Roman Sitko
| ||
protonotariusz apostolski męczennik | ||
Data i miejsce urodzenia | 30 marca 1880 Czarna Sędziszowska | |
Data i miejsce śmierci | 12 października 1942 Obóz koncentracyjny w Auschwitz-Birkenau | |
Czczony przez | Kościół katolicki | |
Beatyfikacja | 13 czerwca 1999 Warszawa przez Jana Pawła II | |
Wspomnienie | 12 czerwca | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() |
Roman Sitko (ur. 30 marca 1880 w Czarnej Sędziszowskiej, zm. 12 października 1942 w Auschwitz-Birkenau) – polski duchowny katolicki, błogosławiony Kościoła katolickiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był jednym z ośmiorga dzieci Wawrzyńca i Marii Borys. Po śmierci matki (1886) i ślubie ojca z wdową Ludwiną Porzuczek od 1889 roku wychowywał się w Kamionce. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Czarnej i w Sędziszowie Małopolskim.
Ukończył gimnazjum im. ks. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie, a po egzaminie maturalnym w 1900 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 czerwca 1904 r. z rąk bpa Leona Wałęgi.
W lipcu 1904 roku został kapelanem biskupim oraz prefektem Małego Seminarium. W latach 1907-1921 przebywał w Mielcu.
W tym czasie był katechetą w miejscowym C. K. Gimnazjum, przyczynił się do wniesienia przyzakładowej bursy, której był kierownikiem[1]. Prace budowlane trwały od wiosny 1911 do jesieni 1912 (bursa stanowi część kompleksu Zespołu Szkół Ekonomicznych im. bł. ks. Romana Sitki)[2].
Roman Sitko był sekretarzem Tarnowskiego Koła Teologicznego, współredaktorem i wydawcą pisma "Dobry Pasterz". W Tarnowie pełnił także obowiązki katechety. W 1922 roku mianowany został kanclerzem Kurii Biskupiej w Tarnowie, a w 1936 został rektorem Seminarium, gdzie uprzednio studiował.
W 1935 r. zainicjował budowę kościoła na Grabówce w Tarnowie i stanął na czele Komitetu Budowy. We wrześniu 1941 r. ten budynek, jeszcze w stanie surowym, został przejęty na potrzeby armii okupanta.
Po wybuchu II wojny światowej prowadził (z przerwami) nauczanie alumnów. 22 maja 1941 w Błoniu koło Tarnowa Gestapo dokonało jego aresztowania. Wraz z rektorem aresztowano 19 alumnów I roku oraz dwóch przełożonych. 27 sierpnia 1942 r. został przywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau[3]. Zarejestrowany został jako numer 61908. Zamordowany przez obozowego nadzorcę.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 17 czerwca 1950)[4][5]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[6][5]
- Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (Austro-Węgry)[7]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Na początku 1998 proces beatyfikacyjny na terenie diecezji podjął biskup Wiktor Skworc. Ks. Roman Sitko został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w Warszawie 13 czerwca 1999 w grupie 108 polskich męczenników.
Na terenie Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Pasierbcu postać Romana Sitko upamiętniono rzeźbą (stacja IX Drogi Krzyżowej)[8].
W latach 2013–2014 nakręcono pierwszy film dokumentalno-fabularyzowany na jego temat. Ksiądz Roman Sitko. Bohater z wiary[9] jest pracą niezależnego reżysera Dawida Szpary[10][11]. 6 listopada 2014 r. premierę filmu gościły Lusławice – Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego[12][13][14].
W 2020 r. TVP3 Rzeszów przygotowała film dokumentalny Miłość większa niż śmierć. Ks. Roman Sitko w reżyserii ks. Józefa Brzostowskiego. Premierowa emisja miała miejsce w sobotę 17 października 2020[15][16][17].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcjii Gimnazjum Państwowego w Mielcu za rok szkolny 1920/21. Tarnów: 1921, s. 3, 9.
- ↑ Krzysztof Haptaś , Zarys historii Bursy gimnazjalnej im. ks. Stanisława Konarskiego w Mielcu, Mielec: Parafia pw. Ducha Świętego w Mielcu, 2012, s. 14, ISBN 978-83-936564-0-0 .
- ↑ Roman Sitko. auschwitz.org. [dostęp 2020-04-25].
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 75, poz. 872 „za zasługi w pracy społecznej”.
- ↑ a b Krzysztof G. Gucwa: Bardzo szanowany rektor. Numer 61908 z KL Auschwitz. Tarnów: JAMAKASZ, 2014, s. 63. ISBN 978-83-938416-9-1.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1020.
- ↑ Droga Krzyżowa, Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Pasierbcu [dostęp 2020-07-20] .
- ↑ Ks. Roman Sitko. Bohater z wiary. w bazie filmpolski.pl
- ↑ Dawid Szpara w bazie filmpolski.pl
- ↑ Tarnów. Kręcili film o księdzu, gdy wkroczyła policja (pol.). [dostęp 2014-11-05].
- ↑ Błogosławiony ksiądz Roman Sitko na dużym ekranie (pol.). [dostęp 2014-11-05].
- ↑ Sądeckie akcenty w filmie o bł. ks. Romanie Sitko (pol.). [dostęp 2014-11-05].
- ↑ Bohater z wiary (pol.). [dostęp 2014-11-05].
- ↑ „Miłość większa niż śmierć” i Muzyczny Festiwal w Łańcucie - premiery TVP3 Rzeszów (pol.). rzeszow.tvp.pl, 2020-10-17. [dostęp 2020-12-06].
- ↑ Gość TVP3 Rzeszów: ks. Józef Brzostowski (pol.). rzeszow.tvp.pl, 2020-10-14. [dostęp 2020-12-06].
- ↑ Miłość większa niż śmierć. Ks. Roman Sitko (pol.). rzeszow.tvp.pl, 2020-10-17. [dostęp 2020-12-06].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ks. Adam Nowak, Ksiądz rektor Roman Sitko. Życie, działalność, męczeństwo, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej BIBLOS, Tarnów 1998, ISBN 83-86889-54-3.
- ks. Stanisław Sojka, Męczennicy 1939–1945. Błogosławiony ks. Roman Sitko, Zeszyt 45, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2001, ISBN 83-88743-64-3.
- Krzysztof G. Gucwa, Bardzo szanowany rektor. Numer 61908 z KL Auschwitz, Wydawca JAMAKASZ, Tarnów 2014, ISBN 978-83-938416-9-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie
- Beato Romano (Roman) Sitko (wł.)
- Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Roman Sitko w Encyklopedii miasta Mielca
Poprzednik Edward Komar |
Rektor WSD w Tarnowie 1936-1941 |
Następca Władysław Węgiel |
- 108 błogosławionych polskich męczenników z okresu II wojny światowej
- Duchowni diecezji tarnowskiej
- Galicyjscy duchowni rzymskokatoliccy
- Galicyjscy nauczyciele
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Ludzie związani z Mielcem
- Ludzie związani z Rzeszowem
- Ludzie związani z Tarnowem
- Ludzie związani z gminą wiejską Tarnów
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Ofiary KL Auschwitz
- Polacy odznaczeni Krzyżem Jubileuszowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
- Polscy duchowni katoliccy – ofiary represji Niemiec nazistowskich w Polsce 1939–1945
- Polscy katecheci
- Polscy nauczyciele języka francuskiego
- Polscy protonotariusze apostolscy
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Rektorzy wyższych seminariów duchownych w Polsce
- Urodzeni w 1880
- Zmarli w 1942