Pluszcze
| ||
| Cinclidae[1] | ||
| Sundevall, 1836 | ||
.jpg) Przedstawiciel rodziny – pluszcz zwyczajny (C. cinclus) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | śpiewające | |
| Rodzina | pluszcze | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
Cinclus hydrophilus Borkhausen, 1797 = Sturnus cinclus Linnaeus, 1758 | ||
| Synonimy | ||
|
Rodzaju: | ||
| Rodzaje | ||
| ||
| Zasięg występowania | ||
 Zasięg występowania poszczególnych gatunków z rodzaju Cinclus: pluszcz meksykański pluszcz białogłowy pluszcz rdzawogardły pluszcz zwyczajny pluszcz ciemny pluszcz zwyczajny i pluszcz ciemny | ||
Pluszcze[4] (Cinclidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzina obejmuje gatunki występujące w okolicach wartkich, czystych strumieni na obszarze Europy, Azji, północno-zachodniej Afryki, zachodniej części Ameryki Północnej oraz północnej części Andów w Ameryce Południowej[5][6].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 14–23 cm, masa ciała 39,5–88 g (samce z reguły większe od samic)[7].
Pluszcze żywią się larwami owadów wodnych oraz drobnymi rybami. Gniazda z mchu budują w pobliżu wody. Samice pluszczy składają od 3 do 6 białych jaj. Obydwoje rodzice zajmują się pisklętami.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Cinclus: epitet gatunkowy Sturnus cinclus Linnaeus, 1758; gr. κιγκλος kinklos – mały, przybrzeżny machający ogonem ptak wymieniony przez Arystotelesa, Arystofanesa, Aelianusa i innych autorów, być może pliszka lub bekas, ale nigdy właściwie nie zidentyfikowany. Nazwa różnie traktowana przez późniejszych autorów, np. jako pliszka, bekas, pluszcz, drozd lub kos. W ornitologii cinclus kojarzy się z wielką różnorodnością niepowiązanych ze sobą ptaków podobnych do drozdów, ale rzadko z prawdziwymi drozdami[8].
- Accentor: nowołac. accentor – chórzysta, od łac. ad – w kierunku, do; cantor, cantoris – śpiewak, od canere – śpiewać[9]. Gatunek typowy: Accentor aquaticus Bechstein, 1797 = Sturnus cinclus Linnaeus, 1758.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami[4]:
- Cinclus cinclus – pluszcz zwyczajny
- Cinclus pallasii – pluszcz ciemny
- Cinclus mexicanus – pluszcz meksykański
- Cinclus leucocephalus – pluszcz białogłowy
- Cinclus schulzii – pluszcz rdzawogardły
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cinclidae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.M. Bechstein: Getreue Abbildungen naturhistorischer Gegenstèande in Hinsicht auf Bechsteins kurzgefasste gemeinnèutzige Naturgeschichte des In- und Auslandes: fèur Eltern, Hofmeister, Jugendlehrer, Erzieher und Liebhaber der Naturgeschichte. Cz. 2. Nèurnberg: In der Schneider und Weigelschen Kunst- und Buch- handlung, 1797, s. 47. (niem.)
- ↑ M.B. Borkhausen: Deutsche Fauna, oder, Kurzgefasste Naturgeschichte der Thiere Deutschlands. Erster Theil, Saugthiere und Vögel. Frankfurt am Mayn: bey Varrentrapp und Wenner, 1797, s. 300. (niem.)
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cinclidae Sundevall, 1836 - pluszcze - Dippers (wersja: 2020-09-20). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-23].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dippers, leafbirds, flowerpeckers, sunbirds (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Dippers (Cinclidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].
- ↑ S. Ormerod & S. Tyler: Family Cinclidae (Dippers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 353–355. ISBN 84-87334-72-5. (ang.)
- ↑ Jobling 2017 ↓, s. Cinclus.
- ↑ Jobling 2017 ↓, s. Accentor.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2017-07-10]. (ang.)