51°00′22″N 22°42′43″E/51,006111 22,711944Krzczonów (województwo lubelskie)
| ||||
| ||||
 Centrum wsi | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  lubelskie
| |||
| Powiat | lubelski | |||
| Gmina | Krzczonów | |||
| Liczba ludności (2013[1]) | 1200 | |||
| Strefa numeracyjna | 81 | |||
| Kod pocztowy | 23-110[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | LUB | |||
| SIMC | 1064634 | |||
Położenie na mapie gminy Krzczonów   Krzczonów | ||||
Położenie na mapie Polski  Krzczonów | ||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  Krzczonów | ||||
Położenie na mapie powiatu lubelskiego  Krzczonów | ||||
| 51°00′22″N 22°42′43″E/51,006111 22,711944
| ||||
Krzczonów – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim w gminie Krzczonów[3][4], której jest siedzibą.
Spis treści
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0384160 | Krzczonów-Folwark | część wsi |
| 0384182 | Krzczonów-Sołtysy | część wsi |
| 0384153 | Krzczonów-Wójtostwo | część wsi |
| 1021085 | Lipniak | część wsi |
| 1021091 | Rynek | część wsi |
| 0384176 | Skałka | część wsi |
Położenie[edytuj | edytuj kod]
W okolicy miejscowości znajdują się Krzczonowski Park Krajobrazowy i Rezerwat przyrody Las Królewski. W okolicznych lasach znajdują się mogiły partyzantów z okresu II wojny światowej i mogiła żołnierzy Armii Radzieckiej[5]. Walory krajobrazowe ma droga biegnąca z Krzczonowa do miejscowości Żuków Pierwszy. Jest to odcinek kilku km drogi wśród lasu, porastającego utwory polodowcowe, osiągające wysokość do 100 m. Na okolicznych polach znajduje się kilka zabytkowych młynów-wiatraków.
Krzczonów historycznie położony jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej). W 1786 miejscowość była wsią królewską w starostwie lubelskim województwa lubelskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś notowana w dokumentach źródłowych w roku 1359 jako „Krczonow”, w roku 1491 nazwa brzmiała „Chrzanow”. Wieś była w wieku XIV własnością szlachecką, następnie królewską. W roku 1359 dziedzicem wsi był niejaki Pszonka. Po roku 1386 Władysław Jagiełło zostawszy królem, skonfiskował Piotrowi Pszonce wieś Krzczonów, wieś została odtąd tenutą królewską. W roku 1439 Władysław Warneńczyk przeniósł wieś Krzczonów na prawo magdeburskie. Najazdy tatarskie jakie miały miejsce na przełomie XIV i XV wieku nie oszczędziły Krzczonowa, stąd w roku 1512 Zygmunt I uwolnił mieszkańców Krzczonowa od wszelkich poborów i czopowego z powodu zniszczeń spowodowanych przez Tatarów[7].
Krzczonów w wieku XIX opisano jako wieś i folwark w powiecie lubelskim, gminie i parafii Krzczonów. Według noty SgKP z roku 1883, wieś posiadała kościół parafialny murowany, urząd gminny, kasę „wkładowo-zaliczkową”, szkołę gminną, gorzelnię, browar i młyn wodny. Data założenia kościoła w Krzczonowie jest nieznana, istniejący obecnie budynek murowany został wzniesiony na miejscu drewnianego w 1633 r.
W wieku XIX Krzczonów był osadą przemysłową, pośród ludności rozwijało się płóciennictwo. Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku Krzczonów był wsią rządową i miał 111 domów i 406 mieszkańców. Parafia Krzczonów w w dekanacie lubelskim liczyła 5857 dusz.
- Gmina Krzczonów w XIX wieku
Gmina Krzczonów należała do sądu gminnego okręgu II w osadzie Bychawa, najbliższa stacja pocztowa w Piaskach, powierzchnia gminy wynosiła 17819 mórg a liczyła 4030 mieszkańców. W gminie były 2 szkoły początkowe a także: gorzelnia, browar, dwa młyny, jeden wiatrak. W skład gminy wchodziły: Borzęcinek wieś i folwark Gierniak-Lipniak, Kosarzew Górny wieś i folwark Kosarzew Średni wieś i folwark Kosarzew Dolny wieś i folwark Krzczonów, Lewandowszczyzna, Olszanka, Policzyzna z folwarkiem Policki Majdan, Romanów, Stróża Kosarzowska z folwarkiem Teklin (Majdan Kosarzewa Górnego), Urszulin, Walentynów, Władysławów, Zielona karczma, Ziemin, Żuków[8].
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Na obszarze Krzczonowa znajdują się m.in.: cmentarz, remiza OSP Krzczonów, ośrodek zdrowia, pawilon handlowy, posterunek policji, poczta, dworzec PKS-u, 2 apteki i stojące w środku wsi 2 bloki mieszkalne, wybudowane dla pracowników (nieistniejącego już) GS-u[potrzebny przypis], a także ROKiS (Regionalny Ośrodek Kultury i Sportu) i pobliskie boisko.
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Bychawa-Krzczonów (zebrania w sali w Piotrkowie)[9]
Odległości[edytuj | edytuj kod]
Odległości do większych miejscowości:
- Lublin – 28 km
- Warszawa – 179 km
- Świdnik – 23 km
- Piaski – 18 km
- Krasnystaw – 33 km
- Żółkiewka – 14 km
- Wysokie – 12 km
- Bychawa – 12 km
- Jabłonna – 14 km
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS. Bank Danych Lokalnych.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Zapal świeczkę w niedzielę na mogiłach Rosjan, Gazeta Wyborcza Lublin, 7 maja 2010.
- ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786.
- ↑ Kuraś ↓, s. 118.
- ↑ Krzczonów 1(3) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa 1883.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2019-07-18].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Kuraś: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś (Dzieje Lubelszczyzny,3). Wyd. Warszawa 1983. Lublin 1998. ISBN 978-83-01-03443-6.
