Elie Wiesel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Elie Wiesel
Ilustracja
Elie Wiesel (2012)
Data i miejsce urodzenia 30 września 1928
Syhot Marmaroski
Data i miejsce śmierci 2 lipca 2016
Nowy Jork
Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (republ.) Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny) Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Israel President's Medal ribbon.svg Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Zasługi RFN
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

Elie Wiesel, właśc. Eliezer Wiesel (ur. 30 września 1928 w Syhocie Marmaroskim, zm. 2 lipca 2016 w Nowym Jorku[1]) – amerykański pisarz i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1986). Był profesorem nauk humanistycznych w Boston University[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Rumunii, w ortodoksyjnej rodzinie chasydów. Miał trzy siostry.

W czasie II wojny światowej był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Buchenwald[3]. W Birkenau zginęły jego matka i siostra, a w Buchenwaldzie jego ojciec[3]. Po wojnie wyjechał do Francji, gdzie studiował na Sorbonie i rozpoczął pracę dziennikarską jako współpracownik czasopism francuskich i izraelskich. W 1956 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie w 1963 otrzymał obywatelstwo amerykańskie.

Był pomysłodawcą terminu Holocaust.

15 marca 2003 w Białym Domu w Waszyngtonie powiedział: „Mamy moralny obowiązek interweniować, gdzie zło ma kontrolę. Dzisiaj to miejsce jest w Iraku”[4].

Był przewodniczącym amerykańskiej Presidential Commission on the Holocaust, później przemianowanej na U.S. Holocaust Memorial Council. Swoją działalność społeczno-polityczną i twórczość poświęcił martyrologii Żydów, ofiar zarówno nazizmu, jak i stalinizmu. Był inicjatorem budowy United States Holocaust Memorial Museum.

Napisał ponad 40 utworów, m.in. powieści, Un di Welt Hot Geszwign (A świat pozostał milczący, 1956), La nuit (Noc, 1958) La ville de la chance (1962), Le mendiant de Jerusalem (1968), Le testament d’un poete juif assassine (1980), L’oublie (1989), opowiadania, dramaty, opowieści chasydzkie i talmudyczne, eseje. W 1986 otrzymał pokojową Nagrodę Nobla. W Stanach Zjednoczonych otrzymał w 1986 Congressional Gold Medal of Achievement.

Był aktywnym syjonistą. W 1997 otrzymał odznaczenie Guardian of Zion Award. Prawdopodobnie po wojnie w latach 40. współpracował także z terrorystyczną organizacją Irgun, która dokonała głośnego zamachu na hotel King David w Jerozolimie.

W 2008 fundacja Wiesela straciła ponad 15 milionów dolarów (czyli prawie całe swoje zasoby finansowe) w wyniku działań piramidy Bernarda Madoffa, którego fundusz zarządzał jej majątkiem[5][6].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ronen Shnidman, Elie Wiesel, Nobel Peace Prize laureate and renowned Holocaust survivor, dies at 87, „Ha-Arec”, 2 lipca 2016 [dostęp 2016-07-02] (ang.).
  2. ↑ Michael Zank, Elie Wiesel (1928-2016), Elie Wiesel Center for Jewish Studies [dostęp 2020-01-23].
  3. ↑ a b Elie Wiesel, Holocaust Survivor And Nobel Laureate, Dead At 87, HUFFINGTON POST, 26 stycznia 2017 [dostęp 2019-03-16] (ang.).
  4. ↑ Defense.gov News Article: Bush Says Massacre at Halabja Shows Evil of Hussein’s Rule.
  5. ↑ Wiesel Foundation loses nearly everything in Madoff scheme (en).
  6. ↑ USA – Fundacja Wiesela oszukana przez Madoffa – lewica.pl.
  7. ↑ Elie Wiesel receives Presidential Medal of Freedom. c-span.org. [dostęp 2018-05-09].
  8. ↑ a b c d e Elie Wiesel Timeline and World Events: From 1952 (ang.). ushmm.org. [dostęp 2018-05-09].
  9. ↑ Persoane decorate (rum.). presidency.ro. [dostęp 2018-05-09].
  10. ↑ Peres-awards-Elie-Wiesel-the-Presidential-Medal-of-Distinction (ang.). The Jerusalem Post. [dostęp 2018-05-09].
  11. ↑ Steinmeier überreicht Elie Wiesel Bundesverdienstkreuz (niem.). rp-online.de. [dostęp 2018-05-09].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Elie_Wiesel&oldid=59287060”