Władysław Chotkowski
| ||
| ||
Kraj działania | ![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 15 marca 1843 Mielżyn | |
Data i miejsce śmierci | 13 lipca 1926 Rabka | |
Miejsce pochówku | Cmentarz Rakowicki | |
Wyznanie | chrześcijańskie | |
Kościół | rzymskokatolicki | |
Prezbiterat | 1868 | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Władysław Longin Chotkowski (ur. 15 marca 1843 w Mielżynie, w poznańskiem, zm. 13 lipca 1926 w Rabce) – polski duchowny katolicki, historyk Kościoła, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Ostoja, był synem Józefa i Franciszki z Zientkiewiczów. Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Brał udział w powstaniu styczniowym w oddziale Kazimierza Milęckiego. W latach 1864–1868 studiował w Seminariach Duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, w 1868 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Kontynuował studia na uniwersytecie w Münster, gdzie w 1869 uzyskał licencjat z teologii (na podstawie pracy Rerum gestarum ecclesiae Ruthenae pars prima). Powrócił do Poznania, gdzie został wikariuszem przy kościele św. Marcina; od 1872 był także dyrektorem konwiktu fundacji Szołdrskiego w Poznaniu. Za prowadzoną działalność patriotyczną został wydalony z Poznania w okresie kulturkampfu (1873).
Od 1881 pozostawał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Przedstawił pracę Rozszerzanie protestantyzmu w ziemiach polskich pod rządem pruskim w XVII i XVIII wieku, na podstawie której został mianowany docentem w Seminarium Historii Kościoła. Od 1882 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Kościoła (do 1910); pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologicznego UJ w roku akademickim 1883/1884 oraz rektora w latach 1891–1892. Zasiadał w Radzie Miejskiej Krakowa oraz sprawował mandat deputowanego do Rady Państwa w Wiedniu. W 1900 został członkiem krakowskiej kapituły katedralnej. Słynął jako kaznodzieja, poruszający w kazaniach nie tylko tematy religijne, ale i kwestie polityczne i społeczne; wygłaszał mowy na pogrzebach znakomitości krakowskich. Papież Leon XIII nadał mu tytuł prałata domowego (1890).
W kręgu jego zainteresowań naukowych znajdowały się nowożytna historia Kościoła, historia reformacji oraz edytorstwo. Badał dzieje poznańskiego szkolnictwa jezuickiego w XVI i XVII wieku. Zajmował się dziejami burs studenckich oraz rzemiosła krakowskiego w XV wieku. Przygotowywał kronikę Soboru Watykańskiego I. Przyczynił się po podniesienia znaczenia Seminarium Historii Kościoła UJ, współpracował z czasopismami „Przyjaciel Ludu” (1875–1882) i „Tydzień Katolicki”. Był autorem wielu prac naukowych, opublikował ponadto zbiory mów duszpasterskich (Kazania w kwestyi socyalnej[1], 1879; Kazania o wychowaniu dzieci, 1880) oraz kilka opowiadań i utworów scenicznych.
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- O "Myszeidzie" Ignacego Krasickiego[2] (1874)
- O Wacławie Potockim (1876)
- O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego[3] (1881)
- Marcin Luter w 400 rocznicę urodzin[4] (1883)
- Przyczyny i początki reformacji w Polsce[5] (1883)
- Nowo znaleziona "Nauka dwunastu apostołów" (1885)
- Z męczeńskich dziejów unii (1890)
- Dzieje zniweczenia św. Unii na Białorusi i Litwie (1898)
- Ostatnie lata benedyktynów w Tyńcu[6] (1900)
- Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy (1909, 2 tomy)
- Księcia prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne[7](1918)
- Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji (1922)[8]
- Historja Kościoła katolickiego. Podręcznik dla szkół średnich (uzupełnił ks. dr Józef Jałowy), Miejsce Piastowe (1931)
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Od 1908 był członkiem-korespondentem AU. Należał ponadto do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1874 członek zwyczajny, 1918 członek honorowy) oraz Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1902 członek honorowy). Jego uczniem był historyk Kościoła ks. Jan Nepomucen Fijałek. Posiadał wiele odznaczeń, m.in. austriacki Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (1910)[9], Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta (1925), austriacki Order Korony Żelaznej III klasy, papieski złoty Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (1903)[10], polski Krzyż Walecznych[11]. Za pracę Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy otrzymał w 1909 nagrodę AU im. Barczewskiego.
Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu kapitulnym, w kwaterze Ld[12].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sześć kazań o kwestyi socyalnej z uwzględnieniem Encykliki Ojca św. Leona XIII : nauki miane na pasyach wielkiego postu w Katedrze Poznańskiej przez Wł. Chotkowskiego, wyd. 1880, polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ O Myszeidzie Ignacego Krasickiego : odczyt miany w Towarzystwie Przemysłowém Poznańskiem dnia 26 stycznia 1874 r. przez Władysława Chotkowskiego., polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego przez Wł. Chotkowskiego, polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ Marcin Luter : w 400-letnią rocznicę urodzin przez Chotkowskiego, polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ Przyczyny i początki reformacyi w Polsce : z powodu "Dziejów reformacyi" ks. dr. Bukowskiego napisał Wł. Chotkowski., polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ Władysław Chotkowski , Ostatnie lata Benedyktynów w Tyńcu : przyczynek do dziejów Wszechnicy Jagiellońskiej, polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ Władysław Chotkowski , Ks. prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne w Krakowie : przyczynek do dziejów Uniwersytetu, polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ Władysław Chotkowski , Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji, polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 166
- ↑ Ze świata. Odznaczenia papieskie. „Kurier Warszawski”, s. 6, Nr 14 z 14 stycznia 1903.
- ↑ Bogusław Szwedo: Powstańcy Styczniowi odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari. Mińsk Mazowiecki: Zbroja, 2013, s. 148.
- ↑ Karolina Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939), wyd. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, s. 101
Literatura dodatkowa[edytuj | edytuj kod]
- Ks. Tadeusz Glemma: Chotkowski Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 430–432. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Utwory Władysława Chotkowskiego w serwisie Polona.pl
- Kanonicy krakowskiej kapituły katedralnej
- Ludzie związani z Gnieznem
- Ludzie związani z Poznaniem
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Polacy odznaczeni Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice
- Ostojowie
- Pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
- Polacy odznaczeni Orderem Franciszka Józefa
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Żelaznej
- Polscy posłowie do Rady Państwa w Wiedniu
- Polscy historycy
- Posłowie Sejmu Krajowego Galicji VI kadencji
- Powstańcy styczniowi odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Radni Krakowa
- Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Urodzeni w 1843
- Zmarli w 1926
- Żołnierze powstania styczniowego