Jan Gembicki (1602–1675)

	Sukcesja apostolska
	Sukcesja apostolska
Data konsekracji	1653
Konsekrator	Piotr Gembicki
Współkonsekratorzy	Jan Chryzostom Zamoyski; Wojciech Lipnicki
Konsekrowani biskupi
Bonawentura Madaliński	1672

	Jan Gembicki
	Jan Gembicki
Data urodzenia	1602
Data śmierci	marzec 1675
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	1653
Sakra biskupia	sierpień 1653
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł dotyczy biskupa kujawskiego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Jan Gembicki herbu Nałęcz (ur. 1602 – zm. 1675) – biskup kujawski od 1673, chełmiński od 1652, płocki od 1655, sekretarz wielki koronny od 1640, sekretarz królewski, kanclerz królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi w latach 1646–1652^[1], kustosz gnieźnieński, dziekan krakowski, proboszcz kruszwicki, kanonik gnieźnieńskiej kapituły katedralnej, opat trzemeszeński^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana Gembickiego i Katarzyny Zaremba Cieleckiej, brat biskupa krakowskiego Piotra i biskupa łuckiego Andrzeja.

Po studiach na Akademii Krakowskiej, dzięki poparciu krewnego prymasa Wawrzyńca Gembickiego, naukę kontynuował w latach 1615–1618 na uniwersytecie w Ingolstadt. Studiował też w Rzymie i Padwie. Po powrocie do kraju został w 1621 kanonikiem gnieźnieńskim, w 1626 krakowskim, w 1636 warszawskim. W 1639 został opatem w klasztorze kanoników regularnych w Trzemesznie. W 1642 został dziekanem krakowskim, w 1646 proboszczem miechowskim. Był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa poznańskiego w 1648 roku^[3], podpisał jego pacta conventa^[4].Towarzyszył królowi Janowi Kazimierzowi w czasie bitwy pod Beresteczkiem. W czasie potopu szwedzkiego schronił się na Spisz. Był zwolennikiem elekcji vivente rege. W latach 1664-65 brał udział w sądzie sejmowym nad Jerzym Lubomirskim.

Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy^[5]. Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę francuskiego księcia Wielkiego Kondeusza. ^[6]

↑ Bożena Fabiani, Warszawski dwór Ludwiki Marii, Warszawa 1976, s. 98.
↑ Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, opracował Jan Korytkowski, t. II, Gniezno 1883, s. 60.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 99.
↑ Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 21.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
↑ Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćiesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 316.
↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 153.
↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 28.