Krętogłów afrykański
| ||
| Jynx ruficollis[1] | ||
| Wagler, 1830 | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Nadrząd | neognatyczne | |
| Rząd | dzięciołowe | |
| Rodzina | dzięciołowate | |
| Podrodzina | krętogłowy | |
| Rodzaj | Jynx | |
| Gatunek | krętogłów afrykański | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
Krętogłów afrykański (Jynx ruficollis) – gatunek małego ptaka z rodziny dzięciołowatych, podrodziny krętogłowów. Zasiedla Afrykę na południe od Sahary.
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się następujące podgatunki[3]:
- J. r. pulchricollis Hartlaub, 1884 - Kamerun do Sudanu Południowego i północno-zachodniej Ugandy
- J. r. aequatorialis Rüppell, 1842 - Etiopia
- J. r. ruficollis Wagler, 1830 - Gabon i Angola do Sudanu Południowego, wschodnia Uganda i wschodnie RPA
Całkowity zasięg występowania szacowany jest na 1 610 000 km2. Zasiedla zadrzewione sawanny lub inne obszary trawiaste, zadrzewione wąwozy, plantacje, ogrody w terenach wiejskich, a także skraje lasów[4]. Spotykany na wysokości 600-3000 m n.p.m.[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 19 cm, zaś masa ciała 52-59 g dla samców i 46-52 g dla samic[4]. Długość skrzydła u podgatunku nominatywnego wynosi 90-95 mm. Skrzydło mierzy 85[6]-101 mm, dziób 19 mm, skok 21 mm a ogon 73 mm[7].
Dziób szary, u nasady żółty. Wierzch głowy brązowoszary, policzki w czarno-białe prążki. Gardło i pierś rudobrązowe. Wierzch ciała szary. Pokrywy skrzydłowe pokryte szaro-czarnym wzorem, lotki rudawe. Sterówki szare w nierówne czarne pasy. Pióra na brzuchu białe, czarne na stosinie i w okolicy, nogawice i pokrywy podogonowe jasnopomarańczowe, ciemne na stosinie i w okolicy. Nogi szare.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Pożywienie stanowią mrówki, ich larwy i poczwarki. Wśród zjadanych gatunków odnotowano Pheidole megacephala, Crematogaster castanea, Lepisiota capensis, Acantholepis capensis i Tetramorium setulferum. Zjada także termity[8].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Gniazduje w dziuplach wykutych przez inne ptaki, takie jak wąsal obrożny (Lybius torquatus) i brodal czubaty (Trachyphonus vaillantii), oraz naturalnych otworach w pniu i budkach lęgowych. Okres składania jaj przypada od września do lutego, najczęściej w październiku[8]. W lęgu 3-4 jaja, niekiedy do sześciu. Inkubacja trwa 13-15 dni, wysiadują oba ptaki z pary. Młode karmione są mrówkami, larwami i poczwarkami[4]. Są w pełni opierzone po 25-26 dniach od wyklucia[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jynx ruficollis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Jynx ruficollis. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ Frank Gill, David Donsker (red.): Family Picidae (ang.). IOC World Bird List: Version 4.2. [dostęp 2014-08-02].
- ↑ a b c Nicole Bouglouan: Rufous-necked Wryneck. Oiseaux-Birds, 2012.
- ↑ Rufous-necked Wryneck Jynx ruficollis. BirdLife International. [dostęp 1 września 2013].
- ↑ C.H.B. Grant & C.W. Mackworth-Praed. Notes on the East African Birds. 5. On the status of Jynx ruficollis cosensi. „Bulletin of British Ornithologists' Club”. 59, s. 74, 1939.
- ↑ Birds from the British East Africa and Uganda. „Ibis”. 3 (10), s. 471-472, 1915.
- ↑ a b c P.A.R. Hockey, W.R.J. Dean i P.G. Ryan: Roberts - Birds of southern Africa. Cape Town: The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund, 2005. ISBN 978-0-620-34053-3.
