Nikita Michałkow

Nikita Michałkow
Nikita Michałkow (2017)
Data i miejsce urodzenia	21 października 1945 Moskwa, RFSRR, ZSRR
Zawód	reżyser, aktor, scenarzysta, producent filmowy
Nagrody Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy film obcojęzyczny 1994 Spaleni słońcem Nagroda na FPFF w Gdyni Najlepsza drugoplanowa rola męska 2005 Persona non grata Nagroda na MFF w Cannes Nagroda Jury Ekumenicznego 2004 Spaleni słońcem Wielka Nagroda Jury 2004 Spaleni słońcem Nagroda na MFF w Wenecji Złoty Lew za najlepszy film 1991 Urga.

Nikita Siergiejewicz Michałkow (ros. Никита Сeргеевич Михалков; ur. 21 października 1945 w Moskwie) – radziecki oraz rosyjski aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy i działacz polityczny.

Życiorys

Kariera artystyczna

Jest synem poety, autora słów do hymnu radzieckiego jak i rosyjskiego, Siergieja Michałkowa oraz bratem reżysera Andrieja Konczałowskiego. W filmie zadebiutował na początku lat 60. XX wieku, jako nastolatek. Uznanie przyniosła mu rola w Chodząc po Moskwie (1963). Nim zaczął reżyserować, wystąpił w około dwudziestu filmach, w tym produkcjach brata. Jego pełnometrażowy debiut reżyserski, Swój wśród obcych, obcy wśród swoich (1974) rozgrywał się w realiach lat 20. XX w., tuż po zakończeniu wojny domowej.

Najbardziej znane filmy Michałkowa z radzieckiego okresu to Niewolnica miłości (1976), Niedokończony utwór na pianolę (na podstawie Czechowa, 1977) oraz Oczy czarne (1987), z Marcello Mastroiannim.

Najwybitniejszym dziełem reżysera po upadku ZSRR są Spaleni słońcem, dramat ukazujący losy prominentnej radzieckiej rodziny w okresie wielkiej czystki. Film został uhonorowany Oscarem w 1995, zebrał także inne nagrody, stał się sukcesem kasowym.

Po Spalonych słońcem powstał melodramat Cyrulik syberyjski, nakręcony z rozmachem w międzynarodowej obsadzie. Akcja dzieła rozgrywa się w schyłkowym okresie carskiej Rosji – film jest wyrazem patriotycznych uczuć reżysera, w tle przemyca rozważania o istocie rosyjskości.

W 2010 roku ukazała się druga część filmu Spaleni słońcem. Część trzecia filmu (albo raczej druga część drugiej części) weszła na ekrany w 2011 roku (pod tytułem Spaleni słońcem 2: Cytadela).

Zagrał jedną z ról w filmie Krzysztofa Zanussiego Persona non grata, za którą otrzymał nagrodę za drugoplanową rolę męską na 30. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2005). W 2007 był producentem filmu Rok 1612.

Przewodniczył jury sekcji "Cinéfondation" na 57. MFF w Cannes (2004).

Działalność polityczna

W latach 1991–1993 był doradcą ds. kultury wiceprezydenta Aleksandra Ruckoja. W wyborach parlamentarnych w 1995 bez powodzenia kandydował do Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej z listy partii Nasz Dom – Rosja. W wyborach prezydenckich w 1996 otwarcie popierał Borysa Jelcyna, ubiegającego się o reelekcję. Później wspierał kandydującego na urząd prezydenta Borysa Bieriezowskiego. W 2000 wspierał generała Władimira Szamanowa, ubiegającego się o stanowisko gubernatora obwodu uljanowskiego.

W 1999 został wybrany członkiem prezydium Naszego Domu – Rosji. W kwietniu 2000 został sygnatariuszem listu popierającego politykę prezydenta Władimira Putina odnośnie trwającego konfliktu w Czeczeni.

Nikita Michałkow określa się mianem monarchisty.

Od 2006 do 2011 był przewodniczącym Rady Publicznej przy Ministerstwie Obrony Federacji Rosyjskiej. W styczniu 2008 przyjechał do Serbii, aby wspierać Tomislava Nikolicia, ubiegającego się o urząd prezydenta.

31 sierpnia 2015 Służba Bezpieczeństwa Ukrainy zakazała Michałkowowi wjazdu na Ukrainę na okres pięciu lat. Sam Michałkow wzywał do wypuszczenia na wolność ukraińskiego reżysera Ołeha Sencowa, więzionego w Rosji pod zarzutem planowania działań terrorystycznych.

W wyborach prezydenckich w 2018 popierał kandydaturę Władimira Putina.

Odznaczenia i wyróżnienia

• Bohater Pracy Federacji Rosyjskiej (2020)
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” I klasy (2015)
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2005)
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” III klasy (1995)
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2010)
• Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2004)
• Komandor Legii Honorowej (Francja, 1994)
• Oficer Legii Honorowej (Francja, 1992)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (Polska, 2005)
• Order Przyjaźni (Azerbejdżan, 2015)
• Order św. księcia Daniela Moskiewskiego I klasy (2015)
• Order Świętego Sergiusza Radoneżskiego I klasy
• Ludowy Artysta RFSRR (1984)
• Zasłużony Artysta RFSRR (1976)
• Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej (1993, 1995 i 1999)

Linki zewnętrzne

• Nikita Michałkow w bazie IMDb (ang.)
• Nikita Michałkow w bazie Filmweb
• Nikita Michałkow w bazie Notable Names Database (ang.)