Mirosław Czyżykiewicz
| ||
![]() Mirosław Czyżykiewicz, 2011 | ||
Imię i nazwisko | Mirosław Andrzej Czyżykiewicz | |
Pseudonim | Mirek Czyżykiewicz[a] | |
Data i miejsce urodzenia | 1 marca 1961 Gorlice | |
Instrumenty | gitara | |
Gatunki | piosenka literacka, poezja śpiewana | |
Zawód | pieśniarz, gitarzysta, poeta, kompozytor, artysta grafik | |
Wydawnictwo | Warner Music Poland | |
Powiązania | Jerzy Satanowski, Adam Opatowicz, Jan Wołek, Hanna Banaszak | |
Współpracownicy | ||
zespół Kameleon, Hadrian Filip Tabęcki, Tadeusz Mieczkowski | ||
Instrument | ||
gitara Teryksa | ||
Zespoły | ||
Ostatnia Wieczerza w Karczmie Przeznaczonej do Rozbiórki | ||
Strona internetowa |
Mirosław Andrzej Czyżykiewicz (ur. 1 marca 1961 w Gorlicach) – polski pieśniarz, gitarzysta, poeta, kompozytor, artysta grafik. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV (Sekcja Muzyki Rozrywkowej)[1]. Przedstawiciel nurtu polskiej piosenki literackiej i poezji śpiewanej, w swojej twórczości prezentujący refleksyjne podejście do życia jako do tematu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest synem Janiny z Dąbrowskich i Zbigniewa Czyżykiewiczów. Oboje rodzice byli muzykalni: ojciec grał na akordeonie, a matka śpiewała w chórze zakładowym[2]. Wychowywał się w Gorlicach[2].
Grę na gitarze rozpoczął mając czternaście lat[3]. Jako muzyk (wokalista i gitarzysta) debiutował w rodzinnym mieście w zespole Ostatnia Wieczerza w Karczmie Przeznaczonej do Rozbiórki. Z tym zespołem w 1981 trafił na Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie[4]. Obecnie artysta podkreśla swój mocny związek z tym festiwalem oraz samym miastem, do którego często wracał, zdobywając nowe doświadczenia muzyczne[3][4].
Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Kromera w Gorlicach. Ukończył „grafikę użytkową” na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie[5][6] (1984-87[7]), przy czym studia rozpoczynał w ASP w Krakowie[5][6] na specjalności „grafika warsztatowa” (1981-83[7]). W latach 80. działał w studenckim ruchu artystycznym[5][6]. Pierwsze wiersze Mirosława Czyżykiewicza zostały opublikowane w „Radarze” w roku 1986[5][6].

Związany był z Programem 3 Polskiego Radia i audycją Macieja Zembatego „Zgryz”[5] (1986-1987[6]), do której trafił dzięki Andrzejowi Garczarkowi. Debiutancka płyta Mirosława Czyżykiewicza pt. Autoportret I była pierwszą z dwóch[b] wydanych w 1989 roku w ramach akcji „Płyta dla autora” organizowanej przez Program 3 Polskiego Radia przy wsparciu Tygodnika Akademickiego „ITD”, Akademickiego Biura Kultury i Sztuki ZSP „Alma Art” oraz P.P. „Polskie Nagrania”. Drugą wydaną w tej serii była Płyta Andrzeja Garczarka, gdzie w utworze otwierającym, zatytułowanym „Zamojszczyzna”, Mirosław Czyżykiewicz zagrał na harmonijce.
Dwa kolejne albumy Czyżykiewicza zostały nagrane w studiach Polskiego Radia. Wiosną 1993 w studiu emisyjnym M-3 zarejestrowano program „Świat widzialny” oparty na wierszach Josifa Brodskiego (głównie przekłady autorstwa Stanisława Barańczaka)[8]. Materiał znany był już publiczności XIX Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” – w ich ramach, 3 lipca 1992 „Świat widzialny, czyli siedemnaście wierszy Josifa Brodskiego” został zaprezentowany w formie recitalu w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie[9]. Efekty sesji nagraniowych prezentowano na antenach Programów 2 i 3 Polskiego Radia[8]. Mimo entuzjazmu publiczności oraz wsparcia Polskiego Radia nie udało się w tamtym czasie znaleźć wytwórni płytowej zainteresowanej wydaniem tego programu. „Świat widzialny” ukazał się dopiero w sierpniu 2000 roku na albumie Superata, odświeżony w Studiu S-4[8] Polskiego Radia.
Superatę poprzedziła płyta Ave nagrana w październiku 1997 w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej a wydana niemal dwa lata później, tj. w lipcu 1999. Na album złożyły się wiersze Mirosława Czyżykiewicza, Josifa Brodskiego, Thomasa Hardy’ego i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Krytycy zauważyli w wykonanych przez artystę interpretacjach osobiste widzenie otoczenia, oryginalną publicystykę komentującą teraźniejszość, subtelne erotyki według własnych i cudzych tekstów, dopełnione autoironicznym stosunkiem do własnego nieporadnego wchodzenia w emocjonalną dojrzałość.
W 1993 roku Mirosław Czyżykiewicz reprezentował Polskę na międzynarodowym Przeglądzie Form Teatralnych w Antwerpii (Belgia) w 1993 roku[5][6]. W 1995 i 1996 wziął udział w koncercie „Kraina Łagodności” w ramach Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu[5][6]. Stale współpracuje z Ogólnopolskimi Spotkaniami Zamkowymi „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie oraz Studenckim Festiwalem Piosenki w Krakowie[6].
Użyczył swojego głosu w w telewizyjnych spektaklach „Dziady” (1997) w reżyserii Jana Englerta oraz w „Dybuku” (1999) w reżyserii Agnieszki Holland[9][6][10][11]. Współpracuje stale z Jerzym Satanowskim, udzielając się jako wokalista w jego w projektach muzycznych i literacko-muzycznych[9][6]. Niektóre z wykonań Czyżykiewicza, zarejestrowanych na potrzeby tej współpracy, znalazły się na albumach sygnowanych nazwiskiem Satanowskiego – pomijając rozmaite wznowienia tych nagrań w różnych formach były to płyty: Dziękuję za świat: piosenki A. Osieckiej (1997, rejestracja premiery spektaklu „Nie żałuję” w Teatrze Atelier w Sopocie 5 lipca 1997, z okazji nadania tej instytucji imienia Agnieszki Osieckiej; później tytuł „Nie żałuję” zmieniono na „Ostatnie bolero”[9]), Zanim będziesz u brzegu (2001, piosenki ze spektaklu „Zanim będziesz u brzegu” Teatru Atelier w Sopocie), Satanorium (2004, gala PPA 2002), Konie narowiste (2007, koncert z 2 lipca 2005 ku pamięci Włodzimierza Wysockiego w 25 rocznicę śmierci, XXXII OSZ „Śpiewajmy Poezję”) oraz Biała lokomotywa / Na błękicie jest polana (2011, teksty Edwarda Stachury).
Wziął udział w projekcie Antoniego Murackiego Świat według Nohavicy (2008) oraz w nagrywaniu albumu Szukamy Stajenki (2008) złożonego z kolęd i pastorałek autorstwa Jacka Kaczmarskiego w aranżacjach Zbigniewa Łapińskiego i jego syna Dariusza. Na wydanej w 2014 roku serii słuchowisk Thorgal (produkcja: Sound Tropez) artysta wystąpił w roli narratora.
Wspiera młodych muzyków udzielając się w ich projektach: na debiutanckim albumie Cicho (2007) olsztyńskiej aktorki Marty Andrzejczyk podjął się recytacji fragmentów poezji[12], na płycie Rozmowa z piramidami (2011) Piotra Kajetana Matczuka z zespołem zaśpiewał wiersz „Testament mój” J. Słowackiego. Na potrzeby innych artystów komponuje również muzykę. Na wydanym w 2001 roku z okazji setnej rocznicy nadania Sopotowi praw miejskich albumie Sopocki Nokturn z tekstami Grażyny Orlińskiej znalazły się trzy utwory z muzyką autorstwa Mirosława Czyżykiewicza: tytułowy „Sopocki Nokturn”, „Atelier” oraz „To tylko cyrk” (wszystkie zaśpiewane przez Marka Richtera)[13]. Do artystów wielokrotnie sięgających w swoich dyskografiach po piosenki Mirosława Czyżykiewicza należy Marek Dyjak.
Kilkukrotnie żonaty. Z pierwszego związku ma córkę – Olgę Czyżykiewicz (ur. 15 stycznia 1984[14]), która zajmuje się reżyserią teledysków.
Nagrody i nominacje (wybór)[edytuj | edytuj kod]
- laureat Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej (FAMA) w Świnoujściu w 1986 i 1987 roku[5][6]
- laureat „Mateusza” – nagrody muzycznej Programu 3 Polskiego Radia w 1990 roku[5][6][15]
- nominacja do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” 2001 w kategorii „Album roku: piosenka poetycka” – za album Zanim będziesz u brzegu z utworami do spektaklu Jerzego Satanowskiego, zaśpiewanymi przez Hannę Banaszak i Mirosława Czyżykiewicza
- pierwszy w historii laureat Nagrody Kapituły im. Jacka Kaczmarskiego podczas Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie w 2004 roku[6][16]
- nominacja do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” 2005 w kategorii „Album roku: piosenka poetycka” za album Allez!
Publikacje książkowe[edytuj | edytuj kod]
W 1999 roku, przed premierą płyty Ave, nakładem Wydawnictwa Książkowego „Twój Styl”, w ramach serii „Biblioteka Bardów” ukazał się tomik tekstów piosenek i wierszy artysty ilustrowany biało-czarnymi reprodukcjami grafik i obrazów jego autorstwa (ISBN 83-7163-165-0). W 2011 roku Mirosław Czyżykiewicz obchodził 50 urodziny oraz „30-lecie pracy twórczej”. Z tej okazji Wydawnictwo „Skorpion” opublikowano w limitowanym nakładzie tomik „Parlando” zawierający teksty i czarno-białe grafiki lat 1980-2005 (ISBN 978-83-86466-67-2, ISBN 9788386466677).
Dyskografia[edytuj | edytuj kod]
Data wydania |
Tytuł | Wytwórnia płytowa | Pozycja na liście | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
POL | |||||||||
1989[6][17] | Autoportret I | Polskie Nagrania[6][17] | – | ||||||
1999-07-10[17] | Ave | Pomaton EMI[6] | – | ||||||
2000-08-19[17][18] | Superata (Świat widzialny / Autoportret I) | Pomaton EMI[6] | – | ||||||
2001-03-24[19] | Zanim będziesz u brzegu (J. Satanowski, H. Banaszak, M. Czyżykiewicz) |
Polskie Radio SA[20] | – | ||||||
2005-08-22[21] | Allez! | Pomaton EMI[6] | 7[22] | ||||||
2008-11-17 | Raj (J. Bończyk, M. Czyżykiewicz, H. Tabęcki) |
MTJ | – | ||||||
2013-05-28 | Ma chérie | EMI Music Poland | 24[23] | ||||||
2015-04-20[24][25] | Muzyka wieczorem | MTJ[24][25] | – | ||||||
2015-11-06[26] | Odchodzę wracam | Warner Music Poland | – | ||||||
2018-10-19[27] | Pretekst Live (M. Czyżykiewicz & W. Cisło) |
MTJ[27] | – | ||||||
"–" pozycja nie była notowana. |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Akademia fonograficzna. W: Nagroda muzyczna - Fryderyk [on-line]. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 14 października 2015].
- ↑ a b Mirosław Czyżykiewicz w Biurze Myśli Znalezionych (audio i wideo) – wywiad przeprowadzony przez Marcina Zaborskiego, Program 3 Polskiego Radia, emisja 22 marca 2015
- ↑ a b Mirosław Czyżykiewicz: Moim mistrzem jest Josif Brodski – wywiad z Mirosławem Czyżykiewiczem przeprowadzony 21 lutego 2014 przez Monikę Szczygło, Radio Olsztyn, audycja Przy kawie wyemitowana ok. 5 marca 2014
- ↑ a b Piotr Szauer: Wywiad – Mirosław Czyżykiewicz. 8 lutego 2009. [dostęp 26 lutego 2016]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-26)].
- ↑ a b c d e f g h i notka biograficzna zamieszczona na okładce tomiku „Biblioteka Bardów: Mirosław Czyżykiewicz”, Wydawnictwo Książkowe „Twój Styl”, 1999, ISBN 83-7163-165-0.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r biografia. czyzykiewicz.com – oficjalna strona www Mirosława Czyżykiewicza. [dostęp 25 lipca 2016].
- ↑ a b grafika i malarstwo. czyzykiewicz.com – oficjalna strona www Mirosława Czyżykiewicza. [dostęp 25 lipca 2016].
- ↑ a b c dyskografia / Superata. czyzykiewicz.com – oficjalna strona www Mirosława Czyżykiewicza. [dostęp 14 października 2015].
- ↑ a b c d Satanowski opowiadany przez Czyżykiewicza: z Mirosławem Czyżykiewiczem rozmawia Marta Jachnik. „Piosenka”. Nr 3-4, grudzień 2006. s. 12-14. Jan Poprawa - redaktor naczelny. ISSN 1896-7108. Rozmowa miała miejsce 14 czerwca 2004.
- ↑ Dybuk w bazie filmpolski.pl
- ↑ Dziady w bazie filmpolski.pl
- ↑ Płyty : cicho. andrzejczyk.strefa.pl – oficjalna strona www Marty Andrzejczyk. [dostęp 9 maja 2016].
- ↑ Sopocki Nokturn. Grażyna Orlińska - strona oficjalna (orlinska.pl). [dostęp 21 listopada 2015].
- ↑ Jump Production : Twórcy : Olga Czyżykiewicz. W: jumpproduction.pl [on-line]. Jump Production (Ola Cywka). [dostęp 2017-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-07)].
- ↑ Mateusz 2010 dla Strachów na Lachy!. Polskie Radio SA / Trójka, 17 listopada 2010. [dostęp 14 października 2015].
- ↑ Nagroda Kapituły im. Jacka Kaczmarskiego. Fundacja Studencki Festiwal Piosenki. [dostęp 20 września 2016]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-20)].
- ↑ a b c d Czyżykiewicz Mirosław - biografie na empik.com [dostęp 13 października 2015]
- ↑ Superata (Reedycja Autoportretu + Bonus). W: Katalog płyt - Muzyka - WP.PL [on-line]. Wirtualna Polska. [dostęp 13 października 2015].
- ↑ Zanim będziesz u brzegu. W: Katalog płyt - Muzyka - WP.PL [on-line]. Wirtualna Polska. [dostęp 13 października 2015].
- ↑ Zanim będziesz u brzegu - Jerzy Satanowski. W: Strefa Piosenki (dział „Płyty”) [on-line]. Teresa Drozda - redaktor naczelny. [wersja z 13 października 2015]
- ↑ Allez! - Mirosław Czyżykiewicz. W: Strefa Piosenki (dział „Płyty”) [on-line]. Teresa Drozda - redaktor naczelny. [wersja z 3 września 2015]
- ↑ OLiS - sprzedaż w okresie 29.08.2005 - 04.09.2005. olis.onyx.pl. [dostęp 28 października 2013].
- ↑ OLiS - sprzedaż w okresie 03.06.2013 - 09.06.2013. olis.onyx.pl. [dostęp 28 października 2013].
- ↑ a b Mirosław Czyżykiewicz: album 'Muzyka Wieczorem'. W: Wydawnictwa [on-line]. MTJ. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-07)].
- ↑ a b [informacja prasowa] Czyżykiewicz śpiewa Iwaszkiewicza. W: Strefa Piosenki (dział „Płyty”) [on-line]. Teresa Drozda - redaktor naczelny. [wersja z 13 października 2015]
- ↑ Mirek Czyżykiewicz - Wieniczka [Official Music Video]. oficjalny kanał Mirosława Czyżykiewicza na YouTube, 13 października 2015. [dostęp 13 października 2015].
- ↑ a b Pretekst live - Czyżykiewicz Mirosław. W: Empik.com [on-line]. Empik. [dostęp 2018-10-23].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mirek Czyżykiewicz Official Fanpage
- www.czyzykiewicz.com – stara, oficjalna strona www Mirosława Czyżykiewicza zarchiwizowana w Internet Archive
- Mirosław Czyżykiewicz w Biurze Myśli Znalezionych (audio i wideo) – wywiad przeprowadzony przez Marcina Zaborskiego, Program 3 Polskiego Radia, emisja 22 marca 2015
|