NATO Forward Presence
| |||
![]() | |||
Historia | |||
Państwa wystawiające |
| ||
Państwa mandatowe | eFP:![]() ![]() ![]() ![]() tFP: ![]() ![]() | ||
Decyzja o użyciu | 9 lipca 2016 | ||
Rozpoczęcie misji | czerwiec 2017 | ||
Organizacja | |||
Typ | operacyjny | ||
Podporządkowanie | eFP: ![]() ![]() tFP: ![]() ![]() | ||
Skład | eFP: 4 batalionowe grupy bojowe | ||
Liczebność | eFP: ok. 5000 żołnierzy | ||
Dyslokacja | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Wysunięta Obecność NATO (ang. NATO Forward Presence) – przyjęta w trakcie szczytu NATO w Warszawie w 2016 inicjatywa utrzymywania na terytorium państw Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego ograniczonej obecności wojskowej w postaci batalionowych grup bojowych celem zagwarantowania bezpieczeństwa na tzw. wschodniej flance NATO.
Utrzymywane są dwie formy Wysuniętej Obecności: wzmocniona Wysunięta Obecność (ang. enhanced Forward Presence – eFP) w Estonii, Litwie, Łotwie i Polsce oraz dostosowana Wysunięta Obecność (ang. tailored Forward Presence – tFP) w Bułgarii i Rumunii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Rosyjskie działania zbrojne wymierzone w integralność Ukrainy (aneksja Krymu przez Rosję i wojna w Donbasie) znacząco zmieniły sytuację geopolityczną w środkowej i wschodniej Europie. Koniecznością stało się zagwarantowanie bezpieczeństwa nowym państwom członkowskim Paktu Północnoatlantyckiego, tj. przyjętych do Sojuszu po 1999 r., zwłaszcza w rejonie tzw. wschodniej flanki NATO (przede wszystkim Polska i państwa bałtyckie, a także Rumunia i Bułgaria).
W rezultacie postanowień podjętych w trakcie szczytu NATO w Warszawie w dniach 8-9 lipca 2016 r. państwa członkowskiego NATO rozpoczęły przemieszczanie sił sojuszniczych w ramach dwóch form inicjatywy Wysuniętej Obecności:
- enhanced Forward Presence (eFP), wzmocniona Wysunięta Obecność – zwiększenie potencjału obrony i sił odstraszania poprzez utworzenie w Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii batalionowych grup bojowych złożonych z kontyngentów państw członkowskich,
- tailored Forward Presence (tFP), dostosowana Wysunięta Obecność – wzmocnienie bezpieczeństwa Rumunii i Bułgarii poprzez wsparcie wojskowe stacjonującej w Rumunii Wielonarodowej Dywizji Południowo-Wschodniej i podległej jej Wielonarodowej Brygady Południowo-Wschodniej[1].
Enhanced Forward Presence (eFP)[edytuj | edytuj kod]
Wzmocniona Wysunięta Obecność ma charakter defensywny, obejmujący dwa główne zakresy:
- wzmocnienie potencjału obronnego NATO w Europie Środkowo-Wschodniej – od przystąpienia do Paktu przez Polskę w 1999 i państwa bałtyckie w 2004 na ich terytoriach nie stacjonowały znaczące siły sojusznicze,
- odstraszanie – obecność wojsk ze państw NATO oznacza, że atak na Polskę i państwa bałtyckie jest jednoznaczny z konfliktem zbrojnym z pozostałymi członkami NATO, reagującymi odpowiednio zgodnie z zapisami artykułu 5. traktatu północnoatlantyckiego[2].
Zasadniczym elementem wzmocnionej Wysuniętej Obecności są cztery batalionowe grupy bojowe:
Grupa bojowa | Przydział | Państwo-gospodarz | Garnizon | Państwo ramowe | Pozostałe państwa |
---|---|---|---|---|---|
Batalionowa Grupa Bojowa NATO w Estonii | 1 Brygada Piechoty | Estonia | Tapa | Wielka Brytania | Dania, Islandia |
Batalionowa Grupa Bojowa NATO na Łotwie | Brygada Piechoty Zmotoryzowanej | Łotwa | Ādaži | Kanada | Albania, Czarnogóra, Czechy, Hiszpania, Islandia, Polska, Słowacja, Słowenia, Włochy |
Batalionowa Grupa Bojowa NATO na Litwie | Brygada Zmechanizowana Żelazny Wilk | Litwa | Rukłe | Niemcy | Belgia, Czechy, Holandia, Islandia, Francja, Norwegia |
Batalionowa Grupa Bojowa NATO w Polsce | 15 Brygada Zmechanizowana | Polska | Orzysz | Stany Zjednoczone | Chorwacja, Rumunia, Wielka Brytania |
Każda grupa bojowa liczy ok. 1000-1500 żołnierzy, stacjonujących w systemie rotacyjnym (6-miesiecznym). Status państwa ramowego oznacza wyznaczenie kadry kierowniczej grupy, jednostki bojowej oraz odpowiedniego zaplecza wsparcia i logistycznego.
Grupy bojowe w systemie krajowym przydzielone są do odpowiednich brygad zmechanizowanych państw-gospodarzy, z którymi prowadzą cykl szkoleń, utrzymujących stałą gotowość bojową grup. W systemie międzynarodowym grupy bojowe koordynowane są przez Wielonarodową Dywizję Północny-Wschód z kwaterą główną w Elblągu (podlegającej Wielonarodowemu Korpusowi Północno-Wschodniemu z dowództwem w Szczecinie)[2].
Zaplecze logistyczne i infrastrukturalne w swoim zakresie zapewniają państwa-gospodarze w ramach HNS (Host Nation Support) – Polska jest jedynym państwem-gospodarzem i państwem-kontrybutorem eFP. Do inicjatywy eFP zostały włączone Grupy Integracyjne Sił NATO (NATO Force Integration Unit – NFIU) utworzone w 2015 wielonarodowe jednostki wojskowe, stacjonujące w Polsce, Litwie, Łotwie, Estonii, Słowacji, Węgrzech, Rumunii i Bułgarii. Wsparcie NFIU obejmuje planowanie, rozlokowanie i integrację kontyngentów narodowych w ramach grup bojowych oraz grup bojowych z przydzielonymi brygadami[3].
Wkład poszczególnych państw w grupy bojowe (liczby przybliżone, stan na: maj 2017[4], luty 2018[5], marzec 2019[6], październik 2019[7] i październik 2020[8]):
Batalionowa Grupa Bojowa NATO w Estonii | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Państwo | Liczebność | Kontyngent (X 2020) | Uwagi | ||||
V 2017 | II 2018 | III 2019 | X 2019 | X 2020 | |||
![]() |
0 | 0 | 269 | 0 | 0 | czasowo kompania zmechanizowana | |
![]() |
0 | 200 | 3 | 3 | 209 | kompania zmechanizowana personel w dowództwie grupy bojowej |
|
![]() |
300 | 0 | 0 | 330 | 0 | czasowo kompania piechoty zmotoryzowanej | |
![]() |
0 | 1 | 1 | 1 | 1 | pracownik cywilny w dowództwie grupy bojowej | |
![]() |
800 | 800 | 800 | 800 | 754 | batalion zmechanizowany (Warrior, Challenger 2), elementy: artylerii samobieżnej, przeciwlotniczej, inżynieryjny, logistyczny, wywiadowczy personel w dowództwie grupy bojowej |
państwo ramowe |
Łącznie | 1100 | 1001 | 1073 | 1134 | 964 |
Batalionowa Grupa Bojowa NATO na Łotwie | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Państwo | Liczebność | Kontyngent (X 2020) | Uwagi | ||||
V 2017 | II 2018 | III 2019 | X 2019 | X 2020 | |||
![]() |
18 | 18 | 21 | 21 | 21 | pluton rozminowania EOD | |
![]() |
0 | 0 | 8 | 10 | 5 | drużyna saperów, personel w dowództwie grupy bojowej |
|
![]() |
0 | 0 | 60 | 55 | 60 | pluton moździerzy | |
![]() |
300 | 322 | 300 | 350 | 343 | kompania zmechanizowana (Pizarro, Leopard 2), kompania saperów (CEV M113), element logistyczny, personel w dowództwie grupy bojowej |
|
![]() |
0 | 0 | 0 | 0 | 1 | pracownik cywilny w dowództwie grupy bojowej | |
![]() |
450 | 450 | 450 | 525 | 527 | kompania piechoty zmotoryzowanej (LAV 6.0), bateria artylerii (M777) kompania wsparcia, element logistyczny, personel w dowództwie grupy bojowej |
państwo ramowe Task Force Latvia |
![]() |
160 | 169 | 170[9] | 170[9] | 170[9] | kompania czołgów (PT-91 Twardy), element logistyczny, personel w dowództwie grupy bojowej |
Polski Kontyngent Wojskowy na Łotwie |
![]() |
0 | 2 | 152 | 152 | 152 | kompania zmechanizowana (BMP-2), element logistyczny, personel w dowództwie grupy bojowej |
|
![]() |
50 | 49 | 50 | 33 | 41 | pluton moździerzy, zespół dowodzenia lotnictwem taktycznym, personel w dowództwie grupy bojowej |
|
![]() |
160 | 160 | 160 | 166 | 200 | kompania piechoty zmotoryzowanej (Freccia, Dardo, Ariete), zespoły: nawigatorów lotnictwa, snajperski, moździerzy i przeciwpancerny |
|
Łącznie | 1138 | 1170 | 1371 | 1482 | 1520 |
Batalionowa Grupa Bojowa NATO na Litwie | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Państwo | Liczebność | Kontyngent (X 2020) | Uwagi | ||||
V 2017 | II 2018 | III 2019 | X 2019 | X 2020 | |||
![]() |
100 | 0 | 1 | 262 | 1 | personel w dowództwie grupy bojowej | czasowo kompania zmechanizowana |
![]() |
0 | 187 | 0 | 0 | 0 | czasowo kompania piechoty zmotoryzowanej | |
![]() |
0 | 0 | 230 | 35 | 35 | element walki elektronicznej WRE | czasowo kompania zmechanizowana |
![]() |
0 | 0 | 266 | 0 | 275 | kompania zmechanizowana (VBCI, Leclerc) | |
![]() |
270 | 224 | 270 | 270 | 270 | kompania piechoty zmotoryzowanej | |
![]() |
0 | 0 | 1 | 1 | 1 | pracownik cywilny w dowództwie grupy bojowej | |
![]() |
22 | 0 | 0 | 0 | 4 | zespół transportowy | |
![]() |
450 | 699 | 540 | 560 | 527 | kompania zmechanizowana, element wsparcia, personel w dowództwie grupy bojowej |
państwo ramowe |
![]() |
200 | 28 | 13 | 120 | 120 | kompania zmechanizowana | |
Łącznie | 1022 | 1404 | 1055 | 1248 | 1233 |
Batalionowa Grupa Bojowa NATO w Polsce | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Państwo | Liczebność | Kontyngent (X 2020) | Uwagi | ||||
V 2017 | II 2018 | III 2019 | X 2019 | X 2020 | |||
![]() |
0 | 72 | 69 | 80 | 80 | bateria artylerii rakietowej | |
![]() |
120 | 120 | 120 | 120 | 120 | bateria przeciwlotnicza | |
![]() |
1000 | 795 | 889 | 857 | 670 | szwadron kawalerii pancernej, element wsparcia, personel w dowództwie grupy bojowej |
państwo ramowe |
![]() |
150 | 130 | 140 | 140 | 140 | szwadron rozpoznawczy | |
Łącznie | 1270 | 1117 | 1218 | 1197 | 1010 |
Struktura organizacyjna grupy bojowej na przykładzie kanadyjskiej (struktura organizacyjna ulega zmianom wynikającym z rotacyjnej obecności kontyngentów narodowych, stan na czerwiec 2019[10][11]).
|
- ↑ Na stałe stacjonuje tylko wyposażenie baterii, personel przysyłany jest na czas ćwiczeń (Canada adds artillery battery to its Latvian forces (ang.). LSM. [dostęp 2020-01-14].)
- ↑ Support tłumaczone jest na język polski jako wsparcie (Bojowe wsparcie (pol.). Polska Zbrojna. [dostęp 2020-03-09].), nie stanowi jednak odpowiednika polskich kompanii wsparcia czyli pododdziału artylerii
Tailored Forward Presence (tFP)[edytuj | edytuj kod]
Dostosowana Wysunięta Obecność ma innych charakter niż wzmocniona Wysunięta Obecność: opiera się głównie na wsparciu rumuńskich sił zbrojnych w procesie formowania i funkcjonowania MND-SE – Wielonarodowej Dywizji Południowy-Wschód (powstałej na bazie rumuńskiej 1 Dywizji Piechoty w Bukareszcie). MNDSE jest wielonarodowym dowództwem szczebla dywizyjnego, składającego się z żołnierzy z następujących państw: Rumunia (państwo ramowe), Albania, Bułgaria, Francja, Grecja, Kanada, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowacja, Stany Zjednoczone, Turcja, Węgry, Wielka Brytania. Dywizja osiągnęła zdolność operacyjną 22 marca 2018, uzyskując możliwość dowodzenia siłami sojuszniczymi w południowo-wschodniej Europie[12].
Rumunia jest zarówno państwem-gospodarzem tFP jak i państwem-kontrybutorem eFP: wystawia baterię przeciwlotniczą do Batalionowej Grupy Bojowej w Polsce. Wsparcie Rumunii w zakresie planistycznym i organizacyjnym zapewniają Grupy Integracyjne Sił NATO w Rumunii i Bułgarii.
Trzon MND-SE stanowi Wielonarodowa Brygada Południowy-Wschód (na bazie 2 Brygady Piechoty w Krajowej). W przeciwieństwie do eFP wielonarodowa grupa bojowa nie stanowi zwartej jednostki, a pododdziały podporządkowane są dowództwu brygady. Brygadę tworzą żołnierze z następujących państw: Rumunia (państwo ramowe), Bułgaria, Hiszpania, Polska, Portugalia, Stany Zjednoczone[13].
Bieżąca działalność jednostek tFP polega podtrzymywaniu zdolności bojowej poprzez szkolenie dowództw i pododdziałów rumuńskich (20., 22., 26. bataliony piechoty, 325 batalion artylerii, 205 batalion artylerii przeciwlotniczej, 116 batalion logistyczny) oraz sojuszniczych stacjonujących rotacyjnie w Rumunii (m.in. polska kompania piechoty zmotoryzowanej) oraz dyslokowanych czasowo na czas ćwiczeń[14]. Wkład poszczególnych państw:
Państwo | Liczebność | Kontyngent | Uwagi |
---|---|---|---|
![]() |
230[15] | kompania piechoty zmotoryzowanej (KTO Rosomak), element logistyczny, personel w dowództwie wielonarodowej dywizji i brygady |
Polski Kontyngent Wojskowy w Rumunii |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wzmocniona Wysunięta Obecność (pol.). Serwis rządowy gov.pl. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ a b Wzmocniona Wysunięta Obecność NATO (pol.). Wielonarodowa Dywizja Północny-Wschód. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ NATO Force Integration Unit (ang.). NATO SHAPE. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ NATO's enhanced Forward Presence (ang.). NATO. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ NATO's enhanced Forward Presence (ang.). NATO. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ NATO's enhanced Forward Presence (ang.). NATO. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ NATO's enhanced Forward Presence (ang.). NATO SHAPE. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ NATO's enhanced Forward Presence (ang.). NATO SHAPE. [dostęp 2020-10-25].
- ↑ a b c PKW Łotwa (pol.). Serwis rządowy gov.pl. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ Operation REASSURANCE: The Role of the Canadian National Support Element within NATO’s enhanced Forward Presence (eFP) Latvia (ang.). The Guard. [dostęp 2020-01-14].
- ↑ eFP Battle Group Latvia (ang.). NATO SHAPE. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ About MND-SE (ang.). HQ MND-SE. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ The 4th rotation of the Polish Military Contingent arrived in Romania (ang.). Warsaw Institute. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ Multinational exercise Scorpions Fury 18 to culminate in Romania (ang.). Army-Technology. [dostęp 2020-03-09].
- ↑ PKW Rumunia (pol.). Serwis rządowy gov.pl. [dostęp 2020-03-09].