Matthew McConaughey
| |||||||||||||||||||||||||
![]() Matthew McConaughey (2014) | |||||||||||||||||||||||||
Imię i nazwisko | Matthew David McConaughey | ||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 4 listopada 1969 Uvalde | ||||||||||||||||||||||||
Zawód | aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy | ||||||||||||||||||||||||
Współmałżonek | Camila Alves (od 2012) | ||||||||||||||||||||||||
Lata aktywności | od 1991 | ||||||||||||||||||||||||
|
Matthew David McConaughey[1][2][3] (ur. 4 listopada 1969 w Uvalde) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy[4][5]. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za film Witaj w klubie[6].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Uvalde[7] w Teksasie jako najmłodszy syn Mary Kathleen (z domu McCabe[8]; ur. 1930), nauczycielki wychowania przedszkolnego i pisarki[9], i Jamesa Donalda McConaugheya (ur. 12 czerwca 1922, zm. 17 sierpnia 1992 na zawał serca)[10][11], właściciela stacji benzynowej, a wcześniej zawodnika jednej z najlepszych amerykańskich drużyn futbolowych – Green Bay Packers[12]. Wychował się w miejscowości Longview w Teksasie wraz z dwoma braćmi: Michaelem Patrickiem (ur. 2 sierpnia 1954 w Houston) i Patą (ur. 1962)[13].
Ukończył Longview High School, gdzie grał w golf i tenis[14]. W 1988 wyjechał do Australii w ramach wymiany uczniów organizowanej przez Rotary Foundation. Przebywał tam rok, imając się różnych zajęć, m.in. pracował jako pomywacz i pomocnik rolny. Po powrocie do ojczyzny rozpoczął w 1989 studia na University of Texas[15] w Austin – początkowo na wydziale prawa, a następnie – komunikacji i mediów. W 1993 uzyskał na nim licencjat w dziedzinie radia, telewizji i filmu. W tym czasie realizował krótkie filmy i grywał w reklamówkach, m.in. piwa.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Jego debiutem filmowym był epizod w czarnej komedii Mój chłopak zombie (My Boyfriend's Back, 1993) u boku Mary Beth Hurt, Matthew Foxa i Philipa Seymoura Hoffmana. W swoim drugim filmie – komediodramacie Uczniowska balanga (Dazed and Confused, 1993) z udziałem Jasona Londona, Adama Goldberga, Milli Jovovich i Bena Afflecka – miał wypowiedzieć krótką kwestię i zniknąć, lecz dzięki zdolnościom improwizacyjnym, fotogeniczności i poczuciu humoru, jego rola przemądrzałego nieudacznika Woodersona znacznie się rozrosła[16]. Trzy lata później, niemalże z dnia na dzień, stał się gwiazdorem filmowym po sukcesie, jaki odniosła adaptacja filmowa bestsellerowej powieści Johna Grishama Czas zabijania (A Time to Kill, 1996)[17] z Sandrą Bullock i Samuelem L. Jacksonem, w której zagrał główną postać adwokata Jake’a Brigance'a, a za tę rolę otrzymał MTV Movie Award jako najbardziej obiecujący debiut.
Po przeprowadzce do Hollywood otrzymał wiele propozycji filmowych. W 1997 odebrał nagrodę specjalną Lone Star Fil & Television, przyznaną przez krytyków w Dallas w Teksasie. Za rolę teologa New Age, doradcy głównej bohaterki granej przez Jodie Foster w filmie fantastycznonaukowym Roberta Zameckisa Kontakt (Contact, 1997) oraz jako jeden z członków załogi amerykańskiej łodzi podwodnej w dramacie wojennym U-571 (2000) zdobył nominację do nagrody Blackbuster Entertainment. Choć zagrał w różnorodnym repertuarze, to do serc fanów trafia jako bohater komedii romantycznych: Powiedz tak (2001) z Jennifer Lopez, Jak stracić chłopaka w 10 dni (2003) u boku Kate Hudson czy Miłość na zamówienie (2006)[18] z Sarah Jessicą Parker.
W 1998 zadebiutował jako reżyser i scenarzysta dwudziestominutowym filmem The Rebel, w którym zagrał też główną rolę. Rok później założył firmę producencką J.K. Livin' (skrót od „just keep living”), która podpisała kontrakt z wytwórnią Warner Bros. Wystąpił w teledyskach Johna Cougara Mellencampa „Key West Intermezzo” (1996) i Trishy Yearwood „Walkaway Joe” (1997).
Komediodramat Magic Mike (2012) o historii młodego striptizera w Tampa na Florydzie z jego udziałem u boku Channinga Tatuma, Matta Bomera, Joego Manganiello i Alexa Pettyfera okazał się hitem. Zebrał znakomite recenzje, Złoty Glob i nagrodę Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za postać zainfekowanego wirusem HIV jeźdźca rodeo i kanciarza w dramacie biograficznym Jeana-Marca Vallée Witaj w klubie (Dallas Buyers Club, 2013)[19].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Był w związkach z Patricią Arquette (1994), Ashley Judd (1996), Sandrą Bullock (1997–1998), Salli Richardson-Whitfield (2000-2001), Janet Jackson (2002), Penélope Cruz (2004–2006) i Cassandrą Hepburn (2007)[20]. Od kwietnia 2007 spotykał się z brazylijską modelką Camilą Alves (ur. 1982), której się oświadczył 26 grudnia 2011. Wzięli ślub 9 czerwca 2012. Mają troje dzieci: dwóch synów - Leviego (ur. w lipcu 2008) i Livingstona (ur. w grudniu 2012) oraz córkę Vidę (ur. w styczniu 2010).
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 1993 Mój chłopak zombie (My Boyfriend's Back) jako chłopak nr 2
- 1993 Uczniowska balanga (Dazed and Confused) jako Wooderson
- 1994 Teksańska masakra piłą mechaniczną: Następne pokolenie (The Return of the Texas Chainsaw Massacre) jako Vilmer
- 1994 Anioły na boisku (Angels in the Outfield) jako Ben Williams
- 1995 Chłopaki na bok (Boys on the Side) jako Abe Lincoln
- 1996 Na granicy (Lone Star) jako Buddy Deeds
- 1996 Czas zabijania (A Time to Kill) jako Jake Tyler Brigance
- 1996 Pięć ton i on (Larger Than Life) jako Tip Tucker
- 1997 Amistad jako Baldwin
- 1997 Kontakt (Contact) jako Palmer Joss
- 1998 Bracia Newton (The Newton Boys) jako Willis Newton
- 1998 Robienie kanapek (Making Sandwiches) jako Bud Hoagie
- 1998 The Rebel
- 1999 Ed TV jako Ed Pekurny
- 2000 U-571 jako płk Andrew Tyler
- 2001 Trzynaście rozmów o tym samym (Thirteen Conversations About One Thing) jako Troy
- 2001 Ręka Boga (Frailty) jako Fenton Meiks
- 2001 Powiedz tak (The Wedding Planner) jako dr Steven James „Steve”/„Eddie” Edison
- 2002 Władcy ognia (Reign of Fire) jako Denton Van Zan
- 2003 Jak stracić chłopaka w 10 dni (How to Lose a Guy in 10 Days) jako Ben Barry
- 2003 Małe jest piękne (Tiptoes) jako Steven
- 2005 Sahara jako Dirk Pitt
- 2005 Podwójna gra (Two for the Money) jako Brandon Lang
- 2005 Wspaniałe pustkowie. Spacer po Księżycu 3D (Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D)
- 2006 Miłość na zamówienie (Failure to Launch) jako Tripp
- 2006 Męski sport (We Are Marshall) jako Jack Lengyel
- 2008 Nie wszystko złoto, co się świeci (Fool's Gold) jako Ben „Finn” Finnegan
- 2008 Surfer (Surfer Dude) jako Steve Addington
- 2008 Jaja w tropikach (Tropic Thunder) jako Rick Peck
- 2009 Duchy moich byłych (Ghosts of Girlfriends Past) jako Connor Mead
- 2011 Prawnik z Lincolna (The Lincoln Lawyer) jako Mick Haller
- 2011 Bernie jako Danny Buck Davidson
- 2012 Zabójczy Joe (Killer Joe) jako „Killer” Joe Cooper
- 2012 Uciekinier (Mud) jako Mud
- 2012 Magic Mike jako Dallas
- 2012 Pokusa (The Paperboy) jako Ward Jansen
- 2013 Wilk z Wall Street (The Wolf of Wall Street) jako Mark Hanna
- 2013 Witaj w klubie (Dallas Buyers Club) jako Ron Woodroof
- 2014 Detektyw (True Detective) jako Rustin „Rust” Cohle – serial TV
- 2014 Interstellar jako Cooper
- 2016 Sing jako Buster Moon
- 2016 Gold jako Kenny Wells
- 2017 Mroczna Wieża jako Człowiek w Czerni
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Matthew McConaughey (ang.). Listal. [dostęp 2015-12-13].
- ↑ Matthew McConaughey (ang.). TV.com. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey - Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey (fr.). AlloCiné. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey Bio (ang.). BuddyTV. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey (wł.). MYmovies. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey (węg.). PORT.hu. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey News, Pictures, and Videos (ang.). TMZ. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey Biography (1969-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ James Donald McConaughey - Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2015-12-28].
- ↑ Matthew McConaughey - Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2015-12-28].
- ↑ Matthew McConaughey - Biography - Movies & TV (ang.). „The New York Times”. [dostęp 2015-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-28)].
- ↑ Matthew McConaughey Actor, Producer, Director (ang.). „TV Guide”. [dostęp 2015-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-28)].
- ↑ Matthew McConaughey Biography (1969-) (ang.). biography.com. [dostęp 2019-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-04)].
- ↑ Matthew McConaughey (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Karol Barzowski (2019-11-03): Matthew McConaughey: koniec z przystojniaczkiem (pol.). Onet.pl. [dostęp 2019-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-04)].
- ↑ Matthew McConaughey (port.). AdoroCinema. [dostęp 2015-12-27].
- ↑ Matthew McConaughey (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-28)].
- ↑ Matthew McConaughey - Awards (ang.). „The New York Times”. [dostęp 2015-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-28)].
- ↑ Matthew McConaughey - Who's Dated Who? (ang.). whosdatedwho.com. [dostęp 2015-12-28].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Matthew McConaughey w bazie IMDb (ang.)
- Matthew McConaughey w bazie Filmweb
- Matthew McConaughey w bazie Notable Names Database (ang.)
|
|
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy reżyserzy filmowi
- Amerykańscy scenarzyści
- Amerykańscy producenci filmowi
- Laureaci Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
- Urodzeni w 1969
- Laureaci Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktora w roli pierwszoplanowej