
Veľký Meder
| |||
| |||
Państwo | ![]() | ||
Kraj | trnawski | ||
Powiat | Dunajská Streda | ||
Burmistrz | Samuel Lojkovič[1] | ||
Powierzchnia | 55,55[2] km² | ||
Wysokość | 112[3] m n.p.m. | ||
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
8859[3] 159,48 os./km² | ||
Nr kierunkowy | 0 31 | ||
Kod pocztowy | 932 01 | ||
Tablice rejestracyjne | DS | ||
Położenie na mapie kraju trnawskiego ![]() | |||
Położenie na mapie Słowacji ![]() | |||
![]() | |||
Strona internetowa |
Veľký Meder (węg. Nagymegyer, 1948–1990 Čalovo) – miasto w południowo-zachodniej Słowacji, w kraju trnawskim, w powiecie Dunajská Streda.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miasto leży w południowej części Wyspy Żytniej, 8 km na północ od koryta Dunaju i granicy słowacko-węgierskiej. Położone jest ok. 20 km na południowy wschód od Dunajskéj Stredy, 32 km na zachód od Komárna i 25 km na północny wschód od węgierskiego Győr. Przez Veľký Meder biegnie linia kolejowa Bratysława - Komárno[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie miasta znaleziono dowody osadnictwa neolitycznego, zaliczanego do tzw. słowackiej kultury ceramiki linearnej, następnie osadnictwa ze starszej epoki brązu i wreszcie ślady osady germańskiej z czasów rzymskich. Zapewne już w czasach panowania księcia Gejzy I w latach 70. XI w. w miejscu czasowych obozowisk wędrownych plemion powstała stała osada, której mieszkańcami byli członkowie zbrojnego pocztu władcy.
Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1268. W dokumencie Beli IV, zwanym "Wielką Kartą" (węg. Nagy diploma), pojawia się ona pod nazwą Villa Meger, co świadczy o tym, że w tym czasie była to już znacząca osada. Jako jej właściciel jest w dokumencie wymieniony comes Parabuch, który część swoich włości przekazał synowi imieniem Izsop - stąd nazwa wsi Ižop, która obecnie jest dzielnicą miasta.
W latach I wojny światowej w mieście funkcjonował obóz jeniecki, w którym przetrzymywano żołnierzy serbskich. Kilka tysięcy z nich zmarło tu na skutek epidemii tyfusu[5]. W latach międzywojennych Veľký Meder był miejscem szeregu demonstracji i strajków źle opłacanych robotników rolnych. Po II wojnie światowej miasto, leżące w najbardziej żyznym regionie Wyspy Żytniej, stało się znaczącym ośrodkiem przetwórstwa spożywczego, w tym mleczarstwa. W latach 60. i 70. rozwinął się również przemysł elektromaszynowy i elektroniczny (m. in. zakłady "Elektrosvit" oraz "Tesla")[6].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
W 2001 roku 84,6% ludności stanowili Węgrzy (do 2015 roku najliczniejsza społeczność miejska Węgrów na Słowacji), 13,5% Słowacy, Romowie i Czesi 0,7%[7].
Kąpielisko termalne[edytuj | edytuj kod]
W parku leśnym na obrzeżach miasta, przy drodze do Číčova, znajduje się kąpielisko geotermalne otwarte w 1974 r., noszące imię Macieja Korwina. Na obszarze 14,7 ha znajduje się 5 basenów (w tym jeden basen kryty, całoroczny oraz basen olimpijski długości 50 m) o zróżnicowanych temperaturach wody, duża zjeżdżalnia (tobogan), plaże, boiska sportowe itp. wraz z niezbędną infrastrukturą (szatnie, gastronomia). Dziennie może z nich korzystać ok. 5,5 tysiąca gości. Wody, pobierane z dwóch różnych odwiertów na głębokości 1500 m, mają temperatury odpowiednio 56,5 i 76,5 °C i są bogate m. in. w związki wapnia, potasu, sodu, magnezu i żelaza[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ Registre obnovenej evidencie pozemkov (słow.). Úrad geodézie, kartografie a katastra SR, 2017-08-10. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ a b Slovakia: Trnavský kraj (ang.). W: City Population [on-line]. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ Czechosłowacja. Mapa przeglądowa Europy, skala 1:1 000 000, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa 1973
- ↑ a b Swajdo Jarosław: Kąpieliska termalne Węgier i Słowacji, Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2003, ISBN 83-916762-7-7
- ↑ Adamec Vladimír, Jedličková Nora: Slovensko. Turistický lexikon, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1991, ISBN 80-7096-152-X
- ↑ Veľký Meder. Vybrané výsledky zo sčítania v roku 1991 a 2001. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)].