Ryjkonosowe
| ||
| Macroscelidea[1] | ||
| Butler, 1956 | ||
 Przedstawiciel rzędu – sorkonos czarno-rdzawy (Rhynchocyon petersi) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | ryjkonosowe | |
| Synonimy | ||
| ||
| Rodziny | ||
Ryjkonosowe[3], ryjkonosy, długoszki (Macroscelidea) – monotypowy rząd niewielkich, naziemnych ssaków łożyskowych z podgromady żyworodnych (Theria) o wydłużonym nosie i cienkich, krótkich kończynach.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkują najbardziej na północ wysunięte obszary Afryki Północnej oraz większość Afryki subsaharyjskiej. Nie występują w Afryce Zachodniej i na Saharze[4][5]. Zajmują różnorodne siedliska – od obszarów suchych lub kamienistych po zarośla i lasy tropikalne.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Ich cechą charakterystyczną jest długi, elastyczny nos w kształcie ryjka, długie i cienkie kończyny, duże oczy i długi, cienki ogon. Kończyny tylne są dłuższe od przednich, skoczne. Ryjkonosowe osiągają do ok. 30 cm długości ciała (bez ogona). Budową szkieletu przypominają wiewióreczniki. Mają dobrze rozwinięte zmysły słuchu i wzroku.
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 36-42 | = | 1-3 | 1 | 4 | 2 |
| 3 | 1 | 4 | 2-3 | ||
Długoszki są aktywne głównie za dnia. Niektóre gatunki poruszają się skokami podobnie do antylop. Odżywiają się owadami i pokarmem roślinnym.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Ryjkonosowe były do niedawna słabo poznane. Dawniej zaliczano je w randze podrzędu do owadożernych lub tupajów, zajęczaków, a nawet kopytnych[6]. Wyniki badań genetycznych sugerują ich przynależność do kladu afroterów (Afrotheria) – zwierząt wywodzących się z Afryki.
Do rzędu ryjkonosowych zaliczana jest jedna rodzina ryjkonosowatych[3] (Macroscelididae) z następującymi podrodzinami[4]:
- Rhynchocyoninae Gill, 1872
- Macroscelidinae Bonaparte, 1838
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Macroscelidea, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Ch.L. Bonaparte. Synopsis Vertebratorum Systematis. „Nuovi Annali delle Scienze Naturali”. Anno I. 2, s. 113, 1838 (łac.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 21–22. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 112–114. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Order Macroscelidea. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 243. ISBN 83-01-14344-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Myers, P.: Macroscelidea (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 4 maja 2008].
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 243. ISBN 83-01-14344-4.
| ||||||||||||