Planowane załogowe loty kosmiczne
Planowane załogowe loty kosmiczne. Daty zaplanowanych startów ulegają często zmianom (na ogół opóźnieniom). Niektóre misje mogą też zostać z różnych powodów anulowane.
Spis treści
- 1 Do 2021
- 2 Dalsze plany
- 2.1 Program NASA: Commercial Crew Program
- 2.2 Loty załogowe NASA do ISS
- 2.3 Prywatne projekty załogowe amerykańskich przedsiębiorstw
- 2.4 Loty załogowe Rosji (Roskosmosu) do ISS
- 2.5 Loty NASA w ramach programu SLS
- 2.6 Loty komercyjne do stacji Bigelow Aerospace
- 2.7 Loty załogowe Chin
- 2.8 Loty załogowe Indii
- 2.9 Loty załogowe innych krajów
- 3 Przypisy
- 4 Bibliografia
Do 2021[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie daty podane są według uniwersalnego czasu koordynowanego (UTC). W nawiasach podano liczbę misji astronauty, łącznie z planowaną. Adnotacja „dowódca” oznacza dowódców misji, a w przypadku dowódców stałych załóg ISS (ekspedycji) dodano adnotację „dowódca Ekspedycji” z podaniem jej numeru.
| Misja | Data | Załoga | Opis |
|---|---|---|---|
 Dragon 2 SpX-DM2
|
30.12.2019 (lub początek 2020) - 5.01.2020 |
Robert Behnken (3) Douglas Hurley (3) |
Lot testowy w ramach programu CCP |
| CST-100 Starliner Boe-CFT
|
30.12.2019 (lub początek 2020) - maj 2020 |
Edward Fincke (4) Christopher Ferguson (4) Nicole Mann (1) |
Lot testowy w ramach programu CCP i transport stałej załogi amerykańskiej części ISS |
 Sojuz MS-16
|
20.03 - październik 2020 | Nikołaj Tichonow (1) – dowódca Andriej Babkin (1) Akihiko Hoshide (3) |
Stała załoga stacji ISS |
| Dragon 2 USCV-1
|
maj - listopad 2020 | Victor Glover (1) Mike Hopkins (2) Soichi Noguchi (3) ? |
Stała załoga amerykańskiej części stacji ISS. Pierwszy lot w ramach kontraktu NASA z przedsiębiorstwem SpaceX |
| Sojuz MS-17
|
21.10.2020 - marzec 2021 | Anatolij Iwaniszyn (3) – dowódca Iwan Wagner (1) Christopher Cassidy (3) |
Stała załoga stacji ISS |
| Starship Mk 5
|
grudzień 2020 | ? | Pierwszy załogowy orbitalny test statku Starship przedsiębiorstwa SpaceX |
| CST-100 Starliner USCV-2
|
listopad 2020 - maj 2021 | John Cassada (1) Sunita Williams (3) Thomas Pesquet (2) ? |
Stała załoga amerykańskiej części stacji ISS. Pierwszy lot w ramach kontraktu NASA z przedsiębiorstwem Boeing |
| Sojuz MS-18
|
marzec 2021 - ? | Siergiej Ryżykow (2) – dowódca Siergiej Kudź-Swierczkow (1) Thomas Marshburn (3) |
Stała załoga stacji ISS |
| Dragon 2 USCV-3
|
maj - listopad 2021 | ?, ?, ?, ? | Stała załoga amerykańskiej części stacji ISS |
 Shenzhou 12
|
2021 | ?, ?, ? | Pierwszy lot do stałej stacji orbitalnej Tiangong |
| Sojuz MS-19
|
wrzesień 2021 - ? | ?, ?, ? | Stała załoga stacji ISS |
| CST-100 Starliner USCV-4
|
listopad 2021 - maj 2022 | ?, ?, ?, ? | Stała załoga amerykańskiej części stacji ISS |
| Shenzhou 13
|
2021 | ?, ?, ? | Lot do stałej stacji orbitalnej Tiangong |
 Gaganyaan
|
grudzień 2021 | ?, ?, ? | Pierwszy lot załogowy Indii |
Dalsze plany[edytuj | edytuj kod]
W zakresie załogowych lotów kosmicznych kilkuletnie plany są zawsze obarczone dużą niepewnością i należy je traktować jako przybliżone w znaczeniu: „nie wcześniej niż...”.
Program NASA: Commercial Crew Program[edytuj | edytuj kod]
Commercial Crew Program (CCP) finansowany przez NASA ma na celu wspomożenie prywatnych przedsiębiorstw astronautycznych w budowie statków załogowych, które będą transportować 4-osobowe załogi (maksymalnie 7 osób) do i z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na ostatnim etapie w programie uczestniczą dwa przedsiębiorstwa, które otrzymały już kontrakty NASA na przeprowadzenie kilku pierwszych lotów. Wcześniej, na przełomie lat 2019 i 2020 zostaną przeprowadzone testowe loty załogowe z udziałem astronautów NASA[1].
Loty załogowe NASA do ISS[edytuj | edytuj kod]
W wyniku programu CCP wyłoniono dwie firmy: Boeing i SpaceX, które otrzymują już kontrakty na poszczególne loty z załogami ISS. Według obecnych planów pierwszy z tych lotów, określanych jako US Crew Vehicle (USCV), odbędzie się w maju 2020 r. Loty te będą realizowane naprzemiennie statkami Dragon 2 i CST-100 Starliner.
Prywatne projekty załogowe amerykańskich przedsiębiorstw[edytuj | edytuj kod]
Amerykańska firma SpaceX kierowana przez Elona Muska od 2010 r. propaguje projekt kolonizacji Marsa[2]. W 2016 r. zostały opublikowana ogólna koncepcja projektu, oparta na systemie transportu międzyplanetarnego Interplanetary Transport System (ITS)[3]. W latach 2017 i 2018 koncepcja ta dwukrotnie została mocno zmieniona ze znacznym ograniczeniem jej rozmachu. Statek nosi obecnie nazwę Starship, a jego pierwszy stopień Super Heavy. Obecnie planuje się, że ten system transportu będzie mógł wynieść ładunek ok. 100 t na orbitę wokółziemską (LEO), albo umieścić go na powierzchni Marsa jeśli na LEO odbędzie się dotankowanie statku, w tym kilkudziesięciu pasażerów[4]. Pierwsze loty bezzałogowe w kierunku Marsa miałyby odbyć się w 2022 r., a załogowe w 2024 r. Ponadto zapowiedziano przeprowadzenie w 2023 r. załogowego lotu statku wokół Księżyca.
Inne załogowe projekty marsjańskie, takie jak Mars One, powszechnie są traktowane jako nierealne i będące wyłącznie próbami wydobycia funduszy od sponsorów[5].
Loty załogowe Rosji (Roskosmosu) do ISS[edytuj | edytuj kod]
Do czasu wdrożenia do służby nowych statków amerykańskich w ramach programu CCP, załogi ISS będą wymieniane, tak jak obecnie, przez rosyjskie statki Sojuz w wersji MS, które będą startowały cztery razy każdego roku z 3-osobowymi załogami. Od 2019 r., o ile wejdą już do służby amerykańskie statki budowane w ramach programu CCP, będą odbywały się rocznie dwa starty Sojuzów na ISS. Nie przewiduje się dla tych statków innych zastosowań (oprócz sporadycznego udostępniania miejsc komercyjnie).
W 2024 r. (z bardzo prawdopodobnym opóźnieniem) przewidziany jest pierwszy start nowego rosyjskiego statku załogowego o nazwie Federacja, w 2019 r. zmienionej na Orioł (Orzeł), którego perspektywiczne zadania obejmują także eksplorację dalszego kosmosu, w tym załogowe loty księżycowe.
Loty NASA w ramach programu SLS[edytuj | edytuj kod]
Program Space Launch System finansowany przez NASA ma na celu budowę systemu bardzo ciężkich rakiet nośnych, porównywalnych z rakietą księżycową Saturn V, który umożliwi załogową eksplorację dalszego kosmosu, w tym Księżyca i Marsa. Załogowym statkiem wynoszonym przez tę rakietę będzie kapsuła Orion budowana pod kątem wypraw w dalszy kosmos. Obecnie przewidziane są następujące loty załogowe w ramach tego programu[6]:
- SLS-1/Artemis 2 – 2022-2023: pierwszy załogowy lot statku Orion: lot wokół Księżyca i umieszczenie pierwszego modułu stacji Deep Space Gateway (DSG) na orbicie księżycowej,
- SLS-1/Artemis 3 – 2024: lot z modułem dla stacji DSG,
- SLS-1B/Artemis 4 – 2025: lot do stacji DSG z lądowaniem na Księżycu,
- SLS-1B/Artemis 5 – 2026: lot do stacji DSG z lądowaniem na Księżycu,
- SLS-1B/Artemis 6 – 2026: lot do stacji DSG z lądowaniem na Księżycu,
- SLS-1B/Artemis 7 – 2027: lot do stacji DSG z lądowaniem na Księżycu,
- SLS-2/Artemis 9 – 2029: lot do stacji DSG,
- SLS-2/Artemis 10 – 2030: lot do stacji DSG.
Loty komercyjne do stacji Bigelow Aerospace[edytuj | edytuj kod]
Firma Boeing pracuje nad wersją komercyjną kapsuły CST-100, która będzie stosowana do transportu załóg na komercyjną stację orbitalną firmy Bigelow Aerospace. Stacja będzie składać się z dwóch modułów BA 330, każdy o pojemności 330 m3, w których będą przebywały 6-osobowe załogi. Przewiduje się, że cele tych misji będą naukowe, stacja będzie wynajmowana agencjom kosmicznym lub przedsiębiorstwom zamierzającym prowadzić badania na orbicie. Rozpoczęcie funkcjonowania stacji przewiduje się ok. 2021 r.[7] Środkiem transportu do stacji będą załogowe statki Dragon 2 i Starliner.
Loty załogowe Chin[edytuj | edytuj kod]
Chiny planują budowę w latach 2021-2022 własnej załogowej stacji orbitalnej Tiangong, której trzyosobowe załogi będą wymieniane statkami Shenzhou, prawdopodobnie dwa razy w roku. Pierwszy start do stacji odbędzie się w 2021 r. Do tego czasu nie są przewidziane loty statków Shenzhou.
W dalszej perspektywie, najwcześniej w połowie lat 20., planowane jest wdrożenie nowej kapsuły załogowej, która będzie mogła być wykorzystana także do załogowych lotów księżycowych[8], których rozpoczęcie jest przewidziane w latach 2031-2036.
Loty załogowe Indii[edytuj | edytuj kod]
Nad własnym programem załogowym pracują także Indie[9] (ISRO). Oficjalnie program załogowy ogłoszono w 2018 r. Rakietą nośną do wynoszenia trójosobowej kapsuły Gaganyaan będzie GSLV MkIII. Pierwszy lot z jednym astronautą na pokładzie planowany jest w grudniu 2021 r.[10]
Loty załogowe innych krajów[edytuj | edytuj kod]
Własne korpusy astronautów utrzymują ponadto Europa (Europejska Agencja Kosmiczna), Japonia i Kanada, których astronauci biorą udział w pracach załóg ISS korzystając z transportu na pokładzie statków amerykańskich i rosyjskich.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Anna Heiney: Commercial crew demo missions manifested for Dragon 2 and CST-100 (ang.). blogs.nasa.gov, 2017-10-05. [dostęp 2017-10-07].
- ↑ Paul Harris, Elon Musk: 'I'm planning to retire to Mars' | Discover, the Guardian, 31 lipca 2010 [dostęp 2016-05-12].
- ↑ Adam Krzysztof Piech: Interplanetary Transport System – Mars dla każdego? (pol.). kosmonauta.net, 2016-10-02. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ Michał Moroz: Aktualizacja planów marsjańskich SpaceX (pol.). kosmonauta.net, 2017-09-29. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ Andrew Owens, Koki Ho, Samuel Schreiner, Olivier de Weck: An independent assessment of the technical feasibility of the Mars One mission plan – Updated analysis (ang.). W: Acta Astronautica, vol. 120, March-April 2016 [on-line]. s. 192-228. [dostęp 2016-01-23].
- ↑ NASA finally sets goals, missions for SLS – eyes multi-step plan to Mars | NASASpaceFlight.com, www.nasaspaceflight.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Travel to the moon — and beyond — may go through North Las Vegas (ang.). Las Vegas Review-Journal, 2014-04-30. [dostęp 2014-05-03].
- ↑ Hubert Bartkowiak: Szczegóły nowego chińskiego statku załogowego (pol.). Kosmonauta.net, 2015-10-25. [dostęp 2015-11-07].
- ↑ Jan Szturc: Nowości z indyjskiego programu załogowego (pol.). Kosmonauta.net, 2014-11-18. [dostęp 2015-11-07].
- ↑ Michał Moroz: Indie mają umieścić człowieka na orbicie do 2022 (pol.). Kosmonauta.net, 2018-08-15. [dostęp 2018-08-18].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Consolidated Launch Manifest. NASA.
- Planowane załogowe loty kosmiczne. Loty kosmiczne.
- Manned Spaceflight Schedule. Spacefacts.
- Schedule of ISS flight events. NASA SpaceFlight.com.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
