RWD-9
| ||
| ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Producent | DWL | |
| Konstrukcja | mieszana | |
| Załoga | 4 osoby | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 1933 | |
| Wycofanie ze służby | 1938 | |
| Dane techniczne | ||
| Napęd | Walter Bora, GR-760 | |
| Moc | 162 kW (220 KM), 212 kW (290 KM) | |
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 11,64 m | |
| Długość | 7,6 m | |
| Wysokość | 2,03 m | |
| Powierzchnia nośna | 16 m² | |
| Masa | ||
| Własna | 560 kg | |
| Zapas paliwa | 160 l | |
| Osiągi | ||
| Prędkość maks. | 281 km/h | |
| Prędkość przelotowa | 255 km/h / 245 km/h (dla silnika GR-760) | |
| Prędkość minimalna | 54 km/h | |
| Prędkość wznoszenia | 6,1 m/s | |
| Pułap | 7000 m | |
| Zasięg | 800 km (dla silnika GR-760) | |
| Rozbieg | 55 m | |
RWD-9 – polski samolot, rozwinięcie konstrukcji RWD-6, który wygrał zawody Challenge 1932.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Podobnie jak w przypadku RWD-6 prototyp samolotu zbudowany został z pieniędzy społecznych. Zbudowany został specjalnie z myślą o uczestnictwie w zawodach Challange w 1934 roku. W konstrukcji uwzględniono przyczynę katastrofy, w której zginęli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura, tzn. zbyt mało sztywne skrzydło. Pierwszy lot RWD-9 odbył się 4 grudnia 1933 roku. Samolot oblatał pilot doświadczalny RWD, Kazimierz Chorzewski. Prototyp napędzany był rzędowym silnikiem Menasco o mocy 195 kW (265 KM), 4 egz. w wersji RWD-9S posiadała prototypowe polskie silniki gwiazdowe z reduktorem Skoda GR-760 o mocy 213 kW (290 KM) konstrukcji inż. Stanisława Nowkuńskiego, a 4 kolejne egzemplarze w wersji RWD-9W z czechosłowackimi silnikami Walter Bora o mocy 162 kW (220 KM).
Innowacyjnością RWD-9 było: zastosowanie interceptorów sprzężonych z lotkami (dla poprawy sterowności poprzecznej na małych prędkościach), szczelinowe klapy również sprzężone z lotkami i slotami (dla obniżenia prędkości minimalnej), sprawny system składania skrzydła (czas jedynie 44 sekundy), podwozie z amortyzacją o dużym skoku i skutecznymi hamulcami (dla skrócenia dobiegu).
Samolot RWD-9S nr. rej. SP-DRD z nr. konkursowym 71, załoga kpt. Jerzy Bajan i mech. Gustaw Pokrzywka zajęła na Challange’u w 1934 I miejsce. II miejsce także należało do Polaków – samolot SP-DRC pilotowała załoga Stanisław Płonczyński i Stanisław Ziętek. Kolejne miejsca zajęte przez RWD-9S na tych zawodach to 7 i 15, ponadto RWD-9W w barwach Czechosłowacji zajął 8 miejsce (pilot Jan Anderle).
W samolocie SP-DRC, w katastrofie nad Zatoką Gdańską zginęli lecący jako pasażerowie gen. Gustaw Orlicz-Dreszer oraz ppłk. i zawodnik piłkarskiej Polonii Warszawa, Stefan Loth z pilotem, kpt. Aleksandrem Łagiewskim w wyniku zawadzenia samolotem o taflę wody.
Losy poszczególnych egzemplarzy[edytuj | edytuj kod]
- nr ser. 62 – znaki (brak) – silnik Menasco Buccaner – pierwszy prototyp wyposażony w silnik rzędowy, skrzydła bez klap i płaskie szyby kabiny. Używany przez DWL do prób w locie, później przebudowany na RWD-20.
- nr ser. 90 – SP-DRF – silnik Skoda GR760 – w 1936 zniszczony w wypadku w Ustianowej – pilot kpt. Edward Peterek (komendant Wojskowego Ośrodka Szybowcowego) i mechanik (?) wyszli z niewielkimi obrażeniami.
- nr ser. 95 – SP-DRA – silnik Walter Bora – pozostawiony w Algierze po uszkodzeniu silnika – sprzedany lotnictwu hiszpańskiemu – nr rej EM-W46 – rozbity 31.10.1936 koło Limoux (Francja) – zachował się oryginalny ster kierunku oraz drobne elementy.
- nr ser. 96 – SP-DRC – silnik Skoda GR760 – rozbity 16.07.1936 – prawdopodobnie zawadził o wodę, pojawiały się plotki o sabotażu (konstruktorów nie dopuszczono do wraku). Śmierć ponieśli – pilot kpt. Aleksander Łagiewski i pasażer gen. Gustaw Orlicz-Dreszer.
- nr ser. 97 – SP-DRB – silnik Walter Bora – sprzedany lotnictwu hiszpańskiemu – nr rej EM-W50(?) – dalsze losy nieznane.
- nr ser. 98 – OK-AMD – silnik Walter Bora – używany przez Czechosłowackie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – sprzedany 1.12.1937 – dalsze losy nieznane.
- nr ser. 99 – SP-DRD – silnik Skoda GR760 – Przekazany kpt. Bajanowi jako nagroda za zwycięstwo w Challange, później w latach 1936-1938 używany w Aeroklubie Warszawskim. Zniszczony we wrześniu 1939.
- nr ser 100 – SP-DRE – silnik Skoda GR760 – zakupiony przez francuski Ośrodek Prób Lotniczych (Centre d’Essai en Vol) w Villacoublay – nr rej. F-AKHE po zniszczeniu silnika nieumiejętną obsługą skasowany.
- nr ser 101 – OK-AMC – silnik Walter Bora – poważnie uszkodzony przed Challange – po naprawie używany przez Czechosłowackie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – dalsze losy nieznane.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Glass A., Polskie konstrukcje lotnicze do 1939, Tom II, Stratus, Sandomierz 2007.
- Taylor J.H. (ed.), Jane’s Encyclopedia of Aviation, Studio Editions, London 1989, s. 29.
- Jerzy B Cynk, Polish Aircraft 1893–1939, Putnam, London 1971,, London: Putnam, 1971, ISBN 0-370-00085-4, OCLC 241671.
- Leszek Dulęba, Samoloty RWD, Andrzej Glass, Warszawa: WKiŁ, 1983, ISBN 83-206-0315-3, OCLC 439161442.
|
