Ziemnodrozdy

	Ziemnodrozdy
	Ziemnodrozdy
	Orthonychidae
	G. R. Gray, 1840
	; Przedstawiciel rodziny – ziemnodrozd kolcosterny (O. temminckii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	ziemnodrozdy
	Synonimy
	Rodzaju: Macrorthonyx Mathews, 1912; Papuorthonyx Mathews, 1921;
	Rodzaje
	Orthonyx Temminck, 1820;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ziemnodrozdy (Orthonychidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje gatunki występujące endemicznie w Australii i na Nowej Gwinei^[6]^[7].

Morfologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 18–29 cm, masa ciała 47–215 g (samce są większe i cięższe od samic)^[8]. Ziemnodrozdy są ptakami słabo latającymi, prowadzącymi naziemny tryb życia. Ich sterówki są usztywnione, podobnie jak to ma miejsce u dzięciołów i pełzaczy. Ziemnodrozdy podpierają się nimi podczas żerowania. Ich główny pokarm stanowią larwy owadów.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Nazwa rodzajowa jest połączeniem słów z języka greckiego: ορθος orthos – „prosty” oraz ονυξ onux, ονυχος onukhos – „pazur, szpon”^[9].

Gatunek typowy[edytuj | edytuj kod]

Orthonyx temminckii Ranzani

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

We wcześniejszych systematykach do ziemnodrozdów zaliczano gatunki obecnie klasyfikowane w rodzinie Psophodidae (rodzaje: Androphobus, Psophodes, Cinclosoma i Ptilorrhoa, najpierw wydzielone do Cinclosomatidae, a od 2008 do odrębnej rodziny). Obecnie do rodziny Orthonychidae zaliczany jest jeden rodzaj z następującymi obecnie żyjącymi gatunkami^[10]^[11]:

Orthonyx temminckii – ziemnodrozd kolcosterny
Orthonyx novaeguineae – ziemnodrozd papuaski
Orthonyx spaldingii – ziemnodrozd duży

Oraz wymarłe:

Orthonyx kaldowinyeri^[12] (Riversleigh; środkowy-późny miocen)
Orthonyx hypsilophus^[13] (Green Waterhole Cave; okres istnienia nieustalony)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ greckie μακρος makros – „długi, wielki”; rodzaj Orthonyx Temminck, 1820, ziemnodrozd.
↑ Papua; rodzaj Orthonyx Temminck, 1820, ziemnodrozd.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Orthonychidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ G. M. Mathews: Austral avian record; a scientific journal devoted primarily to the study of the Australian avifauna. Cz. 1. Londyn: Witherby, 1912-1913, s. 111. (ang.)
↑ G. M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 9. Londyn: Witherby, 1922, s. 177. (ang.)
↑ ''Orthonyx'', [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2015-04-17] (ang.).
↑ C. J. Temminck: Manuel d'ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe : précédé d'une analyse du système général d'ornithologie, et suivi d'une table alphabétique des espèces. Wyd. 2. Cz. 1. Paryż: G. Dufour [etc.], 1820-1840, s. 81. (fr.)
↑ Frank Gill, David Donsker (red.): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds, whipbirds (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-01].
↑ Logrunners (Orthonychidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].
↑ Walter Boles: Family Orthonychidae (Logrunners). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 346-347. ISBN 84-96553-42-6. (ang.)
↑ J. A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2015-04-17]. (ang.)
↑ Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Orthonychidae Gray,GR, 1840 - ziemnodrozdy - Logrunners (wersja: 2017-03-18). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-26].
↑ John H. Boyd III: Orthonychidae: Logrunners (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux 3.06 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-11-02].
↑ A Logrunner Orthonyx (Passeriformes: Orthonychidae) from the Miocene of Riversleigh, North-western Queensland. „Emu”. 93, s. 44-49, 1993.
↑ R.F. Baird. Avian Fossils from Quaternary Deposits in 'Green Waterhole Cave', South-eastern South Australia. „Records of the Australian Museum”. 37, 1985. ISSN 0067-1975.

[a-2] reckie μακρος makros – „długi, wielki”; rodzaj Orthonyx Temminck, 1820, ziemnodrozd.

[b-4] Papua; rodzaj Orthonyx Temminck, 1820, ziemnodrozd.

[itis-1] Orthonychidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[mathews-3] G. M. Mathews: Austral avian record; a scientific journal devoted primarily to the study of the Australian avifauna. Cz. 1. Londyn: Witherby, 1912-1913, s. 111. (ang.)

[mathews1921-5] G. M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 9. Londyn: Witherby, 1922, s. 177. (ang.)

[itis2-6] ''Orthonyx'', [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2015-04-17] (ang.).

[autor-7] C. J. Temminck: Manuel d'ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe : précédé d'une analyse du système général d'ornithologie, et suivi d'une table alphabétique des espèces. Wyd. 2. Cz. 1. Paryż: G. Dufour [etc.], 1820-1840, s. 81. (fr.)

[ioc-8] Frank Gill, David Donsker (red.): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds, whipbirds (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-01].

[ibc-9] Logrunners (Orthonychidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].

[hbw12-10] Walter Boles: Family Orthonychidae (Logrunners). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 346-347. ISBN 84-96553-42-6. (ang.)

[hbwalive-11] J. A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2015-04-17]. (ang.)

[eko-12] Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Orthonychidae Gray,GR, 1840 - ziemnodrozdy - Logrunners (wersja: 2017-03-18). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-26].

[tif-13] John H. Boyd III: Orthonychidae: Logrunners (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux 3.06 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-11-02].

[14] A Logrunner Orthonyx (Passeriformes: Orthonychidae) from the Miocene of Riversleigh, North-western Queensland. „Emu”. 93, s. 44-49, 1993.

[gwc-15] R.F. Baird. Avian Fossils from Quaternary Deposits in 'Green Waterhole Cave', South-eastern South Australia. „Records of the Australian Museum”. 37, 1985. ISSN 0067-1975.

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]