Gwary ostródzkie

Gwary ostródzkie – grupa gwar dialektu mazowieckiego^[1] używanych na terenie powiatu ostródzkiego, a także częściowo olsztyńskiego i nidzickiego^[2]. W systemach wyróżniających dialekt chełmińsko-kociewsko-warmiński gwary te uznawane są za jego część. Wcześniej klasyfikowano je także jako gwary dialektu wielkopolskiego^[3].

Najwięcej cech gwary ostródzkie dzielą z gwarą warmińską i gwarą mazurską. Jest w nich widoczny również wpływ gwar kociewskich.

Cechy fonetyczne^[4]:

brak mazurzenia;
jabłonkowanie: wjeśk «wierzch», zapuściony «zapuszczony»;
fonetyka międzywyrazowa nieudźwięczniająca;
asynchroniczna wymowa spółgłosek wargowych miękkich: do stawjania «do stawiania», pchiasek «piasek»;
przechodzenie nagłosowego ja- > je- i ra- > re- w niektórych wyrazach: jek «jak», reno «rano».

Cechy leksykalne^[4]: ajnu «tam»; bisziek «byczek»; kej «kiedy»; kejbi «gdyby»; porwać «ukraść» i t. d.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dialekt mazowiecki. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod redakcją Haliny Karaś.
↑ Garczyńska, Justyna: Dialekt mazowiecki. Ostródzkie. Geografia regionu. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod redakcją Haliny Karaś.
↑ Karaś, Halina: Dialekt wielkopolski. Zasięg i podziały dialektu wielkopolskiego. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod redakcją Haliny Karaś.
↑ ^a ^b Garczyńska, Justyna: Dialekt mazowiecki. Ostródzkie. Gwara regionu. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod redakcją Haliny Karaś.

Dejna, Karol: Atlas gwar polskich, t. 2. Mazowsze. Warszawa, 2000.
Dubisz, Stanisław: Elementy rodzime i obcojęzyczne w słownictwie gwar ostródzko-warmińsko-mazurskich. W: Z Polskich Studiów Slawistycznych. Warszawa, 1978, s. 233—245.
Dubisz, Stanisław: Relikty bałtyckiego substratu językowego w nazewnictwie roślinnym gwar ostródzko-warmińsko-mazurskich. W: Bałto-słowiańskie związki językowe, pod red. Michała Kondratiuka. Wrocław, 1990, s. 87—94.