Chyżne
| Artykuł | 49°25′35.04″N 19°40′13.59″E |
| - błąd | 0 m |
| WD | 49°25'59.9"N, 19°40'0.1"E, 49°25'36.19"N, 19°40'10.42"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 864 m |
| ||||
| ||||
 Kościół w Chyżnem | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  małopolskie
| |||
| Powiat | nowotarski | |||
| Gmina | Jabłonka | |||
| Wysokość | 649 m n.p.m. | |||
| Liczba ludności (31.12.2003) | 1069 | |||
| Strefa numeracyjna | 18 | |||
| Tablice rejestracyjne | KNT | |||
| SIMC | 0428904 | |||
Położenie na mapie gminy Jabłonka  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  | ||||
 49°25′35,04″N 19°40′13,59″E/49,426400 19,670442
| ||||
Chyżne (węg. Chizsne, słow. Chyžné) – wieś łańcuchowa w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Jabłonka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Miejscowość położona jest w regionie geograficznym Kotlina Orawska i historyczno-etnograficznym Orawa[1].
Wieś przez stulecia stanowiła część Królestwa Węgier. Była jednak zamieszkiwana przez ludność polską. Według spisu z 1910 Polacy stanowili 92,5% ogółu mieszkańców (1197 osób).
Do Polski wieś została włączona dopiero po rozpadzie Austro-Węgier w 1918. W latach 1939–1945 stanowiła część Słowacji. Po wojnie wróciła do Polski, choć jeszcze w 1946 strona polska oferowała ją do wymiany wraz z innymi miejscowościami w zamian za Jaworzynę Tatrzańską[2].
We wsi znajdowało się przejście graniczne na Słowację Chyżne – Trstená, przez które od początku lat 70.[3] do połowy lat 80. przechodziła droga międzynarodowa T7, łącząca Kraków z Budapesztem, następnie zastąpiona przez drogę krajową nr 7[4] i trasę europejską E77. Po przystąpieniu Polski do Układu Schengen granica jest otwarta.
W Chyżnem urodził się Jan Szkodoń, polski duchowny katolicki, biskup krakowski.
We wsi jest używana gwara orawska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Uwagi do zagadnienia granicy polsko-czechosłowackiej, Nr 26, 1946, styczeń 24, w: Renata Pysiewicz-Jędrusik, Andrzej Pustelnik, Beata Konopska: Granice Śląska. Wrocław: Wydawnictwo Rzeka, 1998, s. 92–96. ISBN 83-906558-4-5.
- ↑ Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. dziesiąte, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1971.
- ↑ Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
- ↑ Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 24-29, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).
| |||||||||||||
