Imrich Gablech
| ||
plukovník pilot | ||
Data i miejsce urodzenia | 4 listopada 1915 Hrachovište, Austro-Węgry | |
Data i miejsce śmierci | 16 grudnia 2016 Havlíčkův Brod | |
Przebieg służby | ||
Siły zbrojne | ![]() ![]() ![]() ![]() | |
Jednostki | 64 eskadra 3 pułku lotniczego w Pieszczanach, 15 eskadra w Żylinie, Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa nr 1 w Dęblinie, RAF Voluntary Reserve, RAF Czechoslovak Depot w Wilmslow | |
Stanowiska | pilot, kontroler lotów | |
Główne wojny i bitwy | II wojna światowa: | |
Późniejsza praca | księgowy, pracownik techniczny | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Imrich Gablech (ur. 4 listopada 1915 w Hrachovište pod Trenczynem – 16 grudnia 2016) – czechosłowacki pilot, uczestnik kampanii wrześniowej po stronie Polski. Kawaler Orderu Lwa Białego, Orderu Podwójnego Białego Krzyża i Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Daniela i Anny Gablech. Jego ojciec był rolnikiem, miał sześcioro rodzeństwa. Ukończył gimnazjum w Nowym Mieście nad Wagiem i w 1936 zaciągnął się do wojska. Uczył się w szkole pilotów w Chebie a następnie w Prościejowie[1]. Po ukończeniu szkoły służył w 3. pułku lotniczym w Pieszczanach.
Siódmego czerwca 1939 wraz z 7 innymi żołnierzami uprowadzili 4 samoloty (3 Letov Š-328 i Aero Ab-101[2]) i uciekli do Polski, pozostałymi pilotami byli Jozef Káňa, Ján Lazar i Jozef Hrala[1]. 1 sierpnia 1939 został wcielony do polskiego lotnictwa wojskowego.
18 września dostał się do niewoli sowieckiej i został uwięziony w łagrach. Zdołał zbiec z obozu[1] i przedostał się do Wielkiej Brytanii w 1941. Próbował powrócić do kariery pilota, ale ze względu na zły stan zdrowia musiał podjąć pracę jako kontroler lotów.
Po wojnie powrócił do kraju, lecz był szykanowany przez nowe władze. W 1948 zwolniony z wojska. W 1970 przeszedł na emeryturę, mieszka w Havlíčkův Brodzie[3]. W 2005 wydał książkę Hallo, airfield – control, go-ahed[1].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Lwa Białego III Klasy (wojskowy) – Czechy, 2009[4]
- Order Czerwonej Gwiazdy – CSRS
- Krzyż Zasługi Ministra Obrony Republiki Czeskiej II Stopnia
- Krzyż Zasługi Ministra Obrony Republiki Czeskiej III Stopnia
- Pamiątkowa Odznaka Honorowa 60. Rocznicy Zakończenia II Wojny Światowej – Czechy, 2005
- Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 – 1946
- Czechosłowacki Medal za Odwagę w Obliczu Nieprzyjaciela – 1946
- Czechosłowacki Medal Wojskowy "Za zasługi" II Stopnia – 1945
- Czechosłowacki Wojskowy Medal Pamiątkowy – 1944
- Medal Pamiątkowy 40. Rocznicy Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką – 1985
- Medal "Za Zasługi dla CzAL" II Stopnia
- Odznaka Pilota Wojskowego – CSR
- Odznaka Pilota Wojskowego – CSRS
- Order Podwójnego Białego Krzyża II Klasy (wojskowy) – Słowacja, 2014[5]
- Medal Pamiątkowy 50. Rocznicy Wyzwolenia Słowacji i Zakończenia II Wojny Światowej – Słowacja, 2005[6]
- Odznaka Pilota Wojskowego – Państwo słowackie, 1939
- Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP – Polska, 2012[7]
- Krzyż Walecznych (PSZnZach) – Polska, 1944
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” – Polska;
- Odznaka Pilota – Polska, 1939
- 1939-1945 Star – Wielka Brytania
- War Medal 1939-1945 – Wielka Brytania
- Defence Medal – Wielka Brytania
- Odznaka Pilota RAF – Wielka Brytania
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Imrich Gablech (1915) – Biografia (ang.). [dostęp 2012-12-18].
- ↑ Illegal departure from Slovakia to Poland in 1939 (ang.). [dostęp 2012-12-18].
- ↑ sol, pap: Odznaczenie dla ostatniego żyjącego czeskiego lotnika walczącego w kampanii wrześniowej (pol.). Wirtualna Polska, 2012-12-17. [dostęp 2012-12-23].
- ↑ Order Białego Lwa – lista odznaczonych od 1994 r. (cz.). hrad.cz. [dostęp 2013-05-21].
- ↑ Rad Bieleho dvojkríža, II. trieda – vojenské (słow.). prezident.sk. [dostęp 2014-01-10].
- ↑ Pamětní medaile při 50. výročí osvobození Slovenska a konce 2. světové války (cz.). forum.valka.cz. [dostęp 2014-01-23].
- ↑ M.P. z 2013 r. poz. 115 – pkt 2.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mateusz Gniazdowski: Uroczystość odznaczenia płk. Imricha Gablecha Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP – Havlíčkův Brod, Republika Czeska, 18 grudnia 2012 (pol.). Instytut Pamięci Narodowej, 2012-12-18. [dostęp 2012-12-18].
- Słowacki kombatant polskiego lotnictwa. sp.mil.pl, 2012-12-19. [dostęp 2013-05-21].
- Krzyż Komandorski dla płk Imricha Gablecha. mzv.cz, 2012-12-16. [dostęp 2013-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-30)].
- Imrich Gablech obdržel vyznamenání polského prezidenta (cz.). vysocina-news.cz, 2012-12-18. [dostęp 2013-05-21].
- Imrich Gablech (1915) – Životopis (cz.). pametnaroda.cz. [dostęp 2013-05-21].
- płk Imrich Gablech – zdjęcie (2012). vysocina-news.cz. [dostęp 2013-05-21].
- płk Imrich Gablech – zdjęcie (2009). vysocina-news.cz. [dostęp 2013-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-30)].
- Ofiary represji komunistycznych w Europie 1917–1991
- Słowacy
- Czescy stulatkowie
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Czescy wojskowi
- Słowaccy wojskowi
- Lotnicy RAF
- Odznaczeni Orderem Lwa Białego
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym Czechosłowackim 1939
- Odznaczeni Orderem Podwójnego Białego Krzyża
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”
- Urodzeni w 1915
- Zmarli w 2016
- Odznaczeni Medalem Wojny 1939–1945
- Odznaczeni Gwiazdą za Wojnę 1939–45
- Odznaczeni Medalem Obrony