeczypospolitej
- Wojewodowie sandomierscy (I Rzeczpospolita)
- Polscy bożogrobcy
- Zmarli w 1536