Samogłoska

Samogłoski kardynalne
	Przednie	Przednie scentr.	Centralne	Tylne scentr.	Tylne
Przymknięte	i • y ɨ • ʉ ɯ • u ɪ • ʏ • ʊ e • ø ɘ • ɵ ɤ • o ə ɛ • œ ɜ • ɞ ʌ • ɔ æ ɐ a • ɶ ɑ • ɒ
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Średnie
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte
Uwaga. Jeśli podano dwa symbole, to znajdujący się po lewej stronie oznacza samogłoskę niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.

Samogłoska – głoska, przy powstawaniu której uczestniczą jedynie więzadła głosowe, a strumień powietrza swobodnie przepływa przez kanał głosowy. Samogłoski charakteryzują się regularnym rozkładem energii akustycznej, mają wyraźną strukturę formantową, która decyduje o ich barwie. Podczas ich artykulacji słychać tylko jedną głoskę.

Symbole samogłosek w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA przedstawia poniższa tabela:

Klasyfikacja samogłosek

Podziału można dokonać ze względu na:

• poziomy ruch języka – s. przednie, środkowe (centralne), tylne
• pionowy ruch języka – s. wysokie (przymknięte), średnie, niskie (otwarte)
• kształt warg – s. niezaokrąglone, zaokrąglone
• udział rezonatora nosowego – s. ustne, nosowe (zapisywane z tyldą nad symbolem samogłoski).

Zobacz też

• iloczas
• klasyfikacja samogłosek
• głoska
• spółgłoska
• samogłoska nosowa
• trójkąt samogłoskowy (Benniego)
• trójkąt samogłoskowy (Hellwaga)
• diagram samogłoskowy
• samogłoski kardynalne

Bibliografia

• AlicjaA. Nagórko AlicjaA., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2007, ISBN 978-83-01-15390-8 .
• AlanA. Cruttenden AlanA., Gimpson's Pronunciation of English, wyd. 7, Londyn: Hodder Education, 2008, ISBN 978-0-340-958773 .
• PiotrP. Bąk PiotrP., Gramatyka języka polskiego - zarys popularny, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977, ISBN 83-214-0923-7 .