Tadeusz Bobrowski (1829–1894)

Tadeusz Bobrowski
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1829 Terechów, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	29 stycznia 1894 Kaźmierówka, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie
Zawód, zajęcie	prawnik, ziemianin
Narodowość	polska
Alma Mater	Uniwersytet Kijowski
Krewni i powinowaci	Stefan Bobrowski (brat), Joseph Conrad (siostrzeniec)

Tadeusz Bobrowski (ur. 19 marca 1829 w Terechowie, w powiecie berdyczowskim guberni kijowskiej; zm. 29 stycznia 1894 w Kaźmierówce w powiecie lipowieckim) – polski właściciel ziemski z Ukrainy, wuj i wychowawca Józefa Teodora Korzeniowskiego – Conrada, wychowawca dyplomaty Jana Perłowskiego. Autor pamiętnika, będącego źródłem do dziejów szlachty polskiej Podola, Wołynia i Ukrainy, szczególnie dla okresu pomiędzy powstaniami listopadowym i styczniowym.

Młodość

Urodził się w rodzinie Józefa i Teofilii z Pilchowskich, miał brata Stefana, członka Komitetu Centralnego Narodowego i Tymczasowego Rządu Narodowego, przewodniczącego Komisji Wykonawczej Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym, faktycznego przywódcy powstania do końca marca 1863.

Dzieciństwo spędził w domu rodziców w Markuszach. Do szkół uczęszczał w Żytomierzu i w Kijowie.

W roku 1844 ukończył studia na wydziale prawa w Kijowie. Dwa lata później przeprowadził się do Petersburga. W roku 1850 uzyskał magisterium z prawa międzynarodowego. Odmówił posady w Uniwersytecie Kazańskim, mając plany poświęcenia się karierze administratora. W tym samym roku śmierć ojca zmusza go do powrotu do majątku rodzinnego w Oratowie w celu opieki nad matką i rodzeństwem.

Działalność polityczna

Jako przeciwnik powstań nie zdobył popularności pośród rodaków. Pomimo tego był szanowany ze względu na swoje wykształcenie oraz intelekt. Należał do grupy ziemian optującej za oczynszowaniem chłopów pańszczyźnianych.

Nauczyciel Conrada

Wcześnie pozbawiony rodziny Bobrowski bardzo zajął się sprawą swojego siostrzeńca, Józefa Teodora Korzeniowskiego (Josepha Conrada) – syna swej siostry, Eweliny z Bobrowskich Korzeniowskiej i Apollona Korzeniowskiego. W latach 1866-67 Józef był pod opieką Tadeusza, po śmierci matki a podczas pobytu ojca na zesłaniu w Wołogdzie. Po śmierci Apollona Korzeniowskiego (1869) Tadeusz został prawnym opiekunem Józefa. Początkowo był niechętny pomysłowi służby morskiej siostrzeńca.

Od emigracji Józefa widział się z nim wprawdzie tylko cztery razy, ale prowadzili obszerną korespondencję. Józef otrzymywał od niego także pomoc materialną, obie jego książki autobiograficzne zawierają ciepłe wspomnienia o Bobrowskim, który był podstawowym kontaktem Conrada w Ojczyźnie oraz ważnym dla niego autorytetem.

Opinie współczesnych

Włodzimierz Spasowicz we wstępie do pośmiertnego wydania jego pamiętników w roku 1900 napisał:

…Każda podupadła narodowość, ale jeszcze nie zamarła, nie przestaje żyć póki jest w niej chociażby szczupła mniejszość ludzi trzeźwo i rozumnie zapatrujących się na przyszłość i stawiących wytrwały opór przeciwko nierozważnym masowym uniesieniom i ruchom. -- Mądre po szkodzie i rozważne przykładem następne pokolenia, mogą choć późno dobrych rad posłuchać i dokonane zło o ile możności naprawić. Sądzę, że pod wielu względami i wielu rzeczach Tadeusz Bobrowski pozostanie dla przyszłych naszych pokoleń takim właśnie dobrym doradcą.

Linki zewnętrzne

• Pamiętniki T. Bobrowskiego w Kujawskiej Bibliotece Cyfrowej