Jerzy Tyszkiewicz

	Jerzy Tyszkiewicz
	Jerzy Tyszkiewicz
	; Jerzy Tyszkiewicz
Data i miejsce urodzenia	1596 ; Wisztyniec
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 1656 ; Domnowo
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	17 maja 1627,; 19 grudnia 1633,; 9 grudnia 1649
Sakra biskupia	brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł dotyczy biskupa. Zobacz też: inne osoby tego imienia i nazwiska.

Jerzy Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1596 w Wisztyńcu, zm. 17 stycznia 1656 w Domnowie), biskup żmudzki i wileński

Syn Eustachego Jana i Zofii z Wiśniowieckich. Kształcił się w akademiach jezuickich w Wilnie, Lublinie i Poznaniu oraz na Akademii Krakowskiej. Po przyjęciu święceń kapłańskich został kanonikiem krakowskim a następnie w 1626 wileńskim. 17 maja 1627 prekonizowany biskupem tytularnym Methone i sufraganem wileńskim. 19 grudnia 1633 został nominowany ordynariuszem żmudzkim; rządy w tej diecezji objął 25 czerwca 1634 r. Na sejmie koronacyjnym 1633 roku wyznaczony deputatem na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego^[4]. Dbał o karność duchowieństwa i rozwój szkolnictwa, przeprowadził wizytację diecezji, czterokrotnie przeprowadził synod diecezjalny (1636, 1639, 1643, 1647). W 1637 ufundował kalwarię w miejscowości nazwanej Kalwarią Żmudzką oraz osadził tam dominikanów fundując także ich klasztor. W 1632 konsekrował kościół dominikanów w Sejnach. Skutecznie łączył administrację swojej diecezji z działalnością polityczną w senacie oraz sejmach i sejmikach.

W 1635 roku został wyznaczony senatorem rezydentem^[5]. Za rządów Władysława IV angażował się w działalność dyplomatyczną. W 1638 był legatem Władysława IV do papieża Urbana VIII, od którego uzyskał tytuł prałata domowego. W 1645 rokuprzewodniczył teologom katolickim na odbywające się w Toruniu Colloquium Charitativum^[6] – rozmowę ewangelików i katolików mającą doprowadzić do pojednania wyznań.

9 grudnia 1649 przeniesiony na biskupstwo wileńskie. Przeprowadził w nim synod diecezjalny, wizytował parafie. Na sejmie 1653 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[8]. W okresie wojny szwedzkiej przebywał w Królewcu.

Za jego zgodą biskup Jerzy Białłozor 20 października 1655 roku podpisał ugodę kiejdańską oddającą Wielkie Księstwo Litewskie pod protekcję Szwecji^[9]^[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Münster 1935, s. 240. (łac.)
↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Münster 1935, s. 304. (łac.)
↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Münster 1935, s. 370. (łac.)
↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 377.
↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 425.
↑ Edmund Piszcz, Colloquium charitativum w Toruniu A.D. 1645, Toruń 1995, s. 210.
↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s].
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 185.
↑ Władysław Konopczyński, Kazimierz Lepszy, Akta Ugody Kiejdańskiej 1655 roku, w: Ateneum Wileńskie, r. X, Wilno 1935, s. 204 [32]
↑ Sławomir Koper, Wielcy zdrajcy. Od Piastów do PRL, Warszawa 2012, s. 138.

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce: w latach 965-1999. Słownik biograficzny, wyd. 2, Warszawa 2000, ISBN 83-211-1311-7, s. 458-459.
*Wileński słownik biograficzny, Bydgoszcz 2002, ISBN 83-87865-28-1, s. 412.