50°22′10″N 16°46′21″E/50,369444 16,772500Skrzynka (województwo dolnośląskie)
| Artykuł | 50°22′10″N 16°46′21″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°22'11"N, 16°46'38"E |
| - błąd | 39 m |
| Odległość | 360 m |
| ||||
| ||||
 Skrzynka od wschodu | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  dolnośląskie
| |||
| Powiat | kłodzki | |||
| Gmina | Lądek-Zdrój | |||
| Wysokość | 380-450[1] m n.p.m. | |||
| Liczba ludności (III 2011) | 362[2] | |||
| Strefa numeracyjna | 74 | |||
| Kod pocztowy | 57-540 | |||
| Tablice rejestracyjne | DKL | |||
| SIMC | 0853197 | |||
Położenie na mapie gminy Lądek-Zdrój   Skrzynka | ||||
Położenie na mapie Polski  Skrzynka | ||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  Skrzynka | ||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  Skrzynka | ||||
| 50°22′10″N 16°46′21″E/50,369444 16,772500
| ||||
Skrzynka (niem. Heinzendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Skrzynka to długa wieś łańcuchowa leżąca w Górach Złotych, w dolinie Skrzynczany, na granicy z Doliny Białej Lądeckiej, na wysokości około 380-450 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Skrzynka powstała w XIV wieku, w roku 1360 przeszła na własność rodziny von Pannvitzów[3]. W okresie tym istniał już we wsi kościół parafialny i wolne sędziostwo. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej okoliczni chłopi zbuntowali się przeciwko przymusowemu wprowadzeniu katolicyzmu i wywołali niewielkie powstanie, które zostało krwawo stłumione[3]. Pod Skrzynką w 1622 roku miała miejsce jedna z potyczek, w której zginęło 129 chłopów[3]. W 1840 roku we wsi było kilka młynów wodnych i wytwórni oleju, tartak, cegielnia, wapiennik oraz składy piwa z browarów w Trzebieszowicach i we Wrocławiu[3]. W połowie XIX wieku zlikwidowano tutejszą parafię i włączono Skrzynkę w obręb parafii w Trzebieszowicach[3].
Po 1945 roku Skrzynka pozostała typową wsią rolniczą, w 1978 roku było tu 67 gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba spadła do 59[1].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[4]:
- kościół filialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, wzniesiony w połowie XVIII wieku, z wykorzystaniem murów poprzedniej XVI-wiecznej świątyni[3]. Jest to barokowa budowla jednonawowa z wielobocznym prezbiterium i masywną wieżą nakrytą cebulastym hełmem. We wnętrzu zachował się ołtarz z 1640 roku, pochodzący z poprzedniej świątyni, XVIII-wieczne rzeźby i ambona z początku XIX wieku[3].
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Od 1978 roku w miejscowości działa ludowy zespół folklorystyczny Skrzynczanki[5].
Osoby związane ze Skrzynką[edytuj | edytuj kod]
- W Skrzynce urodził się polski himalaista Wojciech Kurtyka.
- Po 1945 roku w miejscowości osiedlił się pisarz Henryk Worcell[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 201-204. ISBN 83-85773-01-0.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. XXX. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 75. [dostęp 29 sierpnia 2012].
- ↑ Zespół ludowy SKRZYNCZANKI. [dostęp 2018-06-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-01-0.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
- * O wsi w haśle: Werdeck 1.) wś, pow. kładzki, par. Heinzendorf, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 222.
| |||||||||||||
