Trędowata
| |||
| Autor | Helena Mniszkówna | ||
| Typ utworu | powieść | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | Kraków | ||
| Język | polski | ||
| Data wydania | 1909 | ||
| |||
Trędowata – dwutomowa powieść Heleny Mniszkówny, wydana w Krakowie w 1909 roku. Najsłynniejszy polski melodramat.
Fabuła[edytuj | edytuj kod]
Akcja powieści rozgrywająca się na przełomie XIX i XX wieku, opisuje tragiczne dzieje miłości, której spełnieniu stają na przeszkodzie przesądy społeczne i fanatyzm członków arystokratycznych rodów. Tytułową postacią jest Stefania (Stefcia) Rudecka, szlachcianka, lecz bez tytułu arystokratycznego. Po miłosnym zawodzie przyjmuje pracę jako guwernantka w domu baronowej Elzonowskiej, ciotki ordynata Waldemara Michorowskiego. Początkowo Stefania nie lubi ordynata i jego podejścia do rzeczywistości. Powoli pojawia się wzajemne zrozumienie i uczucie. Okazuje się jednak, że dziadek ordynata i babka Stefani byli zakochani i zaręczeni. Do ślubu nie doszło wskutek sprzeciwu rodziny ordynata. Stefania obawiając się powtórzenia sytuacji, chce wyjechać. Jednak obecny ordynat jest zdecydowany na ślub, przezwycięża przeszkody i doprowadza do zaręczyn ze Stefanią. Jednak w wyniku szykan i intryg ze strony arystokracji, dziewczyna zachorowawszy, umiera przedwcześnie w dniu planowanego ślubu. Śmierć ta jest w intencji autorki rodzajem ofiary złożonej przez jednostkę przerastającą otoczenie i staje się symbolem moralnego triumfu bohaterki.
Powieść realizująca odwieczny temat literacki "księcia i kopciuszka", odznacza się sprawnym wykorzystaniem schematów fabularnych i maksymalnym spiętrzeniem sentymentalnego dramatyzmu. Niechętnie przyjęta przez krytykę odniosła sukces czytelniczy. Nie mniejszym powodzeniem cieszył się dalszy ciąg losów Waldemara – "Ordynat Michorowski" (1910).
Ekranizacje[edytuj | edytuj kod]
Powieść jest jednym z najczęściej ekranizowanych polskich dzieł literackich.
- 1926 Trędowata, reż. Edward Puchalski
- 1936 Trędowata, reż. Juliusz Gardan
- 1976 Trędowata, reż. Jerzy Hoffman
- 1999 Trędowata (serial telewizyjny), reż. Wojciech Rawecki, Krzysztof Lang
Powieść "Trędowata" została sparodiowana przez Magdalenę Samozwaniec w satyrycznej książce "Na ustach grzechu: powieść z życia wyższych sfer towarzyskich", Kraków 1922.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Trędowata – tekst powieści
