Marija Baszkircewa

Marija Konstantinowna Baszkircewa
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1858 Hawronci
Data i miejsce śmierci	31 października 1884 Paryż
Narodowość	Rosjanka
Dziedzina sztuki	malarstwo, rzeźba
Epoka	modernizm

Marija Konstantinowna Baszkircewa (fr. Marie Bashkirtseff, ros. Мария Константиновна Башкирцева; ur. 11 listopada 1858 w Hawroncach koło Połtawy, zm. 31 października 1884 w Paryżu) –ukraińska malarka i rzeźbiarka, znana też ze spisanego po francusku dziennika.

Pochodziła z rodziny naczelnika szlachty ziemskiej. Po rozwodzie rodziców pozostała z matką i początkowo wychowywała się na wsi w majątku dziadków; później wraz z matką wyjechała do Wiednia, Genewy i Paryża. Ostatecznie z matką i dziadkami zamieszkała w Nicei, gdzie mając 13 lat rozpoczęła pisanie dziennika w języku francuskim.

Choroba krtani uniemożliwiła jej naukę śpiewu i aktorstwa. W Rzymie była uczennicą Wilhelma Kotarbińskiego, w którego pracowni pobierała lekcje rysunku. Planowane tam małżeństwo z włoskim arystokratą nie doszło do skutku wskutek sprzeciwu jej rodziny. Wówczas udała się do Paryża, gdzie w dostępnej dla kobiet Académie Julian podjęła naukę malarstwa. Po dwóch latach studiów zaprzyjaźniła się z malarzem Bastien-Lepage'em, będąc jego opiekunką podczas choroby. Sama chorowała na gruźlicę, co stało się przyczyną jej przedwczesnej śmierci. Została pochowana na cmentarzu w Passy.

Dziennik Baszkircewej (po ocenzurowaniu przez matkę) został opublikowany w 1887 i przetłumaczony na wiele języków. Jej prace malarskie znajdują się w muzeach francuskich, rosyjskich i ukraińskich:

Spotkanie (1884)

• Portret brata Pawła Baszkircewa, 1878, Muzeum Sztuk Pięknych w Nicei
• Portret kobiety, 1878, Musée Ziem w Martigues
• Autoportret z paletą, 1880, Muzeum Sztuk Pięknych w Nicei
• Studio, 1881, Muzeum Sztuki w Dniepropietrowsku
• Rozpacz, 1882, Muzeum Sztuki w Sumy
• Granat, 1881, Centrum Kulturalne w Krasnojarsku
• Paryżanka, portret Irmy, 1883, Musée du Petit Palais w Paryżu
• Portret Diny, 1883, Musée d’Orsay w Paryżu
• Kobieta z Orientu, Muzeum Sztuk Pięknych w Nicei
• Parasol, 1883, Państwowe Muzeum Rosyjskie w St. Petersburgu
• Jesień, 1883, Państwowe Muzeum Rosyjskie w St. Petersburgu
• Kobieta z bzem, Państwowe Muzeum Rosyjskie w St. Petersburgu
• Wiosna, Państwowe Muzeum Rosyjskie w St. Petersburgu
• Spotkanie, 1884, Musée d’Orsay w Paryżu

W listopadzie 2008 Muzeum Sztuk Pięknych w Nicei urządziło wystawę zatytułowaną W hołdzie Marii Baszkircew, przedstawiającą krótkie życie artystki, jako symbol obecności rosyjskiej na francuskiej Riwierze w latach belle époque. Ekspozycji towarzyszyły konferencje, spektakle teatralne i koncerty.