Klątwa Doliny Węży
| ||
Gatunek | horror przygodowy sensacyjny fantastycznonaukowy | |
Data premiery | 3 października 1988 | |
Kraj produkcji | ![]() ![]() | |
Język | polski rosyjski | |
Czas trwania | 99 min | |
Reżyseria | Marek Piestrak | |
Scenariusz | Marek Piestrak Władimir Wałucki Wojciech Niżyński | |
Muzyka | Sven Grünberg | |
Zdjęcia | Ryszard Lenczewski Janusz Pawłowski | |
Scenografia | Jerzy Śnieżawski Priit Vaher | |
Kostiumy | Ewa Krauze | |
Montaż | Maria Kuźmińska-Lebiedzik | |
Produkcja | Tallinnfilm Zespół Filmowy Oko | |
Dystrybucja | Sagres Filmes |
Klątwa Doliny Węży (ros. Заклятие долины змей) – film produkcji polsko-radzieckiej z 1987 roku, nakręcony na podstawie opowiadania Roberta Strattona (pseudonim Wiesława Górnickiego) pod tytułem Hobby doktora Travena. Reżyserem filmu jest Marek Piestrak. „Klątwa Doliny Węży” miała premierę 3 października 1988 roku.
Film obejrzało w kinach 25 milionów osób[1].
Fabuła[edytuj | edytuj kod]
Akcja filmu rozpoczyna się w listopadzie 1954 roku, na pograniczu laotańsko-wietnamskim. Ostrzelany przez partyzantów helikopter ląduje na skraju dżungli. Pilot wojskowy Bernard Traven (Roman Wilhelmi) podczas szukania wody trafia do buddyjskiej świątyni, skąd kradnie drogocenną szkatułkę. Znajdujący się w świątyni mnich rzuca klątwę.
Akcja filmu przenosi się do Paryża, trzydzieści lat później. Na wykład specjalisty od starych tajskich rękopisów Jana Tarnasa (Krzysztof Kolberger) przybywa Traven. Wojskowy prosi profesora o rozszyfrowanie manuskryptu z tajskiej szkatuły. Podczas rozcinania skradzionego przedmiotu w laboratorium gaśnie światło i pojawiają się węże. Ofiarą gadów jest monter naprawiający oświetlenie. Przybywa policja, a wkrótce potem dziennikarka France Soir Christine Jaubert (Ewa Sałacka). Podczas zbierania materiałów o tajemniczej śmierci montera poznaje Tarnasa.
W willi Travena Tarnas z gospodarzem tłumaczą kartkę z manuskryptu. Zwracają uwagę na ostrzeżenie przed „khumanem” – tajemniczym niebezpieczeństwem w Dolinie Tysiąca Węży. Ponownie pojawia się wąż, którego unieszkodliwia Traven. Profesor z wojskowym decydują się na wspólną podróż do Doliny.
Christine zaprasza Tarnasa na kawę. Podczas chwilowej nieobecności profesora dziennikarka podstępem fotografuje manuskrypt wraz z tłumaczeniem.
W budynku nieokreślonej organizacji Martin Breecher (Igor Przegrodzki) studiuje dossiers Tarnasa i Travena. Dowiaduje się, że komputerowa analiza ornamentu na manuskrypcie dała opis stopu itru i lutetu, który można otrzymać w warunkach próżni kosmicznej. Breecher zwraca uwagę na określenie „straszliwa broń”. Organizacja wymusza zdjęcie artykułu Christine o wężach w centrum Paryża. Przedstawiciel organizacji, Noiret (Zbigniew Lesień) sugeruje dziennikarce, że sprawą zajmują się najwyższe czynniki.
W Wietnamie lądują Traven i Tarnas. W ministerstwie kultury i sztuki otrzymują przewodnika-opiekuna (zamiast spodziewanej pomocy w transporcie). Ponieważ jedyne sprawne auto pożyczyła wcześniej Christine, pilot i profesor decydują się na wyprawę z Christine.
Noiret przechwytuje depeszę Christine do reakcji, w której informuje o podróży do klasztoru Lerng Nochta. Podczas podróży wyprawa napotyka radzieckiego inżyniera Buturlina (Sergiej Desnitski) będącego znajomym Tarnasa. Cała czwórka nocuje w obozie Rosjan, gdzie wieczorem pojawiają się węże. Buturlin unieszkodliwia się gazem paraliżującym z pojemnika.
Przed wyruszeniem w stronę klasztoru, rankiem Christine wpada w pułapkę – pozostałość wojny. Po dotarciu wyprawa obiecuje mnichom zwrot manuskryptów po wskazaniu drogi do Doliny Potęgi i Mocy. Po drodze odnajdują szczątki śmigłowca Travena. Na skraju Doliny Węży mnich nagle znika. Pośród ruin ekipa odkrywa zejście do komnaty, w której mieszka wiele węży. Traven ratuje Christine i Tarnasa, rzucając skradzione z obozu pojemniki z gazem. Cała trójka przechodzi do wielkie sali, w której znajdują się posągi przypominające astronautów. Odnajdują przejście przez korytarz, który strzegą rzeźby smoków miotających laserowymi wiązkami.
Kolejnym zagrożeniem jest gigantyczny biały wąż, który ginie w wyniku fortelu Tarnasa. Ekipa wkracza do komnaty z grobem przybysza spoza Ziemi i pojemnikiem w kształcie amfory, którego poruszenie otwiera dopływ wody. W ostatniej chwili profesor odnajduje ukryte wejście. Traven zdradza Christine i Tarnasa, pozostawiając ich w komnacie. Dziennikarkę i profesora ratuje ciężko ranny przewodnik. Mnich ostrzega przed konsekwencjami kradzieży amfory.
Dzięki pomocy Buturlina Tarnas i Christine wracają do hotelu w chwili zabójstwa Travena i kradzieży amfory. Złodziej ginie z rąk mnicha, a podążająca za tropem Christine zamienia torby, by w samolocie odkryć zawartość.
Po wylądowaniu w Paryżu napastnicy porywają profesora i torbę z amforą. Tarnas trafia do pałacu organizacji, gdzie obserwuje otworzenie tajemniczego pojemnika przez Breechera. Podczas próby otworzenia Breecher ulega przekształceniu. Christuje odnajduje majaczącego w mansardzie profesora. Tarnas i Christine obserwują buddyjskich mnichów w centrum Paryża.
Dyrektor organizacji (Mikk Mikiver) przyjmuje od Noireta sprawozdanie z wydarzeń w laboratorium. Podczas analizy wykryto, że w cieczy znajdują się stężone trucizny i nieznany kod genetyczny. Dyrektor zleca Noiretowi przetransportowanie amfory na atol Mataiva. Z amfory wydobywa się różowy dym, a przewożący ją samolot znika.
Źródło: [2]
Obsada[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Kolberger – Jan Tarnas
- Ewa Sałacka – Christine Jaubert
- Roman Wilhelmi – Bernard Traven
- Zygmunt Bielawski – Morineau
- Zbigniew Lesień – Noiret
- Igor Przegrodzki – Breecher
- Lan Bich – Numi
- Siergiej Diesnicki – Andriej Buturlin
- Henryk Bista – redaktor
- Leon Niemczyk – współpracownik Noireta w Wietnamie
- Mikk Mikiver – dyrektor organizacji (rola dubbingowana przez Bogusława Sochnackiego)
- Le Van Toan – mnich przewodnik
- Margus Tuuling – inspektor policji
- Marek Piestrak – kapitan znikającego samolotu (nie występuje w napisach)
- Tuan Tu – mnich
- Thinh Trinh – urzędnik
- Minh Tam – mnich
- Huu Hien – mnich
- Tonu Saar – Saar
- Haider Rizvi – pasażer samolotu lecącego do Paryża; nie występuje w napisach
Źródło: [2]
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
Scenariusz filmu oparto na opowiadaniu Hobby dr. Travena, które ukazywało się w odcinkach na łamach Przekroju[1]. Autorem opowiadań był Wiesław Górnicki, którzy ukrywał się pod pseudonimem Robert Stratton.
Potwór, który zginął w wyniku fortelu Tarnasa, miał być ruchliwy i oślizgły. Gotowy stwór okazał się sztywną makietą, która w ogóle się nie ruszała[1]. Ostatecznie monstrum stworzył stały współpracownik Marka Piestraka, Janusz Król. Król odpowiedzialny jest także za charakteryzację Igora Przegrodzkiego[1].
Z powodu oszczędności zdjęć nie kręcono w Laosie, a w Wietnamie. Twórcy musieli zrezygnować z większości scen ze śmigłowcem, na który czekali na planie cały miesiąc. Kiedy dostarczono helikopter, okazało się, że może przelecieć tylko raz, a kiedy wyląduje, to już nie wzbije się w powietrze, gdyż miał zbyt słabe akumulatory[1]. Ekipie filmowej nie udało się pracować w dżungli, przed kamerą powtykano więc sztuczne liście, żeby uzyskać oczekiwany efekt[3]. W innej ze scen Ewa Sałacka wisiała nad przepaścią, narażając w ten sposób życie[1]. Podczas kręcenia sceny aktorka nie była w żaden sposób zabezpieczona przed upadkiem – na dole znajdował się kaskader, który miałby złapać spadającą aktorkę[3].
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Film jest krytykowany za nieudolnie wykonane efekty specjalne, wątpliwy sens tworzenia filmu, z góry skazanego na niepowodzenie oraz zbyt daleko idące inspiracje Poszukiwaczami zaginionej Arki[1]. Reżyser Marek Piestrak odpierał te zarzuty, mówiąc, że problemy z produkcją filmu wynikały z nieudanej współpracy z Rosjanami[1].
„Klątwę Doliny Węży” obejrzało ponad 25 milionów osób w Związku Radzieckim i milion w Polsce. Według Jacka Szczerby, sukces filmu wynikał z nieobecności przygód Indiany Jonesa w komunistycznych państwach, w których nie wyświetlano zachodnich filmów[1]. W Wietnamie film puszczano na tajnych seansach, gdyż uznano go za zbyt amerykański[4].
W 2010 roku film ukazał się w Polsce na DVD[1].
Od tytułu filmu wzięła się nazwa nagród Węży, przyznawanych najgorszym polskim filmom[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Grzegorz Kłos: Klątwa Doliny Węży: Najbardziej kultowy film PRL-u Istne szaleństwo!. film.wp.pl, 2013-10-03. [dostęp 2017-09-20].
- ↑ a b Klątwa Doliny Węży w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b Polskie połączenie Indiany Jonesa i Star Wars. Tajemnice kultowej Klątwy Doliny Węży. filmyfantastyczne.pl, 2016-11-19. [dostęp 2017-09-20].
- ↑ Kino gatunkowe to pieśń przeszłości. Rozmowa z Markiem Piestrakiem także o nowych projektach. archiwum.stopklatka.pl, 2010-12-01. [dostęp 2017-09-20].
- ↑ Węże 2014: Śmiałkowski i Kędzierski o fenomenie "Klątwy Doliny Węży". film.onet.pl, 2014-04-02. [dostęp 2017-09-20].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Klątwa Doliny Węży w bazie IMDb (ang.)
- Klątwa Doliny Węży w bazie Filmweb
- Klątwa Doliny Węży w bazie filmpolski.pl
- Zdjęcia z filmu Klątwa Doliny Węży w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
|
- Filmy w reżyserii Marka Piestraka
- Polskie filmy przygodowe
- Polskie filmy z gatunku horror
- Polskie filmy z 1987 roku
- Filmy Studia Filmowego Oko
- Radzieckie filmy przygodowe
- Radzieckie filmy z gatunku horror
- Radzieckie filmy z 1987 roku
- Polskie filmy sensacyjne
- Radzieckie filmy sensacyjne
- Polskie filmy fantastycznonaukowe
- Radzieckie filmy fantastycznonaukowe
- Filmy fantastyczne z 1987 roku