41°47′23″N 87°35′59″W/41,789722 -87,599722Uniwersytet Chicagowski
| ||
| ||
| Dewiza | Crescat scientia; vita excolatur | |
| Data założenia | 1890 | |
| Typ | uniwersytet niepubliczny | |
| Państwo |  Stany Zjednoczone
| |
| Stan |  Illinois
| |
| Adres | Chicago | |
| Liczba studentów | około 16 000 | |
Położenie na mapie Chicago   Uniwersytet Chicagowski | ||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  Uniwersytet Chicagowski | ||
Położenie na mapie Illinois  Uniwersytet Chicagowski | ||
| 41°47′23″N 87°35′59″W/41,789722 -87,599722
| ||
| Strona internetowa | ||
Uniwersytet Chicagowski[1][2] (również Uniwersytet w Chicago[3], ang. University of Chicago) – jeden z najbardziej prestiżowych uniwersytetów amerykańskich, założony w 1890 przez przedsiębiorcę i twórcę koncernu Standard Oil, Johna Rockefellera, w Chicago. Jest to uczelnia niepubliczna, na której kształci się około 16 tysięcy osób, z czego około 6000 na studiach licencjackich.
Naukowcy z uniwersytetu otrzymali 100 Nagród Nobla, więcej niż przedstawiciele jakiejkolwiek innej uczelni w Stanach Zjednoczonych, w tym 29 z fizyki, 17 z chemii, 12 z fizjologii i medycyny i 30 z ekonomii. 2 grudnia 1942 doprowadzili oni do pierwszej na świecie samopodtrzymującej się nuklearnej reakcji łańcuchowej (nadzorował ją Enrico Fermi).
Uniwersytet Chicagowski jest siedzibą największego wydawnictwa akademickiego w Stanach Zjednoczonych, University of Chicago Press.
Uczelnia posiada kilka jednostek naukowych oddalonych od głównej siedziby, w tym:
- obserwatorium Yerkes
- University of Chicago Medical Center (szpital kliniczny)
- University of Chicago Laboratory Schools
- Graham School of Continuing Liberal and Professional Studies.
Większość budynków znajduje się około 7 mil na południe od centrum Chicago, w dzielnicach Hyde Park i Woodlawn. W centrum kampusu jest park Midway Plaisance, zaprojektowany przez sławnego architekta zieleni, Fredericka Law Olmsteda, na Wystawę Światową 1893. Uczelnia jest znana ze swej neogotyckiej architektury; budynki powstały głównie z wapienia pod koniec XIX wieku. Głównym wzorem były klasyczne kampusy uniwersytetów w Oksfordzie i Cambridge.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Uniwersytet Chicagowski został ufundowany przez Johna D. Rockefellera, który później nazwał to swoją „najlepszą inwestycją, jaką kiedykolwiek uczynił”. Uczelnia powstała na fali fundowania nowych uniwersytetów po amerykańskiej wojnie domowej. Stworzona w 1890 uczelnia datuje swoje powstanie na 1 lipca 1891, kiedy to William Rainey Harper został jej pierwszym prezydentem. Pierwsze zajęcia odbyły się 1 października 1892 (wtedy było 594 studentów i 120 osób kadry naukowej, w tym 8 byłych prezydentów uczelni wyższych).
Powstanie uczelni było niezbędne dla prawdziwego rozwoju tej części Stanów Zjednoczonych, wielkiej amerykańskiej migracji i cudu gospodarczego początków XX wieku. Rockefeller rozważał stworzenie uczelni na wschodnim wybrzeżu kraju, w Nowej Anglii, ostatecznie zdecydował się na perspektywiczny środkowy zachód. Tworzony pod auspicjami baptystów, Uniwersytet Chicagowski w przeciwieństwie do większości amerykańskich uczelni nie był nigdy formalnie stowarzyszony z żadną wspólnotą wyznaniową. Jako pierwszy spośród dużych i prestiżowych uczelni amerykańskich dopuścił do studiowania i pracy naukowo-akademickiej kobiety i dyskryminowane mniejszości, jak Afroamerykanie (w 1947, jako pierwszy znaczący, w większości „biały” uniwersytet, zaproponował stanowisko profesorskie Amerykaninowi pochodzenia afrykańskiego).
Uczelnia od początku rozwijała profesjonalne studia dyplomowe i podyplomowe oraz specjalistyczne, co odzwierciedla dzisiejsza proporcja (1:2) studentów licencjackich (undergraduate) do tych studiujących w profesjonalnych szkołach i instytutach w celu uzyskania doktoratów i prowadzenia intensywnych badań naukowych (graduate).
W 2011 otwarto nową bibliotekę, którą nazwano imionami donatorów, Joego i Riki Mansueto, absolwentów uniwersytetu. Mansuetowie, właściciele Morningstar, Inc., przekazali na ten cel 25 mln dolarów. Nowatorski projekt biblioteki pozwala przechowywać najważniejsze publikacje w samym centrum kampusu (inne uczelnie, w tym Uniwersytet Harvarda, Uniwersytet Yale’a, Uniwersytet Columbia i Uniwersytet Browna, przenoszą zbiory biblioteczne do nowych budynków poza ich głównymi obszarami). Magazyny biblioteczne znajdują się głęboko pod ziemią, a wypożyczalnie, czytelnie i laboratoria na powierzchni. Budynek wieńczy szklana kopuła. Magazyny mają zautomatyzowaną obsługę – publikacje dostarczane są na powierzchnię bez pomocy człowieka. Ponieważ uczelnia nabywa rocznie około 150 tysięcy nowych woluminów, nowa biblioteka zabezpieczy potrzeby magazynowe na 22 lata.
Wykładowcy[edytuj | edytuj kod]
Sport[edytuj | edytuj kod]
Uniwersytet Chicagowski jest członkiem NCAA Division III, w ramach której posiada 19 drużyn w różnych dyscyplinach sportu. Wszystkie drużyny noszą nazwę Chicago Maroons, czyli w dosłownym tłumaczeniu „Kasztanowi z Chicago”. W związku z nazwą ich głównym kolorem klubowym jest kasztanowy. Uniwersytet jest członkiem konferencji University Athletic Association. Największym obiektem sportowym Maroons jest stadion Stagg Field, gdzie mieści się 1650 widzów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Grzenia: O problemach z polonizacją nazw uniwersytetów amerykańskich. [dostęp 2018-11-02].
- ↑ Uniwersytet Chicagowski wśród trzech najlepszych uczelni w USA. Obok Princeton i Harvardu. Dziennik Związkowy, 13 września 2016. [dostęp 2018-11-11].
- ↑ uniwersytet w Chicago, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-09-19].