Polski Kontyngent Wojskowy na Morzu Śródziemnym (NATO)
| ||
 Operacja Active Endeavour (2005-2016) Operacja Sea Guardian (2016-2019)
| ||
 Morze Śródziemne | ||
| Historia | ||
| Państwa wystawiające |  Polska
| |
| Decyzja o użyciu | 14 grudnia 2014 M.P. z 2004 r. nr 54, poz. 905 (pierwsze) | |
| Rozpoczęcie misji | 14 stycznia 2005 (pierwszy) | |
| Zakończenie misji | 30 czerwca 2019 (ostatni) | |
| Liczba zmian | 9 kontyngentów 11 zmian | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszej zmiany | kmdr por. Sławomir Wiśniewski | |
| Ostatniej zmiany | kmdr por. Paweł Werner | |
| Organizacja | ||
| Typ | operacyjny | |
| Podporządkowanie | MC JFC Neapol (OORP "Bielik", "Kondor") SNMG-1 (ORP "Gen. K. Pułaski) SNMCMG-1 i SNMCMG-2 (ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki")
| |
| Liczebność | ok. 25 żołnierzy (OORP "Bielik", "Kondor") ok. 215 żołnierzy (ORP "Gen. K. Pułaski) ok. 60-70 żołnierzy (ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki") | |
Polskie kontyngenty wojskowe na Morzu Śródziemnym[a] - wydzielone komponenty Marynarki Wojennej, przeznaczone do zabezpieczenia Morza Śródziemnego w ramach operacji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (operacje Active Endeavour i Sea Guardian po zamachach z 11 września od 2005 roku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na mocy artykułu 5. traktatu waszyngtońskiego siły morskie NATO i państw sojuszniczych rozpoczęły w 6 października 2001 koordynowaną przez Dowództwo Morskie Dowództwa Sił Połączonych (Maritime Command Joint Force Command, MC JFC) w Neapolu operację zabezpieczenia żeglugi i zapobiegania terroryzmowi na Morzu Śródziemnym, nazwaną 26 października Active Endeavour. W listopadzie 2016, ze względu na zmianę charakteru zagrożeń na Morzu Śródziemnym w związku z kryzysem migracyjnym operacja Active Endeavour została zastąpiona operacją Sea Guardian, nie bazującą na artykule 5. traktatu waszyngtońskiego.
Polska Marynarka Wojenna do operacji dołączyła dopiero na początku 2005. Najczęściej są to okręty podwodne (ORP "Bielik" – trzykrotnie i ORP "Kondor" – raz), których zmiany, w przeciwieństwie do kontyngentów Wojsk Lądowych, są krótsze, bo 3-miesięczne.
Do ich zadań należy:
- monitorowanie statków i w razie konieczności ich kontrolowanie,
- zapobieganie przemytowi ludzi i towarów,
- zapobieganie wspierania terroryzmu.
Ponadto doraźnie, na odmienne i nieregularne okresy czasu, do Operacji Active Endeavour lub Sea Guardian włączane są polskie okręty wchodzące w skład rotacyjnie operujących na Morzu Śródziemnym Stałego Zespołu Sił Morskich NATO – Grupa 1 (Standing NATO Maritime Group One, SNMG-1) lub Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO – Grupa 1 (Standing NATO Mine Countermeasures Group 1, SNMCMG-1), w celu wykonywania powyższych zadań w konkretnych rejonach lub okolicznościach. Dotychczas były to:
- ORP "Gen. K. Pułaski" – 2006, patrolowanie rejonu Kanału Sueskiego w poszukiwaniu statków podejrzanych o wspieranie terroryzmu,
- ORP "Gen. K. Pułaski" – 2008,
- ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki" – 2011, wzmożenie działań NATO w związku z wojną domową w Libii (okręt nie brał jednak udziału w Operacji Unified Protector)
- ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki" – 2017
- ORP "Gen. K. Pułaski" – 2019.
Kontyngenty[edytuj | edytuj kod]
| Kontyngent | Początek | Koniec | Dowódca | Okręt | Liczebność | Podporządkowanie |
|---|---|---|---|---|---|---|
| PKW Bielik | 14.01.2005 | 29.04.2005 | kmdr por. Sławomir Wiśniewski | ORP "Bielik" | 26 marynarzy | MC JFC Neapol |
| PKW Pułaski | 01.03.2006 | 14.03.2006 | kmdr ppor. Kazimierz Mazurkiewicz | ORP "Gen. K. Pułaski" | 215 marynarzy | SNMG-1 |
| PKW Bielik | 11.10.2006 | 12.2006 | kmdr por. Sławomir Wiśniewski | ORP "Bielik" | 26 marynarzy | MC JFC Neapol |
| 01.2007 | 29.03.2007 | kmdr ppor. Grzegorz Chomicz | ||||
| PKW Pułaski | 28.07.2008 | 08.2008 | kmdr ppor. Piotr Nieć | ORP "Gen. K. Pułaski" | 215 marynarzy | SNMG-1 |
| PKW Kondor | 10.10.2008 | 12.2008 | kmdr ppor. Piotr Pawłowski | ORP "Kondor" | 27 marynarzy | MC JFC Neapol |
| 01.2009 | 31.03.2009 | kmdr ppor. Arkadiusz Teska | ||||
| PKW Bielik | 15.11.2010 | 02.2011 | kmdr por. Piotr Pawłowski | ORP "Bielik" | 26 marynarzy | |
| PKW Czernicki | 14.03.2011 | 18.06.2011 | kpt. mar. Marek Szwarc | ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki" | 59 marynarzy | SNMCMG-1 |
| PKW Czernicki | 17.01.2017 | 06.07.2017 | kmdr por. Aleksander Urbanowicz | ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki" | 70 marynarzy | SNMCMG-2 |
| PKW Pułaski | 01.02.2019 | 30.06.2019 | kmdr por. Paweł Werner | ORP "Gen. K. Pułaski" | 215 marynarzy | SNMG-1 |
ORP "Bielik"
ORP "Gen. K. Pułaski"
ORP "Kondor"
ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki"
.jpg)
.jpg)
Odznaczenia za udział w kontyngencie[edytuj | edytuj kod]
Od 13 maja 2010 żołnierzom PKW Bielik, Pułaski, Kondor i Czernicki przysługuje pamiątkowe odznaczenie zwane Gwiazdą Morza Śródziemnego.
Baretka pamiątkowego odznaczenia Gwiazdy Morza Śródziemnego ustanowionego 12 lutego 2010
Baretka medalu NATO za operację Active Endeavour
Baretka medalu NATO za operację Active Endeavour (wzór: od 2011)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Formalne nazwy kontyngentów:
- PKW Bielik:
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego na Morzu Śródziemnym (M.P. z 2004 r. nr 54, poz. 905)
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Sił Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w operacji Active Endeavour na Morzu Śródziemnym (M.P. z 2006 r. nr 68, poz. 696)
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Sił Zadaniowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w operacji Active Endeavour na Morzu Śródziemnym (M.P. z 2010 r. nr 77, poz. 961)
- PKW Pułaski
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Sił Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego wydzielonych do operacji Active Endeavour na Morzu Śródziemnym (M.P. z 2006 r. nr 13, poz. 168)
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Stałego Zespołu Sił Morskich Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w operacji Active Endeavour na Morzu Śródziemnym i na Morzu Czarnym (M.P. z 2008 r. nr 52, poz. 461)
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Stałego Zespołu Morskiego Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego – Grupa 1 w działaniach na Oceanie Atlantyckim, Morzu Norweskim, Morzu Północnym, Morzu Bałtyckim i Morzu Śródziemnym (M.P. z 2019 r. nr , poz. 130)
- PKW Kondor
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Sił Zadaniowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do operacji Active Endeavour na Morzu Śródziemnym (M.P. z 2008 r. nr 72, poz. 649)
- PKW Czernicki
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego – Grupa 1 w operacji Active Endeavour na Morzu Śródziemnym (M.P. z 2011 r. nr 20, poz. 204)
- Polski Kontyngent Wojskowy w składzie Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego – Grupa 2 w działaniach na Morzu Śródziemnym, Morzu Czarnym i Morzu Egejskim (M.P. z 2016 r. nr 0, poz. 1253)
- PKW Bielik:
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ORP Bielik. [dostęp 18 marca 2011].
- ORP Pułaski. [dostęp 18 marca 2011].
- ORP Kondor. [dostęp 18 marca 2011].
- ORP Czernicki. [dostęp 18 marca 2011].