Jacek Fisiak
| ||
Data i miejsce urodzenia | 10 maja 1936 Konstantynów Łódzki | |
Data śmierci | 3 czerwca 2019 | |
Profesor nauk humanistycznych | ||
Specjalność: historia języka, językoznawstwo angielskie | ||
Alma Mater | Uniwersytet Warszawski | |
Doktorat | 1962 – nauki humanistyczne Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | |
Habilitacja | 1966 – nauki humanistyczne Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | |
Profesura | 1971 | |
Doktor honoris causa (Uniwersytetu w Jyväskylä – -) (Uniwersytetu Opolskiego – 2005) | ||
Nauczyciel akademicki | ||
uczelnia | Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | |
Okres zatrudn. | od 1965 | |
Rektor | ||
Uczelnia | Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznani | |
Okres spraw. | 1985–1988 | |
Poprzednik | Franciszek Kaczmarek | |
Następca | Bogdan Marciniec | |
Minister edukacji narodowej | ||
Okres spraw. | 14 października 1988–12 września 1989 | |
Poprzednik | Henryk Bednarski | |
Następca | Henryk Samsonowicz | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Jacek Izydor Fisiak (ur. 10 maja 1936 w Konstantynowie Łódzkim, zm. 3 czerwca 2019[1]) – polski filolog angielski, historyk języka angielskiego, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w latach 1965–2005 dyrektor Instytutu Filologii Angielskiej, w latach 1985–1988 rektor tegoż uniwersytetu; w latach 1988–1989 minister edukacji narodowej[2]; profesor Wyższej Szkoły Języków Obcych im. Samuela Bogumiła Lindego; członek Polskiej Akademii Nauk, członek Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1953 zdał egzaminy maturalne w I Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi. W 1959 ukończył filologię angielską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1962 został doktorem, w 1966 doktorem habilitowanym, w 1971 profesorem nadzwyczajnym, w 1977 profesorem zwyczajnym. Od 1965 związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (w latach 1985–1988 rektor). Od 14 października 1988 do 12 września 1989 był ministrem edukacji narodowej w rządzie Mieczysława Rakowskiego. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu jako współprzewodniczący podzespołu do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego.
Od 1966 do 1990 roku należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[4].
W pracy naukowej zajmował się językoznawstwem historycznym, kontrastywnym i teoretycznym oraz leksykografią. Promotor ponad 50 prac doktorskich oraz ponad 300 magisterskich. Autor 35 książek, redaktor kolejnych 37. Opublikował również 41 artykułów w czasopismach fachowych, 36 w edycjach redagowanych oraz 23 recenzje[5].
Zmarł po długiej chorobie 3 czerwca 2019. Spoczął 13 czerwca 2019 na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu[6].
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Postanowieniem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 28 września 2005 „w uznaniu wybitnych zasług dla nauki polskiej, za osiągnięcia w pracy dydaktycznej i organizacyjnej” został odznaczony Krzyżem Wielkim[7], w 1996 prezydent Aleksander Kwaśniewski odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą[8], w 1987 otrzymał także Krzyż Komandorski, a w 1979 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[9].
W 1981 królowa brytyjska Elżbieta II przyznała mu Krzyż Oficerski Orderu Imperium Brytyjskiego. W 1980 był też doceniony Krzyżem Komandorskim Orderu Lwa Finlandii, w 1989 francuskim Krzyżem Oficerskim Orderu Palm Akademickich[9], norweskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi i polskim Medalem KEN[10].
19 kwietnia 2006 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z okazji przejścia na emeryturę oraz zbliżających się 70. urodzin Jacka Fisiaka zorganizowano uroczystości podkreślające jego zasługi dla poznańskiej anglistyki.
List gratulacyjny ministra nauki i szkolnictwa wyższego odczytał wiceminister, prof. Stefan Jurga. Fetowaniu profesora sprzeciwiali się byli studenci i pracownicy UAM działający w opozycji w latach 80. XX wieku (m.in. Przemysław Alexandrowicz). Zarzucali mu głównie jawną współpracę z władzami i służbami PRL przeciwko społeczności akademickiej, m.in. zwalnianie pracowników z powodów politycznych[11].
Doktor honoris causa Uniwersytetu w Jyväskylä oraz Uniwersytetu Opolskiego (10 marca 2005)[12]. Jedenasty Polak przyjęty do Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury w Strasburgu[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zmarł prof. zw. dr hab. Jacek Fisiak. amu.edu.pl, 2019-06-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-04)].
- ↑ Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.). Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1993, s. 160–161. ISBN 83-223-2644-0.
- ↑ Prof. Jacek Fisiak w Akademii Europejskiej.
- ↑ Piotr Bojarski: Dwie twarze byłego rektora - reportaż Piotra Bojarskiego o prof. Fisiaku Cały tekst: http://poznan.wyborcza.pl/poznan/1,36037,3290514.html#ixzz40bay40IX. [dostęp 2006-04-18].
- ↑ Profil prof. Jacka Fisiaka na stronie internetowej Instytutu Filologii Angielskiej UAM.
- ↑ Redakcja, Poznań: Pogrzeb profesora Jacka Fisiaka - tłumy żegnały go na cmentarzu na Junikowie, Głos Wielkopolski, 13 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-14] (pol.).
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 83, poz. 1176
- ↑ M.P. z 1996 r. nr 60, poz. 561
- ↑ a b Jacek Fisiak na stronie internetowej Polskiej Akademii Nauk.
- ↑ Jacek Fisiak – Kondolencje, nekrologi.wyborcza.pl
- ↑ Piotr Bojarski. Dwie twarze byłego rektora. „Gazeta Wyborcza Poznań”. nr 92, s. 6, 2006-04-18. [dostęp 2014-09-26]. [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ Doktorzy Honoris Causa. W: Uniwersytet Opolski [on-line]. uni.opole.pl. [dostęp 2015-08-12].
- ↑ Kronika Wydarzeń. Część druga (kwiecień – czerwiec 1989), w: Kronika Miasta Poznania, nr 1-2/1991, s.228, ISSN 0137-3552
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Prof. zw. dr hab. c Jacek Izydor Fisiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2008-05-13] .
- Poczet Rektorów 1919-2008 na stronie UAM
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
|
|
- Absolwenci Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Opolskiego
- Działacze PZPR
- Ludzie urodzeni w Konstantynowie Łódzkim
- Ministrowie edukacji PRL
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Polscy angliści
- Polscy doktorzy honoris causa uczelni w Finlandii
- Polscy językoznawcy
- Polacy odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego
- Polacy odznaczeni Orderem Lwa Finlandii
- Polacy odznaczeni Orderem Palm Akademickich
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi (Norwegia)
- Rektorzy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Uczestnicy Okrągłego Stołu (strona partyjno-rządowa)
- Urodzeni w 1936
- Wykładowcy Wydziału Anglistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Zmarli w 2019
- Pochowani na Cmentarzu na Junikowie