52°37′42″N 21°35′06″E/52,628333 21,585000Brańszczyk
| Artykuł | 52°37′42″N, 21°35′06″E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°38'N, 21°36'E, 52°37'45.52"N, 21°35'14.82"E |
| - błąd | 2290 m |
| Odległość | 1220 m |
| ||||
| ||||
.jpg) Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  mazowieckie
| |||
| Powiat | wyszkowski | |||
| Gmina | Brańszczyk | |||
| Liczba ludności (2019) | 1125[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 29 | |||
| Kod pocztowy | 07-221[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | WWY | |||
| SIMC | 0506509[3] | |||
Położenie na mapie gminy Brańszczyk  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego  | ||||
| 52°37′42″N 21°35′06″E/52,628333 21,585000
| ||||
Brańszczyk – wieś w Polsce położona nad rzeką Bug w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Brańszczyk[4][3].
Miejscowość jest siedzibą gminy Brańszczyk.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dawniej wieś i folwark.
Prywatna wieś duchowna Brańsk położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego[5].
W latach 1921–1931 wieś i folwark leżał w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Brańszczyk.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:
- wieś – 731 osób, 582 było wyznania rzymskokatolickiego, 9 ewangelickiego a 140 mojżeszowego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 99 budynków mieszkalnych[6]. W 1929 istniał tu jeden kościół oraz synagoga[7].
- folwark – 75 osób w 6 budynkach mieszkalnych[6]. Posiadłość ziemską miał tu Adolf Rudzki (148 mórg). Była tu kaszarnia i tartak[8].
Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegała pod Sąd Grodzki w Ostrowie i Okręgowy w Łomży; mieścił się tu urząd pocztowy który obsługiwał większość terenu gminy[9].
W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką i do wyzwolenia weszła w skład dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa[10].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
31 grudnia 2013 roku sołectwo liczyło 1119 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały[11], a 31 grudnia 2019 roku liczyło 1125 mieszkańców[1].
W miejscowości znajduje się kościół Wniebowzięcia NMP zbudowany w 1833, który jest siedzibą parafii św. Jana Chrzciciela oraz skansen im. Marii Żywirskiej.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0506515 | Bieliny | część wsi |
| 0506521 | Brańszczyk-Nakieł | przysiółek |
Urodzeni w Brańszczyku[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Pomian-Srzednicki – polski sędzia, jako pierwszy piastował stanowisko pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w latach 1917–1922
- Wacław Haczyński – poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938) w II Rzeczypospolitej, zginął w Katyniu.
- Maria Żywirska z d. Byczyńska (1904–1980) – polska historyk i etnograf
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Strona gminy, stan ludności na dzień 31.12.2019
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 86 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 59.
- ↑ Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig), Warszawa 1930, s. 108.
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project, data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-02].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 157.
- ↑ Karte: Distrikt Warschau 1. 1. 1944 - Kreisgliederung, www.territorial.de [dostęp 2020-05-31].
- ↑ Wykaz ilościowy mieszkańców gm. Brańszczyk na 31.12.2013 (pol.). UG Brańszczyk. [dostęp 10 czerwca 2014].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Brańszczyk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 353.
- Brańszczyk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 227.
- Historia Żydów w Brańszczyku na portalu Wirtualny Sztetl
| |||||||||||||||
| ||||||||||||||