Franciszek Perl

Franciszek Perl
major piechoty
Data i miejsce urodzenia	4 października 1897 Toruń
Data i miejsce śmierci	20 lutego 1957 Biała Podlaska
Przebieg służby
Lata służby	1916-1940
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Armia Wielkopolska Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie
Jednostki	58 Pułk Piechoty, 67 Pułk Piechoty 4 Pułk Strzelców Podhalańskich 3 Pułk Grenadierów Śląskich
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940
Odznaczenia

Franciszek Perl (ur. 4 października 1897 w Toruniu, zm. 20 lutego 1957 w Białej Polaskiej) – major piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w rodzinie brukarza Juliana i Walerii ze Skowrońskich. W 1905 jego rodzina przeniosła się z Torunia do Gniezna, gdzie brał udział w strajku szkolnym, a później został wydalony z gimnazjum za przynależność do tajnej organizacji niepodległościowej.

W 1916 został powołany do armii pruskiej i wysłany na front zachodni. Walczył także na froncie wschodnim w Rumunii i we Włoszech. Był czterokrotnie ranny i został awansowany do stopnia sierżanta.

W listopadzie 1918 wrócił jako rekonwalescent do Gniezna i wkrótce potem włączył się do powstania wielkopolskiego. Brał udział w zdobywaniu niemieckich koszar w Gnieźnie, a następnie został dowódcą plutonu w kompanii gnieźnieńsko-żnińskiej, z którą walczył m.in. pod Kcynią, Szubinem, Żninem i Rynarzewem.

Następnie w składzie 58 pułku piechoty brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W sierpniu 1920 za bohaterstwo na polu walki został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu wojny ukończył kurs oficerski w Grudziądzu i został awansowany na stopień podporucznika. Po przeniesieniu do 67 pułku piechoty w Brodnicy dosłużył się stopnia kapitana. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 98. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1939 roku był dowódcą I batalionu 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie.

Na czele tego batalionu walczył w kampanii wrześniowej. Został ranny i trafił do niewoli niemieckiej, z której udało mu się uciec. Następnie wraz z synem przedostał się do Wojska Polskiego we Francji. W czasie kampanii francuskiej 1940 walczył jako dowódca III batalionu 3 Pułku Grenadierów Śląskich. Po klęsce Francji został internowany w Szwajcarii. W 1944 uciekł ze Szwajcarii i ponownie włączył się do walki z Niemcami, tym razem jako żołnierz francuskich oddziałów ruchu oporu.

W grudniu 1947 wrócił do kraju i osiedlił się w Białej Podlaskiej. W 1948 wyjechał na Pomorze Zachodnie, gdzie dwa lata później został aresztowany przez UB w Pyrzycach. Niesłusznie oskarżony, został skazany na sześć lat więzienia. Po uwolnieniu powrócił do Białej Podlaskiej, gdzie w 1957 zmarł.

Franciszek Perl był żonaty z Praksedą Ciemnoczołowską, z którą miał troje dzieci: Zbigniewa (ur. 1923), Danutę (ur. 1924) i Janusza (ur. 1931). Z drugiego małżeństwa – z Jadwigą Reszelewską – miał syna Jerzego (ur. 1949).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych (siedmiokrotnie)
• Odznaka za Rany i Kontuzje (dwukrotnie)
• Medal Niepodległości
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Medal 3 Maja
• Krzyż Wojenny (Francja)
• War Medal 1939–1945 (Wielka Brytania)

Bibliografia

• Bogusław Polak: Powstańcy Wielkopolscy-tom III. Poznań: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, 2007. ISBN 978-83-920103-8-8. (pol.)
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne

• Militaria Cieszyn – Fotografia Franciszka Perla