Wasyl Tyszkiewicz

Wasyl Tyszkiewicz

Herb Leliwa

Wasyl Tyszkiewicz lub Wasyl Tyszkowicz Kalenikowicz zwany też Bazylim Kalenickim-Tyszkiewiczem (ur. w 1492 roku – zm. 13 sierpnia 1571 roku) – marszałek hospodarski, wojewoda podlaski i smoleński, ewangelik.

Wnuk Kalenika Mniszkowicza, syn Tyszki czyli Tymoteusza (1452-1501) – protoplasty rodu Tyszkiewiczów i nieznanej z imienia księżniczki Druckiej-Horskiej. Brat Borysa (zm. 1498), Lwa (zm. po 1515), Hawryły (zm. po 1546) i Michała (zm. 1548).

Wasyl Tyszkiewicz został dworzaninem królewskim w 1522 roku. W 1546 roku mianowany został marszałkiem królewskim. Od 1558 pełnił urząd wojewody podlaskiego. Od 1569 – wojewody smoleńskiego.

Założyciel ordynacji łohojskiej 8 kwietnia 1567, potwierdzonej 20 sierpnia 1567. Od 5 listopada 1569 był hrabią na Łohojsku i Berdyczowie z nadania króla Zygmunta Augusta.

Był też starostą krasnosielskim, czerkaskim, kaniowskim, mińskim, wołkowyskim, pińskim, bobrujskim i aińskim.

Odbywał poselstwa do Moskwy w 1555, chana tatarskiego w 1533 i Włoch.

Pierwsza żona, Aleksandra Czartoryska, córka Siemiona i wnuczka Aleksandra, zm. 1476, urodziła czworo dzieci: Jerzego 1518–1576, Ostafieja zm. 1557, Kalenika zm. 1576 i córkę Nastazję, późniejszą żonę Iwana Mieleszki. Druga żona, Nastazja Sopoćko, urodziła Ostafieja Serafina, zm. 1590, i córkę Aleksandrę, późniejszą żonę Aleksandra Chodkiewicza, zm. 1578, kasztelana wileńskiego, Konstantego Ostrogskiego, zm. 1588, podczaszego litewskiego, i Mikołaja Jazłowieckiego, zm. 1595.

Bibliografia

• Kasper Niesiecki: Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami… ozdobiona, potomnym zaś wiekom na zaszczyt i nieśmiertelną sławę pamiętnych w tej ojczyźnie synów podana… roku wolności ludzkiej przez wcielonego Boga windykowanej. Lwów: Drukarnia Collegium Lwowskiego Societatis Jesu, 1743, s. 421. [dostęp 2019-01-11].
• Encyklopedia powszechna Orgelbranda z ilustracjami i tablicami. T. 14 : 1898–1904, s. 659.
• Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 940-942.