49°27′33″N 22°15′18″E/49,459167 22,255000Tarnawa Górna (województwo podkarpackie)
| Artykuł | 49°27′33″N 22°15′18″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°29'N, 22°15'E, 49°27'26.10"N, 22°15'21.85"E |
| - błąd | 19375 m |
| Odległość | 1257 m |
| ||||
| ||||
 Kościół św. Wojciecha | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | sanocki | |||
| Gmina | Zagórz | |||
| Liczba ludności (2019) | 872[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 13 | |||
| Kod pocztowy | 38-516 | |||
| Tablice rejestracyjne | RSA | |||
| SIMC | 0362795 | |||
Położenie na mapie gminy Zagórz  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | ||||
| 49°27′33″N 22°15′18″E/49,459167 22,255000
| ||||
Tarnawa Górna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zagórz[2][3]. Leży nad rzeką Kalniczką.
W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Tarnawa Górna. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
Zarys historyczny[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1412 roku jako własność Mikołaja z Tarnawy. Niemieckie Osadnicze prawo lokalizacji uzyskała w 1446. Ziemia Tarnawska była bardzo bogata w pokłady soli, co stało się podstawą dużej fortuny Tarnawskich. Drugi właściciel wsi to Jan Tarnawski. Był on synem brata Mikołaja. W XV wieku na skutek licznych sprzedaży, zastawów, działów itp. majątku szlacheckiego dokonał się rozwój osadnictwa na tym terenie. Przybysze przywędrowali tu głównie z południowych stoków Karpat, zwano ich Wołochami. W 1437 na terenie Tarnawy Górnej istniała karczma i młyn. W 1474, 1482, 1498, 1500, 1624 i 1672 roku na Tarnawę Górną i sąsiednie wsie najeżdżali Węgrzy i Tatarzy. Dokonali ogromnych zniszczeń. Tarnawa Górna nie dysponowała już tak dużym potencjałem ludzkim i materialnym. Dodatkowo choroby i zarazy jeszcze bardziej zmniejszyły liczbę ludności wsi. W 1483 roku, po śmierci Jana Tarnawskiego, właścicielem wsi został jego syn – Józef. W 1536 roku wieś liczyła 10 łanów, a w 1552 roku znajdowało się w niej 26 gospodarstw, 2 karczmy i młyn. 18 sierpnia 1558 roku kolejny właściciel wsi, Stanisław Tarnawski, wydał przywilej erekcyjny dla cerkwi w Tarnawie Górnej. W XVII wieku właścicielem wsi byli Stadniccy z Leska. W 1772 roku Tarnawa Górna stała się własnością Austrii. Na terenie wsi działała warzelnia soli, zlikwidowana przez Austriaków w 1801. Na przełomie XVIII i XIX wieku wydobywano i wypalano tu Wapień. W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Tarnawa Dolna i Tarnawa Górna byli Piotr i Magdalena Romer[4]. Pod koniec XIX wieku wieś nawiedziły liczne choroby (m.in.: cholera), zarazy i głód. Tarnawa Górna liczyła wtedy 73 domy. W 1909 roku powstała pierwsza szkoła, której miejsce zajęła w późniejszych latach szkoła w Tarnawie Dolnej. Ostatnim właścicielem Tarnawy był Władysław Podwapiński. Po II wojnie światowej doszło do parcelacji gruntów.
Parafia[edytuj | edytuj kod]
Parafia pod wezwaniem św. Wojciecha w Tarnawie Górnej została wyodrębniona 1 lipca 1908 roku z Parafii Matki Boskiej Gromnicznej w Porażu. Początkowo miała status filii, a samodzielną parafią stała się w 1928 roku. Obecnie liczy 2099 wiernych i należy do dekanatu Rzepedź. Należy do niej kościół parafialny pod wezwaniem św. Wojciecha i kościół filialny w Olchowie pod wezwaniem NPM Matki Kościoła[5]. Proboszczem parafii jest ks. prałat dziekan Jan Krupiński, a wikariuszem ks. Grzegorz Lęcznar.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Raport o stanie Gminy Zagórz za 2019 r.. [dostęp 2020-05-31].
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 219.
- ↑ Opis parafii na stronie archidiecezji przemyskiej. przemyska.pl. [dostęp 2017-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-19)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stulecie Parafii Tarnawa Górna 1908-2008, Krzysztof Żołyniak (red.), Tarnawa Górna: Parafia Rzymskokatolicka pw. Św. Wojciecha, 2008, ISBN 978-83-925710-8-7, OCLC 297538392.
- Adam Fastnach, Osadnictwo ziemi sanockiej a latach 1340–1650, Sanok 2007
- http://www.parafia-tarnawa.pl/
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tarnawa (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 178.
| ||||||||||||
