Pitirim, imię świeckie Pawieł Wasiliewicz Oknow (ur. 28 czerwca 1858 w Kokenguzen na Łotwie, zm. 25 marca 1919 w Nowoczerkasku) – rosyjski biskup prawosławny.
Kolejno sprawował godności biskupa nowogrodzko-siewierskiego, wikariusza eparchii czernihowskiej (17 lipca 1894 – 1896), tulskiego i bielowskiego (do 1904), kurskiego i biełgorodzkiego (do 1904), kurskiego i obojańskiego (do 1905). W Kursku był honorowym przewodniczącym oddziału Związku Narodu Rosyjskiego[1]. 6 maja 1909 podniesiony do godności arcybiskupiej. Awans w hierarchii duchownej zawdzięczał protekcji Władimira Sablera, który jednak w 1911, jako oberprokurator Świątobliwego Synodu Rządzącego, zdecydował się odwołać go z katedry kurskiej z powodu zaniedbania porządku w czasie jednej z uroczystości kościelnych[2]. W latach 1911–1913 arcybiskup władykaukaski i mozdocki, 1913–1914 – samarski, w latach 1914–1915 egzarcha Gruzji. Od 23 listopada 1915 metropolita petersburski i ładoski.
Objęcie katedry egzarchy Gruzji zawdzięczał protekcji Rasputina, który najprawdopodobniej zwrócił na niego uwagę z powodu faktu, iż Pitirim był oskarżany o homoseksualizm, nawiązywanie romansów z młodszymi od siebie mnichami oraz wspieranie sekty chłystów. Bezgranicznie ufająca Rasputinowi caryca Aleksandra Fiodorowna pragnęła doprowadzić do sytuacji, w której najwyższe godności Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego obejmą ludzie uważający go, podobnie jak ona, za świętego starca. Dlatego w 1914 skłoniła cara Mikołaja II do poparcia kandydatury Pitirima na egzarchę Gruzji mimo przeciwnej opinii Świątobliwego Synodu Rządzącego, motywowanej faktem, iż już w eparchiach tulskiej i kurskiej hierarcha prowadził gorszący tryb życia[3]. W podobnych okolicznościach, posiadając dodatkowo rekomendację carskiego namiestnika Kaukazu hr. Iłłariona Woroncowa-Daszkowa[1] metropolita Pitirim objął w 1915 katedrę petersburską[4]; zajął na niej miejsce metropolity Włodzimierza (Bogojawleńskiego), otwartego krytyka Rasputina[2].
W 1917, po rewolucji lutowej, zmuszony do ustąpienia z urzędu z powodu wcześniejszych kontaktów z Rasputinem oraz z powodu homoseksualizmu. W czasie rosyjskiej wojny domowej otwarcie popierał działalność gen. Denikina. Zmarł 25 marca 1919 w Nowoczerkasku.
.jpg)
Rosja
