52°18′15″N 17°26′39″E/52,304167 17,444167Targowa Górka
| Artykuł | 52°18'15"N 17°26'39"E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°18'N, 17°29'E |
| - błąd | 20239 m |
| Odległość | 5 m |
| ||||
| ||||
 Kościół św. Michała Archanioła | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  wielkopolskie
| |||
| Powiat | wrzesiński | |||
| Gmina | Nekla | |||
| Liczba ludności (2006) | 540 | |||
| Strefa numeracyjna | 61 | |||
| Kod pocztowy | 62-308 | |||
| Tablice rejestracyjne | PWR | |||
| SIMC | 0590390 | |||
Położenie na mapie gminy Nekla  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego  | ||||
| 52°18′15″N 17°26′39″E/52,304167 17,444167
| ||||
Targowa Górka (do 1958 Targowagórka[1]) – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Nekla.
Targowa Górka (Milesina, Mieleszna Górka)[2] uzyskała lokację miejską przed 1344, zdegradowana około 1850[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
W pobliżu miejscowości znajduje się Miejsce Obsługi Podróżnych Targowa Górka, dla jadących autostradą A2 w kierunku Warszawy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość wzmiankowana jest w dokumentach już w 1258. Jej właścicielem był wówczas Milesza z Górki, który należał do otoczenia księcia Bolesława Pobożnego, syna Władysława Odonica. Król Kazimierz Wielki przebywając w Poznaniu 14 czerwca 1343 potwierdził ówczesnym właścicielom: Piotrowi kasztelanowi radzimskiemu i Dobrogostowi Mileszycowi prawa miejskie dla Targowej Górki. Późniejszymi właścicielami miasta byli m.in. w 1397 Wojciech z Górki, w latach 1390–1400 Boguchwał, Dobiesław i Bodzęta, synowie Jana Poraja z Bierzglina, w 1506 Barbara Górecka, w 1559 Spławscy i Góreccy herbu Dryja, w 1722 Turnowie. Od 1761 własność Drogońskich, w 1793 hrabiego Keyserlinga, którego córka Adela, wyszła za mąż za gen. Antoniego Amilkara Kosińskiego – współtwórcę Legionów Polskich we Włoszech. W 1870 właścicielami była rodzina Żychlińskich.
W roku 1458 Targowa Górka miała obowiązek wystawienia 8 żołnierzy na wyprawę malborską. Pod koniec XV wieku miasto podupadło i utraciło prawa miejskie. Odzyskało je w 1559. W 1724 król August II Mocny nadał miejscowości przywilej organizowania 5 jarmarków rocznie i targów w każdy poniedziałek. Król Stanisław August Poniatowski potwierdził te przywileje oraz wydał zgodę na organizowanie jeszcze czterech nowych jarmarków. W 1751 Turnowie, ówcześni właściciele miasta, osadzili tu na leśnej wyrębie osadników niemieckich na zasadach czynszowych. Osada ta nazywała się wówczas Holendry Słowęcińskie.
Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła istniał już w XIII w. W 1630 kasztelan gnieźnieński Mikołaj Mielżyński ufundował tu nowy drewniany kościół. Po pożarze w 1739 został odbudowany. Ponownie spłonął na początku XIX wieku. Odbudowała go w 1840 jako murowany rodzina Kosińskich[4]. W XVI w. istniał jeszcze kościół pw. św. Małgorzaty, kościół ten spłonął w 1725, a na jego miejscu postawiono krzyż.
W Targowej Górce znajdował się od 1628, założony przez Mielżyńskiego, szpital dla ubogich. W XVIII w. miało tu istnieć równocześnie 12 browarów. W czasie licznych pożarów zaginął dokument lokacyjny. W 1793 władze pruskie nie umieściły już Targowej Górki w wykazie miast. W latach 80. XIX w. mieszkały tu 424 osoby w 25 domach. Właścicielem wsi był wówczas król pruski. Do dziś zachował się budynek poczty konnej z przełomu XVIII–XIX wieku, kościół z 1840, leśniczówka z XIX wieku i drewniana dzwonnica z końca XVIII wieku.
Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Obóz pracy nr 176 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Targowej Górce[5].
15 czerwca 2008 odbyły się uroczyste obchody 750-lecia istnienia miejscowości.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości znajduje się klasycystyczny kościół pw. św. Michała Archanioła z 1840 wraz z oddzielnie stojącą, drewnianą dzwonnicą z XVIII wieku, grobowce rodzin Karłowskich i Karśnickich, odnowione w 2010, oraz grobowiec Adelajdy i Antoniego Amilkara Kosińskiego. Napis na płycie nagrobnej brzmi:
| Lewa płyta | Prawa płyta |
|---|---|
Adelajda Konstancya |
Antoni Amilkar-Kosinski |
W miejscowości znajduje się również dwór, w trakcie odbudowy.
Miejscowość nie zachowała cech rozplanowania miejskiego. Śladem miejskiej przeszłości pozostaje jednak jej nazwa.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Głaz z pamiątkowym napisem
Płyta nagrobna Adelajdy Kosińskiej
Grobowiec rodziny Kosińskich
Płyta nagrobna gen. Antoniego Kosińskiego
Figura na grobowcu rodzinym Kosińskich
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M.P. z 1958 r. nr 89, poz. 496
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 76-77.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 76-77.
- ↑ Historia Targowej Górki w skrócie. nekla.eu. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty). forumemjot, 2012-05-09. [dostęp 2018-10-13].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zespół Szkół w Targowej Górce
- Targowa Górka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 168.
| |||||||||||||||||
