53°54′18″N 17°55′42″E/53,905000 17,928333Karsin
| Artykuł | 53°54′18″N 17°55′42″E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°54'0.0"N, 17°55'0.1"E, 53°59'N, 18°0'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 998 m |
| ||||
| ||||
 Plac św. Jana | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  pomorskie
| |||
| Powiat | kościerski | |||
| Gmina | Karsin | |||
| Liczba ludności (2011) | 2087[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 58 | |||
| Kod pocztowy | 83-440[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | GKS | |||
| SIMC | 0162553 | |||
Położenie na mapie gminy Karsin  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu kościerskiego  | ||||
| 53°54′18″N 17°55′42″E/53,905000 17,928333
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Karsin (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Kôrsëno) – duża wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Karsin, na południowych obrzeżach Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego, na ziemi zaborskiej. Miejscowość jest siedzibą władz gminy Karsin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Nazwy źródłowe miejscowości[edytuj | edytuj kod]
kaszb. Karszëno, Kôrsyn, Karszin, niem. Karschin, dawniej Karszin, Karsino, Karsin[3][4]
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Karsin leży:
- 13 km od Czerska.
- 38 km od Kościerzyny,
- ok. 100 km od Gdańska,
- ok. 105 km od Bydgoszczy.
Przez Karsin biegnie linia kolejowa Laskowice Pomorskie-Bąk.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0162576 | Dębowiec | osada |
| 0162560 | Karsin-Wybudowanie | część wsi |
| 0162599 | Mniszek | osada |
Karsin dzisiejszy[edytuj | edytuj kod]
_-_010.JPG)
Ulica Długa, która ma 5680 m, jest najdłuższą ulicą (o zwartej zabudowie) we wsi w dawnym województwie gdańskim i prawdopodobnie obecnie najdłuższą w województwie pomorskim[potrzebny przypis]. Pozostałe ulice tworzą dzielnice (osiedla) (Działki, Ogrody, Na skarpie, Wybudowanie). Według danych urzędu skarbowego parafia Karsin (razem z wioskami Bąk, Cisewie) 1 stycznia 2008 liczyła 2601 osób[potrzebny przypis].
- Dzielnica Działki powstała w latach 70. i 80. dominuje tam zabudowa wolnostojąca, jednak stoi tam kilka bliźniaków i szeregowców oraz jeden blok. Na środku znajduje się niewymiarowe boisko do gry w piłkę nożną i plac zabaw.
- Dzielnica Ogrody jest skupiona przy ulicy Ogrodowej (równoległej do ul. Długiej) i znajduje się tam kilkanaście domów jednorodzinnych wraz z dużymi ogródkami.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisane są:
- drewniany kościół parafialny pw. Matki Bożej Różańcowej, 1906, 1955, nr rej.: A-1901 z 22.07.2014
- cmentarz rzymskokatolicki, 1904, 1932-36, nr rej.: A-1919 z 29.06.2015
- kaplica cmentarna, 1937, nr rej.: j.w.
Kościół wybudowano w latach 1902-1906, a jego wnętrze pochodzi częściowo ze starego kościoła w Wielu.[8]
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
W Karsinie znajduje się Zespół Szkół nr 1 w Karsinie, kiedyś (przed wojną) były dwie szkoły. Zespół Szkół składa się ze Szkoły Podstawowej im. Wincentego Rogali i gimnazjum im. Rozalii Narloch. Szkoła powstała pod koniec XIX wieku. W klasie historycznej szkoły znajduje się regionalna izba pamięci. Absolwentem szkoły był profesor Józef Borzyszkowski.[9]
Sport[edytuj | edytuj kod]
W Karsinie funkcjonuje klub piłkarski Gwiazda Karsin oraz tenisa stołowego Oskar Karsin. Dodatkowo na sali widowiskowej odbywają się gminne rozgrywki w futsalu. W Karsinie również działa zespół tańca nowoczesnego Paradise, którego kierownikiem jest Iwona Laska.
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
W Karsinie znajdują się głównie zakłady rolno-przemysłowe (np. rzeźnia, piekarnia), a także zakład produkujący słupy energetyczne oraz drobne zakłady usługowe. Działa również (relikt minionej epoki) Gminna Spółdzielnia, lecz z typowego peerelowskiego GS-u została sama nazwa (i tradycja).
Znani mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]
- Józef Borzyszkowski – profesor nauk humanistycznych, senator II kadencji.
- Rozalia Narloch – poetka oraz działaczka kaszubska pochodząca z Karsina. Zwana również Konopnicką Kaszub.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Karsin w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-11-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 422 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem"
- ↑ "Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych" pod. redakcją Andrzeja Chludzińskiego, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk 2006 ISBN 978-83-87258-86-3
- ↑ Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie. 2020-09-30. s. 48. [dostęp 2018-11-17].
- ↑ Historia parafii MB Różańcowej w Karsinie. [dostęp 2018-12-25].
- ↑ Szkoła Podstawowa im. Wincentego Rogali w Karsinie. [dostęp 2018-12-25].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Karsin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 880.
| |||||||||||||||
