Miodnik (ptak)
| ||
| Notiomystis cincta[1] | ||
| (Du Bus de Gisignies, 1839) | ||
 Samiec | ||
-1.jpg) Samica | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | śpiewające | |
| Rodzina | Notiomystidae Driskell, Christidis, Gill, Boles, Barker & Longmore, 2007 | |
| Rodzaj | Notiomystis[2] Richmond, 1908 | |
| Gatunek | miodnik | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
Miodnik[5] (Notiomystis cincta) – gatunek ptaka należącego do niedawna do rodziny miodojadów, obecnie wydzielanego do monotypowej rodziny miodników[5][6] (Notiomystidae). Gatunek endemiczny występujący w Nowej Zelandii, na Wyspie Północnej i przylegających, przybrzeżnych wyspach, np. na wyspie Kapiti.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Systematyka gatunku jest dyskusyjna. Do niedawna był on przedstawicielem głównie australijskich i nowogwinejskich miodojadów (Meliphagidae). Analiza genetyczna wykazała, że gatunek ten nie jest blisko spokrewniony z miodojadami i ich krewnymi, a z nowozelandzką, endemiczną rodziną Callaeidae[7][8][9]. W 2007 wydzielono go do nowej, „własnej” rodziny wróblowych – Notiomystidae[8][10]. Od miodojadów różni miodnika także gniazdowanie w dziuplach[11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Miodnik liczy blisko 18 cm długości. Samce ważą 29–42 g, samice – 26–35 g[3]. U przedstawicieli gatunku występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu. U samców upierzenie głowy, grzbietu i górnej części piersi jest jedwabiście czarne. Białe pióra pokryw usznych mogą być nastroszone. Na piersi czarny obszar ograniczają pióra barwy złotożółtej; również część barkówek przybiera ten kolor. Samica w większości szarobrązowa. Przez jej skrzydło przebiega biały pas. U części samic występują słabo widoczne, białe pokrywy uszne[12].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Miodnik zamieszkuje wszystkie typy lasów, jednak do rozrodu potrzebuje dojrzałych już drzew[12]. Żywi się nektarem, owocami i małymi stawonogami[12][3]. W przypadku ptaków badanych na Little Barrier Island podczas okresu lęgowego jedno ze źródeł pożywienia stanowiły kwiaty metrosiderosa wyniosłego (Metrosideros excelsa)[11].
Prawdopodobnie gniazdowanie w dziuplach stanowi skuteczne zabezpieczenie przed drapieżnikami. Ptaki badane na Little Barrier Island w 1982/83 ani razu nie padły ofiarą drapieżników czy pasożytów lęgowych[11].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Okres lęgowy różni się między poszczególnymi populacjami; ogółem odnotowano lęgi od września do marca[3]. Gniazdo mieści się w dziupli drzewa; jest ono platformą z patyków, na której znajdują się uwite razem w kształt kubeczka części paproci drzewiastych[13]. U ptaków z Little Barrier Island gniazda znaleziono w dziuplach Vitex lucens i metrosiderosie wyniosłym[11]. Miodnik to jedyny znany gatunek ptaka, u którego podczas kopulacji ptaki są zwrócone ku sobie[14][12]. Ogółem są to ptaki monogamiczne, jednak nawet 60% potomstwa danej samicy może pochodzić od samca spoza pary. Niekiedy zdarzają się wymuszone kopulacje. U N. cincta liczba zniesień podczas sezonu dochodzi do 3, jednak możliwe jest odchowanie maksymalnie 2 lęgów[12]. Zniesienie liczy 3–5 jaj, które samica wysiaduje przez około 15 dni[13]. Młode opuszczają gniazdo po 26–28 dniach[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Notiomystis cincta, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Notiomystis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 30 maja 2012]
- ↑ a b c d Higgins, P., Christidis, L. & de Juana, E.: Stitchbird (Notiomystis cincta). del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive, 2014. [dostęp 26 listopada 2015].
- ↑ Notiomystis cincta. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Notiomystidae Driskell, Christidis, Gill, Boles, Barker & Longmore, 2007 - miodniki - Stitchbird (wersja: 2017-03-24). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-28].
- ↑ Frank Gill, David Donsker (red.): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds & whipbirds (ang.). IOC World Bird List: Version 5.4. [dostęp 2015-11-02].
- ↑ Barker i in. 2004 ↓.
- ↑ a b Driskell i in. 2007 ↓
- ↑ Ewen, Flux i Ericson 2006 ↓.
- ↑ Gregory, A. 2008
- ↑ a b c d e Gretchen Rasch. The ecology of cavity nesting in the stitchbird (Notiomystis cincta). „New Zealand Journal of Zoology”. 12, s. 637–642, 1985.
- ↑ a b c d e Stitchbird Notiomystis cincta. BirdLife International. [dostęp 26 listopada 2015].
- ↑ a b Stitchbird (Notiomystis cincta). ARKive. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-31)].
- ↑ Sue Anderson. Stitchbirds copulate front to front. „Notornis”. 40, s. 14, 1993.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- FK. Barker, A. Cibois, P. Schikler, J. Feinstein i inni. Phylogeny and diversification of the largest avian radiation.. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 101 (30), s. 11040-5, Jul 2004. DOI: 10.1073/pnas.0401892101. PMID: 15263073. PMCID: PMC503738.
- A.C. Driskell, L. Christidis, B. Gill, W.E. Boles i inni. A new endemic family of New Zealand passerine birds: adding heat to a biodiversity hotspot. „Australian Journal of Zoology”. 55 (2), s. 73-78, January 2007. DOI: 10.1071/zo07007.
- JG. Ewen, I. Flux, PG Ericson. Systematic affinities of two enigmatic New Zealand passerines of high conservation priority, the hihi or stitchbird Notiomystis cincta and the kokako Callaeas cinerea.. „Molecular phylogenetics and evolution”. 1 (40), s. 281–4, lipiec 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.01.026. PMID: 16527495. pełny tekst PDF
- Gregory, Angela (2007): Mysterious bird in a league of its own. New Zealand Herald.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||