M. Karunanidhi
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 3 czerwca 1924 Thirukkuvalai, Tamilnadu | |
Data i miejsce śmierci | 7 sierpnia 2018 Ćennaj, Tamilnadu | |
![]() | ||
Okres | od 13 maja 2006 do 16 maja 2011 | |
Przynależność polityczna | Dravida Munnetra Kazhagam | |
Poprzednik | Jayaram Jayalalitha | |
Następca | Jayaram Jayalalitha | |
![]() | ||
Okres | od 13 maja 1996 do 14 maja 2001 | |
Poprzednik | Jayaram Jayalalitha | |
Następca | Jayaram Jayalalitha | |
![]() | ||
Okres | od 27 stycznia 1989 do 30 stycznia 1991 | |
Poprzednik | rządy prezydenckie | |
Następca | rządy prezydenckie | |
![]() | ||
Okres | od 10 lutego 1969 do 31 stycznia 1976 | |
Poprzednik | C.N. Annadurai | |
Następca | rządy prezydenckie |
Muthuvel Karunanidhi (tamil. மு. கருணாநிதி; ur. 3 czerwca 1924[1] w Thirukkuvalai, zm. 7 sierpnia 2018 w Ćennaj[2][3]) – indyjski polityk, scenarzysta, producent filmowy, pisarz, dziennikarz, wydawca, poeta i dramaturg. Pięciokrotny premier rządu stanowego Tamilnadu (1969–1971, 1971–1976, 1989–1991, 1996–2001 oraz od 2006[4] do 2011).
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
W działalność polityczną zaangażował się już we wczesnej młodości, w jednym z tamilskich ruchów studenckich. Był jednym z członków założycieli Dravida Munnetra Kazhagam (1949)[5]. Po raz pierwszy dostał się do Zgromadzenia Ustawodawczego stanu Madras w 1957 jako kandydat niezależny[6]. W 1961 został wybrany skarbnikiem DMK. W 1962 uzyskał mandat jako reprezentant tej partii[7] i został zastępcą lidera opozycji w izbie. Wygrane przez DMK wybory stanowe w roku 1967[8] pozwoliły mu na wejście w skład rządu utworzonego przez C.N. Annaduraia. Piastował w nim stanowisko ministra robót publicznych. Po śmierci premiera (3 lutego 1969) 10 lutego tego roku stanął na czele gabinetu[9]. Również w 1969 został liderem DMK.
Działalność wydawnicza[edytuj | edytuj kod]
Wydawał kilka tytułów prasowych: dzienniki Maravan Madal i Mutharam, a także magazyn Murasoli. Był inicjatorem powstania rządowego dziennika Tamilnadu Tamil Arasu[10]. Założył również anglojęzyczny tygodnik The Rising Sun[11].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Trzykrotnie żonaty, doczekał się szóstki dzieci (4 synów i 2 córek). M.K. Muthu jest aktorem i piosenkarzem. M.K. Stalin jest politykiem, deputowanym do Zgromadzenia Ustawodawczego Tamilnadu i wicepremierem w rządzie ojca (do 2011). M.K. Azhagiri jest deputowanym do Lok Sabhy. M.K. Kanimozhi wchodzi w skład Rajya Sabhy.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Jako scenarzysta[12][edytuj | edytuj kod]
- Valiba virundhu (1967)[13]
- Rajakumari
- Abimanyu
- Mandiri Kumari (1950)[14]
- Marutha Naattu Ilavarasi
- Manamagan
- Devaki
- Parasakthi (1952)
- Panam
- Thirumbipaar
- Naam
- Manohara
- Ammaiappan
- Malai Kallan
- Rangoon Radha
- Raja Rani
- Puthaiyal
- Pudhumai Pithan
- Ellorum Innattu Mannar
- Kuravanchi
- Thayillapillai
- Kanchi Thalaivan
- Poompuhar
- Poomalai
- Mani Makudam
- Marakka Mudiyuma?
- Avan Pithana?
- Pookkari
- Needhikku Thandanai
- Paalaivana Rojakkal
- Pasa Paravaikal
- Padadha Theneekkal
- Niyaya Tharasu
- Pasakiligal
- Paasaparavaigal
- Kannamma
Jako aktor[15][edytuj | edytuj kod]
- Soaappu Seeppu Kannadi (1968)
Jako reżyser[edytuj | edytuj kod]
- Pasakiligal (2006)
Jako producent[edytuj | edytuj kod]
- Rangoon Radha
- Kaanji Thalaivan (1963)
Książki[16][edytuj | edytuj kod]
- Romapuri Pandian
- Thenpandi Singam
- Vellikizhamai
- Nenjukku Needhi
- Iniyavai Irubathu
- Sanga Thamizh
- Kuraloviam
- Ponnar Sankar
- Thirukkural Urai
- Pongi Varum Puthu Vellam[17]
Sztuki teatralne[18][edytuj | edytuj kod]
- Manimagudam
- Ore Ratham
- Palaniappan
- Thooku Medai
- Kagithapoo
- Naane Arivali
- Vellikizhamai
- Udhayasooriyan
- Silappathikaram
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Doktor honoris causa Annamalai University (1971)[19]
- Tamil Nadu State Film Award za najlepsze dialogi za Uliyin Osai[20]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nadu: Webster’s Facts and Phrases (ang.). Books.google.pl. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Maria Abi-Habib: Muthuvel Karunanidhi, 94, Screenwriter Turned Politician, Dies (ang.). nytimes.com, 13 sierpnia 2018. [dostęp 14 sierpnia 2018]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-14)].
- ↑ Pushpa Narayan , M Karunanidhi, DMK chief and former Tamil Nadu chief ministe, dies aged 94, wyd. 8 sierpnia 2018, The Times of India [dostęp 2018-08-08] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-14] (ang.).
- ↑ Chief Minister (ang.). Tn.gov.in. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Member Profile (ang.). Tn.gov.in. [dostęp 24 czerwca 2010].
- ↑ STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTION, 1957 TO THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF MADRAS (ang.). Eci.nic.in. [dostęp 24 czerwca 2010].
- ↑ STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTION, 1962 TO THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF MADRAS (ang.). Eci.nic.in. [dostęp 24 czerwca 2010].
- ↑ STATISTICAL REPORT ON GENERAL ELECTION, 1967 TO THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF MADRAS (ang.). Eci.nic.in. [dostęp 24 czerwca 2010].
- ↑ States of India since 1947 (ang.). Worldstatesmen.org. [dostęp 24 czerwca 2010].
- ↑ Member Profile (ang.). Tn.gov.in. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ The Rising Sun – A progressive english weekly (ang.). Therisingsun.in. [dostęp 24 lipca 2010].
- ↑ Screenplays (ang.). Drkalaignar.org. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ World Filmography: 1967 (ang.). Books.google.pl. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Pop culture India!: media, arts, and lifestyle (ang.). Books.google.pl. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Filmography (ang.). Pluzmedia.in. [dostęp 2 grudnia 2012].
- ↑ Books (ang.). Drkalaignar.org. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Products – Kalaignar M. Karunanidhi (Tamil Books) (ang.). Egctraders.com. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Stageplays (ang.). Drkalaignar.org. [dostęp 23 czerwca 2010].
- ↑ Awards (ang.). Drkalaignar.org. [dostęp 15 kwietnia 2011].
- ↑ Dr. Kalaignar Karunanidhi Film Awards (ang.). Jointscene.com. [dostęp 23 czerwca 2010].
- Doktorzy honoris causa uczelni w Indiach
- Indyjscy dramaturdzy
- Indyjscy dziennikarze
- Indyjscy prozaicy
- Indyjscy poeci
- Indyjscy producenci filmowi
- Indyjscy scenarzyści
- Laureaci Tamil Nadu State Film Award
- Politycy DMK
- Premierzy rządu stanowego Madrasu i Tamil Nadu
- Rodzina Karunanidhi
- Urodzeni w 1924
- Wydawcy prasy (biografie)
- Zmarli w 2018