49°16′55″N 22°32′57″E/49,281944 22,549167Serednie Małe
| Artykuł | 49°16′55″N 22°32′57″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°17'24"N, 22°33'36"E |
| - błąd | 39 m |
| Odległość | 1259 m |
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | bieszczadzki | |||
| Gmina | Czarna | |||
| Liczba ludności | 4 | |||
| SIMC | 0990497 | |||
Położenie na mapie gminy Czarna   Serednie Małe | ||||
Położenie na mapie Polski  Serednie Małe | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  Serednie Małe | ||||
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego  Serednie Małe | ||||
| 49°16′55″N 22°32′57″E/49,281944 22,549167
| ||||
Serednie Małe – odrodzona wieś w Polsce, położona na północnym stoku Otrytu w Bieszczadach w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Czarna[1][2]. Graniczy z Olchowcem (zach.), Rosochatem (wsch.) i Polaną (płd).
Historia[edytuj | edytuj kod]
W czasach I Rzeczypospolitej wieś należała do ziemi sanockiej. Osadzona na prawie wołoskim przed 1580 przez rodzinę Kmitów. Dawne nazwy : wssi woloskye Serednye 1580, Serednie sive Polanczyk 1654, Seredni Polanczyk 1673, Serednia alias Polanczyk 1678, Serednie małe 1855, Seredne 1860. Zarówno katolicy jak i unici mieli swoje parafie w Polanie.
W XVIII–XX w. wieś była zaściankiem szlacheckim, mieszkały tam rodziny:
Była to szlachta siedząca na dziedzicznych niewielkich częściach wsi, małych folwarkach, a raczej zagrodach. W 1780 roku wieś należała do Antoniego i Ignacego Stupnickich, Marii Wiszniewskiej, Bernarda Żukotyńskiego, Aleksandra Kawczyńskiego i rodziny Kamińskich[3].
W 1831 r. jako właściciel dominum Serednie Małe wymieniany jest Paweł Michalski[4]. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Seredne Małe był Antoni Stupnicki[5].
W latach 70. XIX w. wieś liczyła 177 mieszkańców (52 katolików, 88 unitów i 32 żydów), składała się z 26 domów (9 należało do 8 rodzin szlacheckich)[6]. Natomiast w roku 1921 we wsi było już 36 domów, w których mieszkało 240 osób, w tym: 89 katolików, 144 unitów oraz 7 żydów. W czasie spisu 100 osób podało narodowość polską a 140 rusińską.
W latach 1943-1945 zamordowani w Seredniem Małem przez UPA[7]:
- 1. Cichońska Maria, żona Edwarda, 30.03.1943
- 2. Cichoński Edward, l. 45, 30.03.1943
- 3. Jastrzębski Józef, 30.03.1943
- 4. Jastrzębski Władysław, syn Józefa, 30.03.1943
- 5. Jastrzębski Jan, syn Józefa, 30.03.1943
- 6. Kwiatkowski Emil, 30.03.1943
- 7. Michalska Maria, żona Józefa, 30.03.1943
- 8. Michalski Józef, l. 37, 30.03.1843
- 9. Radwańska Eugenia, 09.1944
- 10. Radwański Mieczysław, 09.1944
- 11. Radwański Eugeniusz, syn Mieczysława i Eugenii, 09.1944
- 12. Wiśniowska Stefania, 09.1944
- 13. Wiśniowski Zenon, syn Antoniego, 1945
Po latach 1945-1951 wieś włączono do ZSRR, a wszystkich mieszkańców przesiedlono w głąb ZSRR.
Dziś znajduje się tu prywatne gospodarstwo i stadnina koni huculskich, które żyją w systemie tabunowym. Gospodarstwo zajmuje się agroturystyką.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Serednie Małe / Twoje Bieszczady.
- ↑ http://www.mtg-malopolska.org.pl/images/skany/schematyzmy/szematyzm1831djvu_w/szematyzm1831_w.djvu.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 193.
- ↑ Serednie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 440.
- ↑ Lista zamordowanych w województwie lwowskim w latach 1939/1947
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1828.
- Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Polanie. (Archiwum diecezjalne w Przemyślu).
- T. Wojciechowski, Polana – wieś bieszczadzka. Dzieje cywilne i kościelne, Polana 2009, s. 379.
- K. Ślusarek, Drobna szlachta w Galicji 1772-1848, Kraków 1994, s. 221.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880.
- S. Jastrzębski, Martyrologia polskiej ludności w województwie lwowskim w latach 1939-1947. Zbrodnie popełnione przez nacjonalistów ukraińskich.
- http://region.halicz.pl/szlachta/zascianki.htm
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Serednie Małe (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 440.
| |||||||||||||
