49°16′N 27°26′E/49,266667 27,433333Derażnia
| |||
 Dworzec kolejowy | |||
| |||
| Państwo |  Ukraina
| ||
| Obwód | chmielnicki | ||
| Rejon | derażniański | ||
| Burmistrz | Andrij Kowpak | ||
| Powierzchnia | 17,55 km² | ||
| Populacja (2016) • liczba ludności |
10 352 | ||
| Nr kierunkowy | +380-3856 | ||
| Kod pocztowy | 32200-32205 | ||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
| 49°16′N 27°26′E/49,266667 27,433333
| |||
Portal  Ukraina
| |||
.PNG)
Derażnia (ukr. Деражня) – miasto na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, nad rzeką Wowk, siedziba administracyjna rejonu derażniańskiego. W 2016 roku liczyło ok. 10,4 tys. mieszkańców[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Derażnia została założona w 1431 roku. Od 1434 leżała w granicach nowo utworzonego województwa podolskiego Korony Królestwa Polskiego. W 1567 Derażnię najechali Tatarzy, a w 1648 Kozacy. Za panowania Wazów otrzymała magdeburskie prawa miejskie. W 1672 utracona na rzecz Imperium Osmańskiego, zdobyta po 10 latach przez króla Jana III Sobieskiego.
W 1779 roku do dóbr derażniańskich należały: Huta Nowa, Huta Stara(ukr.)[2], Kalna Derażnia, Karaczyńce Wołoskie i Piliposkie, Kryniczne, Majdan Hutniański, Majdan Nowy, Majdan Stary, Niżne(ukr.)[3], Słobódka(ukr.), Szarki(ukr.)[4][5]. Właścicielem został wówczas warszawski bankier Piotr Tepper.
W 1793 zajęta przez Imperium Rosyjskie w II rozbiorze Polski. Pod zaborami siedziba gminy Derażnia w powiecie latyczowskim guberni podolskiej. Na przełomie XVIII i XIX w. często zmieniała właścicieli. W latach 1820-1844 była posiadłością Moszyńskich, a następnie Raciborowskich, którzy wznieśli nowy pałac. W 1897 Derażnię zamieszkiwało 6118 osób.
W 1919 i 1920 administrowana przez Polskę jako część okręgu podolskiego Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego, jednakże ostatecznie pozostała za wschodnią granicą Polski, a od 1922 należała do ZSRR. W latach 1941-1944 była okupowana przez Niemcy.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- zamek, nieistniejący, tradycyjnie wybudowany na planie kwadratu, w ówczesnym stylu przy użyciu gliny; prawdopodobnie w północno-zachodnim narożniku znajdował się bastion, jak baszta w południowo-zachodnim. Wejście do zamku było w południowym wale, choć w południowo-zachodnim narożniku byłoby bardziej praktyczne[6]
- Pałac Raciborowskich – pałac wybudowany w 1780 roku przez Piotra Teppera[7], przebudowany przez Raciborowskich
- gmach ziemstwa z 1901 r.
- kilka domów z przełomu XIX i XX w.
Kamienica z 1912 r.
Gmach ziemstwa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ http://ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2016/zb/06/zb_chnnu2016pdf.zip
- ↑ Huta (12) Stara, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 234.
- ↑ Niżne nad Wołkiem (...), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 169.
- ↑ Szarki (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 796.
- ↑ Derażnia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 958.
- ↑ Деражня: замок и городские укрепления
- ↑ Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 72-74, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
| ||||
