Ryjkonosowe
| ||
| Macroscelidea | ||
| Butler, 1956 | ||
 Przedstawiciel rzędu – sorkonos czarno-rdzawy (Rhynchocyon petersi) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | ryjkonosowe | |
| Rodziny | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
Ryjkonosowe[1], ryjkonosy, długoszki (Macroscelidea) – rząd niewielkich, naziemnych ssaków łożyskowych o wydłużonym nosie i cienkich, krótkich kończynach.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkują najbardziej na północ wysunięte obszary Afryki Północnej oraz większość Afryki subsaharyjskiej. Nie występują w Afryce Zachodniej i na Saharze. Zajmują różnorodne siedliska – od obszarów suchych lub kamienistych po zarośla i lasy tropikalne.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Ich cechą charakterystyczną jest długi, elastyczny nos w kształcie ryjka, długie i cienkie kończyny, duże oczy i długi, cienki ogon. Kończyny tylne są dłuższe od przednich, skoczne. Ryjkonosowe osiągają do ok. 30 cm długości ciała (bez ogona). Budową szkieletu przypominają wiewióreczniki. Mają dobrze rozwinięte zmysły słuchu i wzroku.
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 36-42 | = | 1-3 | 1 | 4 | 2 |
| 3 | 1 | 4 | 2-3 | ||
Długoszki są aktywne głównie za dnia, co – obok większego mózgu – odróżnia je od większości owadożernych (Insectivora). Niektóre gatunki poruszają się skokami podobnie do antylop. Odżywiają się owadami i pokarmem roślinnym.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Ryjkonosowe były do niedawna słabo poznane. Dawniej zaliczano je w randze podrzędu do owadożernych lub tupajów, zajęczaków, a nawet kopytnych[2]. Wyniki badań genetycznych sugerują ich przynależność do kladu afroterów (Afrotheria) – zwierząt wywodzących się z Afryki.
Do rzędu ryjkonosowych zaliczana jest jedna rodzina[1]:
- ryjkonosowate (Macroscelididae)
obejmująca kilkanaście gatunków żyjących współcześnie oraz kilka wymarłych, znanych z zapisu kopalnego Afryki od eocenu[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. X. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 243. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Simons et al., Early tertiary elephant-shrews from Egypt and the origin of the Macroscelidea, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 88 (1991) (format pdf) (en)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Myers, P.: Macroscelidea (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 4 maja 2008].
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 243. ISBN 83-01-14344-4.
| |||||||||||||||||
