Lumparn
| ||
.jpg) Panorama zatoki | ||
| Państwo |  Finlandia
| |
| Terytorium autonomiczne |  Wyspy Alandzkie
| |
| Powierzchnia | ~80[1] km² | |
| Wymiary | 10 × 10 km | |
| Głębokość • średnia • maksymalna |
20 m 35 m | |
 Lumparn to duża zatoka w południowo-wschodniej części wyspy | ||
Położenie na mapie Wysp Alandzkich   Lumparn | ||
Położenie na mapie Finlandii  Lumparn | ||
 60°08′20″N 20°07′30″E/60,138889 20,125000
| ||
| ||
| ||
| Ciało niebieskie | Ziemia | |
| Średnica krateru | 9 | |
| Wiek | ok. 1 Ga | |
Lumparn – duża zatoka na wyspie Fasta Åland w archipelagu Wysp Alandzkich.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
W zatoce Lumparn znajduje się niewiele wysp. Ma ona płaskie dno, zbudowane z piaskowców i wapieni. Z morzem łączą ją głęboko wcięte cieśniny, w tym Slottsundet o długości 4 km i Färjsundet[2].
Pochodzenie i geologia[edytuj | edytuj kod]
Najprawdopodobniej około miliarda lat temu, w proterozoiku, w obszar współczesnych Wysp Alandzkich trafiła mała planetoida. W wyniku upadku w skałach osadowych i pokrytym przez nie podłożu krystalicznym powstał krater uderzeniowy o średnicy 9 kilometrów[3]. Krater został następnie przykryty osadami; pomiędzy plejstoceńskimi osadami a podłożem z pokruszonego granitu rapakiwi znajduje się warstwa kambryjskich i ordowickich wapieni, które przetrwały okres erozji lodowcowej[1], co czyni tę zatokę jednym z niewielu miejsc w Finlandii, gdzie występują skamieniałości[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Lumparn impact structure (ang.). Uniwersytet Helsiński, Department of Physics, Faculty of Science. [dostęp 2013-06-15].
- ↑ Lumparn (fiń.). W: Uppslagsverket Finland [on-line]. [dostęp 2013-06-15].
- ↑ Lumparn (ang.). Earth Impact Database. [dostęp 2013-06-14].
- ↑ Anneli Uutela: Åländska fossilrika kalkstenar (szw.). Naturhistoriska Centralmuseet, Uniwersytet Helsiński, 2006-04-06. [dostęp 2013-06-15].