52°20′N 25°13′E/52,333333 25,216667Chomsk
| ||
.jpg)
| ||
| Państwo |  Białoruś
| |
| Obwód |  brzeski
| |
| Wysokość | 144 m n.p.m. | |
| Nr kierunkowy | 1644 | |
| Kod pocztowy | 225620 | |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego   Chomsk | ||
Położenie na mapie Białorusi  Chomsk | ||
| 52°20′N 25°13′E/52,333333 25,216667
| ||
Portal  Białoruś
| ||
Chomsk (biał. Хомск) – wieś (dawniej miasteczko) na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie drohiczyńskim.
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego[1].
Za II Rzeczypospolitej Chomsk znajdował się w województwie poleskim, w powiecie drohiczyńskim i był siedzibą gminy Chomsk[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Chomsk był dawniej położony na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Wilna na Wołyń i z Pińska do Prużany. Był własnością Naruszewiczów, a potem Dolskich. Jan Karol Dolski ufundował w Chomsku w 1687 roku cerkiew bazylianów. Następnie dobra przeszły do Wiśniowieckich i Ogińskich. Pod koniec XVIII wieku Chomsk kupił Wojciech Pusłowski, którego rodzina posiadała te dobra ponad 100 lat. W XIX wieku Pusłowscy ufundowali dwie najokazalsze budowle – klasycystyczną cerkiew w kształcie rotundy oraz synagogę przy rynku.
Wandalin Pusłowski zbudował w Chomsku manufakturę produkująca sukno. W 1820 roku fabryczka otrzymała pierwszą na Polesiu maszynę parową. Wkrótce pracowało w niej 550 osób. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Chomsk w 1921 roku liczył 1.678 mieszkańców[3].
W trakcie II wojny światowej Niemcy w dniu 3 sierpnia 1941 roku wymordowali ludność żydowską, która stanowiła około 60% mieszkańców. Następnie w Chomsku zamordowano Żydów z Szereszewa. W dniu 5 lipca 1943 roku Niemcy spalili całą miejscowość i wymordowali wielu mieszkańców. Dzisiejszy Chomsk zupełnie zatracił kształt dawnego żydowskiego miasteczka[4]. Na zbiorowej mogile 1300 ofiar kaźni z 2 sierpnia 1941 roku stoi pamiątkowy obelisk.
Około 1972 roku miejscowe władze zburzyły klasycystyczną cerkiew.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Chomsk w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo. Warszawa 1900.
- Historia Żydów w Chomsku na portalu Wirtualny Sztetl
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 108.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VIII - Województwo Poleskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
- ↑ Rodzima.org – Miasteczko Chomsk
