Nikita Michałkow
| |||||||||||||||||||||
![]() Nikita Michałkow (2017) | |||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 21 października 1945 Moskwa, RFSRR, ZSRR | ||||||||||||||||||||
Zawód | reżyser, aktor, scenarzysta, producent filmowy | ||||||||||||||||||||
|
Nikita Siergiejewicz Michałkow (ros. Никита Сeргеевич Михалков; ur. 21 października 1945 w Moskwie) – radziecki oraz rosyjski aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy i działacz polityczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Kariera artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Jest synem poety, autora słów do hymnu radzieckiego jak i rosyjskiego, Siergieja Michałkowa oraz bratem reżysera Andrieja Konczałowskiego[2]. W filmie zadebiutował na początku lat 60. XX wieku, jako nastolatek. Uznanie przyniosła mu rola w Chodząc po Moskwie (1963). Nim zaczął reżyserować, wystąpił w około dwudziestu filmach, w tym produkcjach brata. Jego pełnometrażowy debiut reżyserski, Swój wśród obcych, obcy wśród swoich (1974) rozgrywał się w realiach lat 20. XX w., tuż po zakończeniu wojny domowej[2].
Najbardziej znane filmy Michałkowa z radzieckiego okresu to Niewolnica miłości (1976), Niedokończony utwór na pianolę (na podstawie Czechowa, 1977) oraz Oczy czarne (1987), z Marcello Mastroiannim.
Najwybitniejszym dziełem reżysera po upadku ZSRR są Spaleni słońcem, dramat ukazujący losy prominentnej radzieckiej rodziny w okresie wielkiej czystki. Film został uhonorowany Oscarem w 1995, zebrał także inne nagrody, stał się sukcesem kasowym.
Po Spalonych słońcem powstał melodramat Cyrulik syberyjski, nakręcony z rozmachem w międzynarodowej obsadzie. Akcja dzieła rozgrywa się w schyłkowym okresie carskiej Rosji – film jest wyrazem patriotycznych uczuć reżysera, w tle przemyca rozważania o istocie rosyjskości[2].
W 2010 roku ukazała się druga część filmu Spaleni słońcem. Część trzecia filmu (albo raczej druga część drugiej części) weszła na ekrany w 2011 roku (pod tytułem Spaleni słońcem 2: Cytadela)[2].
Zagrał jedną z ról w filmie Krzysztofa Zanussiego Persona non grata, za którą otrzymał nagrodę za drugoplanową rolę męską na 30. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2005). W 2007 był producentem filmu Rok 1612[2].
Przewodniczył jury sekcji "Cinéfondation" na 57. MFF w Cannes (2004).
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
W latach 1991–1993 był doradcą ds. kultury wiceprezydenta Aleksandra Ruckoja[3]. W wyborach parlamentarnych w 1995 bez powodzenia kandydował do Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej z listy partii Nasz Dom – Rosja[3]. W wyborach prezydenckich w 1996 otwarcie popierał Borysa Jelcyna, ubiegającego się o reelekcję[4]. Później wspierał kandydującego na urząd prezydenta Borysa Bieriezowskiego. W 2000 wspierał generała Władimira Szamanowa, ubiegającego się o stanowisko gubernatora obwodu uljanowskiego[3].
W 1999 został wybrany członkiem prezydium Naszego Domu – Rosji[5][6]. W kwietniu 2000 został sygnatariuszem listu popierającego politykę prezydenta Władimira Putina odnośnie trwającego konfliktu w Czeczeni[7][8].
Nikita Michałkow określa się mianem monarchisty.
Od 2006 do 2011 był przewodniczącym Rady Publicznej przy Ministerstwie Obrony Federacji Rosyjskiej. W styczniu 2008 przyjechał do Serbii, aby wspierać Tomislava Nikolicia, ubiegającego się o urząd prezydenta.
31 sierpnia 2015 Służba Bezpieczeństwa Ukrainy zakazała Michałkowowi wjazdu na Ukrainę na okres pięciu lat[9]. Sam Michałkow wzywał do wypuszczenia na wolność ukraińskiego reżysera Ołeha Sencowa, więzionego w Rosji pod zarzutem planowania działań terrorystycznych[10].
W wyborach prezydenckich w 2018 popierał kandydaturę Władimira Putina[11].
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Bohater Pracy Federacji Rosyjskiej (2020)[12]
- Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” I klasy (2015)[13]
- Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2005)[14]
- Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” III klasy (1995)[15]
- Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2010)
- Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2004)
- Komandor Legii Honorowej (Francja, 1994)
- Oficer Legii Honorowej (Francja, 1992)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (Polska, 2005)[16][17][18]
- Order Przyjaźni (Azerbejdżan, 2015)[19]
- Order św. księcia Daniela Moskiewskiego I klasy (2015)[20]
- Order Świętego Sergiusza Radoneżskiego I klasy
- Ludowy Artysta RFSRR (1984)
- Zasłużony Artysta RFSRR (1976)
- Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej (1993, 1995 i 1999)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lista nagrodzonych Złotym Lwem i innymi nagrodami głównymi na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji [2013-06-02]
- ↑ a b c d e Nikita Michałkow (pol.). ruslink.pl. [dostęp 2005-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ a b c Михалков, Никита, lenta.ru [dostęp 2020-10-21] .
- ↑ Никита Михалков: «Нельзя, прикрываясь именем Ельцина, разрушать историческую правду», kp.ru, 11 grudnia 2016 [dostęp 2020-10-21] .
- ↑ Александр Поляков , Выступление лидера НДР В.Черномырдина, Библиотека изображений "РИА Новости", 28 sierpnia 1999 [dostęp 2020-10-21] (ros.).
- ↑ Дмитрий Коробейников , Никита Михалков, Библиотека изображений "РИА Новости", 28 sierpnia 1999 [dostęp 2020-10-21] (ros.).
- ↑ Русская обида (Письмо двадцати одного), Радио Свобода [dostęp 2020-10-21] (ros.).
- ↑ Ответ российских деятелей культуры на письмо европейских интеллектуалов, www.index.org.ru [dostęp 2020-10-21] .
- ↑ СБУ заборонила в’їзд в Україну російському кінорежисеру Михалкову, ukranews_com, 31 sierpnia 2015 [dostęp 2020-10-21] (ukr.).
- ↑ Никита Михалков – Дождю: «Коллективных писем я не подписываю». Как режиссер вступился за украинского коллегу Сенцова, tvrain.ru, 29 czerwca 2014 [dostęp 2020-10-21] .
- ↑ Кто еще будет агитировать за Владимира Путина, Ведомости [dostęp 2020-10-21] (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 21.10.2020 г. № 633 «О присвоении звания Героя Труда Российской Федерации Михалкову Н.С.», Президент России [dostęp 2020-10-21] (ros.).
- ↑ Официальный интернет-портал правовой информации, publication.pravo.gov.ru [dostęp 2019-06-19] .
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 21.10.2005 г. № 1225, Президент России [dostęp 2019-06-19] (ros.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 17.10.1995 г. № 1049, kremlin.ru [dostęp 2019-06-19] .
- ↑ Nagroda Ministra Kultury dla Nikity Michałkowa i Rocco Butiglione (pol.). Stopklatka.pl. [dostęp 2005-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A: Minister wręczył medale artystom (pol.). wiadomosci.wp.pl, 2005-09-10. [dostęp 2019-06-19].
- ↑ Gloria Artis - Złoty Medal Zasłużony Kulturze (pol.). Krystyna Janda. [dostęp 2019-06-19].
- ↑ Официальный сайт президента Азербайджанской Республики - ДОКУМЕНТЫ » Распоряжения (ros.). ru.president.az. [dostęp 2019-06-19].
- ↑ Поздравление Святейшего Патриарха Кирилла кинорежиссеру Н.С. Михалкову с 70-летием со дня рождения / Патриарх / Патриархия.ru, Патриархия.ru [dostęp 2019-06-19] (ros.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nikita Michałkow w bazie IMDb (ang.)
- Nikita Michałkow w bazie Filmweb
- Nikita Michałkow w bazie Notable Names Database (ang.)
|
- ISNI: 0000 0001 2277 5710
- VIAF: 24796240
- LCCN: n82090246
- GND: 119047942
- LIBRIS: 1zcgnvbk10nhfll
- BnF: 139830026
- SUDOC: 081858795
- NLA: 36269606
- NKC: jn20000701233
- BNE: XX1541346
- NTA: 071242376
- BIBSYS: 1009863
- CiNii: DA12144165
- PLWABN: 9810588772905606
- NUKAT: n2007001590
- NLI: 002267936
- CANTIC: a12247698
- LNB: 000183423
- KRNLK: KAC201400570
- WorldCat: lccn-n82090246
- Absolwenci Wszechrosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Kinematografii im. S.A. Gierasimowa w Moskwie
- Najlepsi aktorzy drugoplanowi na FPFF
- Odznaczeni Orderem „Za zasługi dla Ojczyzny”
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Komandorzy Legii Honorowej
- Oficerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Ludowi Artyści RFSRR
- Zasłużeni Artyści RFSRR
- Laureaci Nagrody Państwowej Federacji Rosyjskiej
- Radzieccy reżyserzy filmowi
- Radzieccy aktorzy filmowi
- Rosyjscy aktorzy filmowi
- Rosyjscy monarchiści
- Rosyjscy reżyserzy filmowi
- Rosyjscy scenarzyści XX wieku
- Rosyjscy scenarzyści XXI wieku
- Ludzie urodzeni w Moskwie
- Urodzeni w 1945