Tadeusz Bobrowski (1829–1894)
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 19 marca 1829 Terechów, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie | |
Data i miejsce śmierci | 29 stycznia 1894 Kaźmierówka, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie | |
Zawód, zajęcie | prawnik, ziemianin | |
Narodowość | polska | |
Alma Mater | Uniwersytet Kijowski | |
Krewni i powinowaci | Stefan Bobrowski (brat), Joseph Conrad (siostrzeniec) |
Tadeusz Bobrowski (ur. 19 marca 1829 w Terechowie, w powiecie berdyczowskim guberni kijowskiej; zm. 29 stycznia 1894 w Kaźmierówce w powiecie lipowieckim[1]) – polski właściciel ziemski z Ukrainy, wuj i wychowawca Józefa Teodora Korzeniowskiego – Conrada, wychowawca dyplomaty Jana Perłowskiego. Autor pamiętnika, będącego źródłem do dziejów szlachty polskiej Podola, Wołynia i Ukrainy, szczególnie dla okresu pomiędzy powstaniami listopadowym i styczniowym.
Młodość[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Józefa i Teofilii z Pilchowskich, miał brata Stefana, członka Komitetu Centralnego Narodowego i Tymczasowego Rządu Narodowego, przewodniczącego Komisji Wykonawczej Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym, faktycznego przywódcy powstania do końca marca 1863.
Dzieciństwo spędził w domu rodziców w Markuszach. Do szkół uczęszczał w Żytomierzu i w Kijowie.
W roku 1844 ukończył studia na wydziale prawa w Kijowie. Dwa lata później przeprowadził się do Petersburga. W roku 1850 uzyskał magisterium z prawa międzynarodowego. Odmówił posady w Uniwersytecie Kazańskim, mając plany poświęcenia się karierze administratora. W tym samym roku śmierć ojca zmusza go do powrotu do majątku rodzinnego w Oratowie w celu opieki nad matką i rodzeństwem.
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
Jako przeciwnik powstań nie zdobył popularności pośród rodaków. Pomimo tego był szanowany ze względu na swoje wykształcenie oraz intelekt. Należał do grupy ziemian optującej za oczynszowaniem chłopów pańszczyźnianych.
Nauczyciel Conrada[edytuj | edytuj kod]
Wcześnie pozbawiony rodziny Bobrowski bardzo zajął się sprawą swojego siostrzeńca, Józefa Teodora Korzeniowskiego (Josepha Conrada) – syna swej siostry, Eweliny z Bobrowskich Korzeniowskiej i Apollona Korzeniowskiego. W latach 1866-67 Józef był pod opieką Tadeusza, po śmierci matki a podczas pobytu ojca na zesłaniu w Wołogdzie. Po śmierci Apollona Korzeniowskiego (1869) Tadeusz został prawnym opiekunem Józefa. Początkowo był niechętny pomysłowi służby morskiej siostrzeńca.
Od emigracji Józefa widział się z nim wprawdzie tylko cztery razy, ale prowadzili obszerną korespondencję. Józef otrzymywał od niego także pomoc materialną, obie jego książki autobiograficzne zawierają ciepłe wspomnienia o Bobrowskim, który był podstawowym kontaktem Conrada w Ojczyźnie oraz ważnym dla niego autorytetem.
Opinie współczesnych[edytuj | edytuj kod]
Włodzimierz Spasowicz we wstępie do pośmiertnego wydania jego pamiętników w roku 1900 napisał:
…Każda podupadła narodowość, ale jeszcze nie zamarła, nie przestaje żyć póki jest w niej chociażby szczupła mniejszość ludzi trzeźwo i rozumnie zapatrujących się na przyszłość i stawiących wytrwały opór przeciwko nierozważnym masowym uniesieniom i ruchom. -- Mądre po szkodzie i rozważne przykładem następne pokolenia, mogą choć późno dobrych rad posłuchać i dokonane zło o ile możności naprawić. Sądzę, że pod wielu względami i wielu rzeczach Tadeusz Bobrowski pozostanie dla przyszłych naszych pokoleń takim właśnie dobrym doradcą.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kazimierówka al. Antonówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 67 .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pamiętniki T. Bobrowskiego w Kujawskiej Bibliotece Cyfrowej